Izolacja czy dewastacja? Ratusz się chwali, specjalista krytykuje

- Pytanie te zadajemy, bo rozpoczęto oklejanie styropianem budynków na ulicy Skłodowskiej Curie – czytamy w korespondencji do naszej redakcji. Autor pyta, czy inwestycja na Skłodowskiej to rehabilitacja modernistycznej zabudowy, czy kasa dla wykonawców? - Odpowiedź jest prosta – kasa, a ściślej wydanie środków unijnych przeznaczonych na termoizolacje. Gdyby ważniejsza była rehabilitacja Urząd Miejski w Raciborzu prowadziłby systematyczne remont swoich zasobów mieszkaniowych. Remonty te miałyby charakter zachowawczy. Oznacza to, że systematycznie odnawiano by budynki w technologii i stylistyce, w której powstały, szanując pierwotny zamysł projektantów, a modernizowano część techniczną, to znaczy instalacje elektryczną, hydrauliczną i gazową oraz system grzewczy. Klatki schodowe i fasady oraz okna byłyby systematycznie czyszczone, naprawiane i malowane (…). Rozwiązanie to nie jest atrakcyjne dla tych, którzy chcą szybko i dużo zarobić. Remontami w dużej skali zainteresowani są przede wszystkim ich wykonawcy. Mówiąc najkrócej, kiedy miasto ma dużo pieniędzy dodatkowych (fakultatywnych) to przypomina sobie nagle o mieszkaniach komunalnych. Mieszkańcy o wszystkim dowiadują się jako ostatni. Nie interesują się tym, co robi administrator, a jeżeli już, to wtedy gdy kapie im na głowę a grzyb z piwnicy wchodzi do mieszkania. Słabo też dociera do nich myśl, że mieszkają w budynku zabytkowym. Wojewódzki konserwator Zabytków ignoruje apel o szybki wpis do rejestru ulicy Skłodowskiej-Curie (rejestr to taka instytucja zabezpieczająca prawnie oryginalność budowli). Tłumaczy się niewiedzą (!). Składający wniosek dowiaduje się, że wpis do rejestru może potrwać pół roku, co jest zwykłą arogancją. Miejski konserwator Zabytków nie ma wpływu na to jak fachowo pod względem historyczno-architektonicznym-estetycznym remontuje się budynek. Jego opinia najczęściej jest ignorowana. Termoizolacyjny amok nie znosi konserwatorów. Można powiedzieć, że termoizolowanie do konserwatora pasuje jak kożuch do kwiatka. Nawet wyjątkowej piękności kwiatek nie ma wpływu na grubość kożucha. Kto decyduje? Prezydent, architekt miejski, biuro inwestycji miejskich i zarządy mienia komunalnego. Tam leży siła, ale nie zmysł estetyczny. Skutki? Całe przedsięwzięcie ma dla miasta wątpliwy sens gospodarczy. Pokazać to i udowodnić łatwo, gdy całą sprawę zobaczyć w kontekście rynku nieruchomości i możliwości ekonomicznych jakie się tym wiążą. Doizolowani mieszkańcy są zadowoleni. Cierpią tylko esteci i miłośnicy zabytków, którzy należą do zdecydowanej mniejszości. Największe straty są wizerunkowe Miasto-Urząd okazuje się być patronem destrukcji takich wartości jak szacunek dla tradycji, oryginalność, wysoka jakość architektoniczna, a staje się patronem tandety. Skutkiem tego staje się nijakie coraz bardziej prowincjonalne, chce się powiedzieć niegodne swej znakomitej przeszłości - pisze A. Ziontek.

Mamy stanowisko Urzędu Miasta

Szanowny Panie Redaktorze

Odpowiadam w sprawie wątpliwości odnośnie remontów kamienic przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej w Raciborzu.

W przesłanym tekście przekazuje Pan stanowisko osoby, która uważa iż remontowane kamienice nie powinny być ocieplane z zewnątrz styropianem. Jak argument podaje m.in. to, że są to kamienice, które powinny być wpisane do rejestru zabytków. Pomijam argumentację dotyczącą tego, że termomodernizacja jest nieskuteczna itd. W powyższej sprawie wypowiedziała się już Miejska Konserwator Zabytków, do której odpowiedzi nawiązuję poniżej.

Zabudowa ulicy Marii Skłodowskiej – Curie faktycznie jest wartościowym zespołem modernistycznych budynków osiedla Nowe Zagrody. Istotną wartością tych zabudowań jest sposób rozplanowania osiedla a także proporcje budynków (wysokości, szerokości). M.in. dlatego ustanowiono w tym rejonie strefę „B” ochrony konserwatorskiej. Obowiązują tu np. ustalenia utrzymywanie podstawowych elementów rozplanowania i kompozycji przestrzennej (np. układ ulic, placów, linie zabudowy, gabaryty budynków, kształt dachu, kompozycja zieleni).

Obecnie w tym rejonie prowadzony jest remont kamienic. Miasto otrzymało na ten cel dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Realizatorem przedsięwzięcia jest Miejski Zarząd Budynków. Termomodernizacja elewacji jest tylko częścią tego zadania. W kamienicach tych ponadto zostaną wykonane brakujące łazienki, ocieplenie dachu, zlikwidowane zostaną piece a nieruchomość będzie podłączona do miejskiego ciepłociągu. Efektem ma być polepszenie tamtejszych warunków mieszkaniowych oraz znaczne ograniczenie emisji CO2.

Projekt remontu został pozytywnie zaopiniowany przez Miejskiego Konserwatora Zabytków w grudniu 2016 r. Starosta Raciborski pismem z dnia 31. 03. 2017 r. nie wniósł sprzeciwu wobec zgłoszenia dokonanego na przedmiotowy remont.

Miejski Konserwator Zabytków po wtórnej analizie projektu w 2018 r. zalecił dokładne odtworzenie wszystkich gzymsów na elewacjach. Dodatkowo, po wizycie na budowie już w trakcie realizacji remontu, zalecił nie ocieplanie pozostawionych jeszcze fragmentów portali przy wejściach głównych. Rezygnacja z ocieplenia ścian zewnętrznych styropianem wiązałaby się jednak z utratą dofinansowania, czego rezultatem byłby brak remontu. Remont jest jednak konieczny ze względu na warunki mieszkaniowe panujące w mieszkaniach (m. in. niewłaściwe ogrzewanie, przemarzanie ścian, brak łazienek w mieszkaniach).

Ponadto Miejski Konserwator Zabytków zapewnia, że docenia wartość modernistycznej zabudowy nie tylko w rejonie ul. M. Skłodowskiej-Curie w Raciborzu. Dokłada wszelkich starań, by w jak największym stopniu zachować oryginalną substancję tych zabytków, w miarę możliwości, na podstawie i w granicach prawa.

W przypadku dalszych wątpliwości służymy pomocą.

Marcin Wojnarowski
Kierownik Biura Obsługi Prezydenta

Więcej o raciborskiej modernie na profilu Adriana Szczypińskiego