W Rudach matematyka jest przyjemna

Wszystko wiąże się merytorycznie i praktycznie z przepływającą przez miejscowość rzeką Rudą, bo to ona właśnie niesie wodę, o której jest mowa w tytule projektu. Trzydziestu uczniów z klas szóstych i siódmych szkoły podstawowej zdecydowało się na udział w projekcie. Po teście „na wejście”, który pozwolił porównać ich wiedzę i umiejętności na początku z wiedzą i umiejętnościami na końcu działań, uczniowie w grupach zadaniowych poznali teoretyczne jak i praktyczne aspekty matematyki. W związku z tym w trakcie badań terenowych nauczyli się na przykład mierzyć szerokość rzeki Rudy bez przechodzenia na jej drugi brzeg. Spytacie się zapewne, jak to możliwe? Otóż jednym z rozwiązań jest zastosowanie metody podobieństwa lub przystawania trójkątów (to w zasadzie już dwie metody). Geometria daje rozwiązania na takie i wiele innych problemów. Po dokonaniu odpowiednich pomiarów i wykonaniu kilku prostych obliczeń, odpowiedzi przychodzą szybko i łatwo, do tego wykonuje się je w terenie podczas pracy w grupie w plenerze, co stworzyło wiele okazji do dobrej zabawy.

Podobnie ma się sprawa z obliczaniem drogi i czasu. Uczniowie szybko zrozumieli zależność tych wartości i zbadali je w terenie. Doskonałą okazją był spływ kajakowy, który został zorganizowany w poniedziałek 16 października. Niejeden uczeń przeżywał stres związany z wizją pływania po rzece, ale po odpowiednim i profesjonalnym przeszkoleniu instruktorskim członków grupy Aktywni Team z Rybnika szybko okazało się, że nie taki diabeł straszny. Śmiechu i dobrej zabawy było mnóstwo, każdy narzekał, że pokonany odcinek był za krótki. Jednak na początek, to lepiej nie stawiać sobie zbyt wielkich wymagań.

Spływ kajakowy nie stanowił jedynej atrakcji tego dnia. Bezpośrednio po nim wszyscy uczniowie pojechali do Stodół, gdzie czekało na nich ognisko z możliwością pieczenia kiełbasy, tradycyjna „sznyta z fetem” oraz kiszonym ogórkiem i… po prostu herbata. Z pełnymi żołądkami, bo wtedy człowiek już mniej nerwowy, rozpoczęły się gry i zabawy nastawione na współpracę w grupie, na przykład wypełnianie nieszczelnej rury wodą, której otwory musieli zatykać wszyscy członkowie danego zespołu, co wymagało niezwykłej koordynacji i pełnej współpracy. Oczywiście nie zabrakło też konkurencji biegów w potrójnych „gaciach”, co, oprócz zgrania się z innymi, do pełnego sukcesu potrzebuje także umiejętności szybkiego i sprawnego przebrania wspomnianych spodni. Inni uczniowie wykonywali w wolnych chwilach pomiary czasu i drogi pokonywanej przez biegaczy w oddzielnej grupie. Wszystkie zebrane materiały, zarówno te podczas spływu, jak i te podczas zabaw, poddane zostały dokładnym obliczeniom z użyciem stosownych wzorów. Tym sposobem nasi uczniowie bawiąc się, jednocześnie się uczą.

Przez cały listopad odbywały się spotkania warsztatowe. Oprócz obliczeń, wykorzystywania wzorów i zdobytej wiedzy w praktyce, uczniowie także opracowali zespołową grę planszową, której trasa przebiega śladem rzeki Rudy widzianej z lotu ptaka. Gracze wpadać będą w pułapki matematyczne, których rozwiązywanie będzie premiowane odpowiednimi przesunięciami na planszy. Niezwykle pomocna przy opracowywaniu gry planszowej okazała się współpraca z Nadleśnictwem Rudy Raciborskie. To tam, w specjalnych pracowniach edukacyjnych dzieci poznawały tajniki profesjonalnego wykorzystywania map leśnych, określania pozycji GPS, określania odległości, powierzchni, drogi i wielu innych aspektów orientacji w terenie z wykorzystaniem nowoczesnych aplikacji.

Obecnie gra matematyczna jest już gotowa, wielogodzinne warsztaty zakończone, przed uczniami jeszcze test na „wyjście” i ewaluacja. Ukoronowaniem wszelkich prac była wizyta 19 grudnia br. we wrocławskim Centrum Nauki i Wiedzy o Wodzie Hydropolis, co nie jest przypadkiem, bowiem wszelkie matematyczne problemy związane były właśnie w kontekście wody. Oprócz zwiedzania Centrum z przewodnikiem uczniowie wzięli także udział w warsztatach Fizyka wody – napięcie powierzchniowe.

Jak widać matematyka może być i jest przyjemna, szczególnie, kiedy popracuje się niekonwencjonalnymi metodami. Było to możliwe dzięki wsparciu Fundacji mBanku i programowi Potęga. Opiekę merytoryczną i organizacyjną nad całością projektu w naszej szkole objęła pani mgr Aneta Dudek, nauczycielka matematyki. Projekt był jednym z 189 realizowanych w szkołach w całej Polski.