Zeppelin Tour 2021. Sterowiec nad Śląskiem

- Dla nas w ZF to „cygaro” ma szczególne znaczenie: dzięki niemu, od ponad 100 lat istnieje nasza firma. ZF założono w 1915 roku, aby budować lepsze przekładnie do samolotów i pojazdów mechanicznych. Kontynuujemy tę działalność, ale jako firma innowacyjna i dostawca zintegrowanych systemów dla motoryzacji, robimy też znacznie więcej – rozwijamy systemy i produkty, które kształtują przyszłość motoryzacji! ZF Friedrichshafen AG. Grupa ZF prowadzi w Polsce działalność w 7 lokalizacjach: Bielsku-Białej, Czechowicach – Dziedzicach, Częstochowie, Gliwicach, Łodzi, Warszawie i Wrocławiu.

Zeppelin Tour 2021 ominie, niestety, Racibórz. Dziś sterowiec był widziany nad Rybnikiem. W kolejnych dniach będzie go można zobaczyć w tych miejscach:

W sobotę (11.09) sterowiec wykona kilka lotów widokowych na trasie Katowice-Gliwice-Katowice. Pojawi się nad centrum tych miast, odwiedzi obrzeża. Start pierwszego rejsu o godz. 9:45, ostatniego ok. godz. 14:00.

W niedzielę (12.09.), także z lotniska Katowice-Muchowiec, Zeppelin ZF będzie latał do Częstochowy. Pierwszy lot startuje o godz. 10:00, drugi o 12:30. Nad Częstochową sterowiec powinien być widoczny w godz. 11:00 – 11:30 oraz 13:30 -14:00.

We wtorek (14.09) dwukrotnie pojawi się nad Bielskiem-Białą i Czechowicami – Dziedzicami ok. godz. 11:00 – 11:30 oraz po południu, ok. 15:30 -16:00. Również we wtorek, 14 września, znów zobaczymy sterowiec nad Katowicami. Z Muchowca będzie startował o godz. 9.30 i 14.30.

W środę 15.09.2021 i czwartek 16.09.2021 to loty nad Wrocławiem.

Majestatyczny Zeppelin jest obecnie największym sterowcem na świecie. Ma 75 m długości. Jego prędkość przelotowa wynosi ok. 100 km/h (maks. 125 km/h) i zależy od siły i kierunku wiatru. Maksymalna wysokość lotu - 3000 m n.p.m., normalna wysokość przelotowa ok. 300 m nad powierzchnią ziemi. W Zeppelinie stosowany jest niepalny gaz - hel.

Sterowce nad Raciborzem

Raciborzanom pozostaje wspomnienie przelotów sterowców nad Raciborzem w okresie międzywojennym. Pisał o tym śp. Henryk Swoboda

W dość bogatych prywatnych zbiorach widokówek i zdjęć pokazujących stary Racibórz trzy archiwalne fotografie przykuwają szczególną uwagę, gdyż widoczne są na nich sterowce. W publikacjach o naszym mieście często umieszczane jest zdjęcie przedstawiające przelot sterowca nad Rynkiem z podaniem daty “1927”. W moich zbiorach posiadam także dotychczas rzadko publikowane zdjęcie pokazujące sterowiec nad ówczesnymi Plania Siemens Werke - obecnie ZEW S.A. Na jego odwrocie również jest data “1927”, choć, o czym dalej, nie odpowiada ono prawdzie. Do znanych jeszcze zdjęć należy zaliczyć to ukazujące sterowiec nad śródmieściem Raciborza. Zostało prawdopodobnie wykonane w technice fotomontażu. Do publikowanego zbioru dołączam dwa zdjęcia lotnicze pokazujące Płonię i ówczesne zakłady Plania Siemens Werke, tak, jak musiał je widzieć pilot sterowca w 1927 r.

Raciborzanin mieszkający obecnie w Niemczech, Karl Burdzik, w „Der Ratiborer” ze stycznia 2000 r. podaje inną, właściwą datę przelotu sterowca nad obecnym ZEW-em. Na zdjęciu widać sterowiec LZ-127 Graf Zeppelin, który w 1927 r. jeszcze nie istniał. Zbudowano go na przełomie 1927 i 1928 r. Swój pierwszy lot odbył 8 sierpnia 1928 r. Nad Śląskiem przelatywał trzy razy: 17 X 1929 r. trasą Opole-Strzelce Opolskie-Bytom-Gliwice (nad Opolem zrzucił przesyłki pocztowe); 24 VI 1930 r. trasą Zgorzelec-Wrocław (z ponownym zrzutem poczty) i 5-6 VII 1931 r. nad Górnym Śląskiem (bez zrzutu poczty). W październiku 1929 lub w czerwcu 1931 r. mógł też przelecieć nad Raciborzem. Data “1927” pojawiła się w podręczniku do historii regionalnej dla raciborskich szkół. Potem bezkrytycznie ją powielano.

Przypomnijmy pokrótce historię sterowców. Sterowce uznawane są za najbardziej spektakularny sukces aeronautyki XIX w. Są to lżejsze od powietrza statki powietrzne posiadające własny napęd i sterowanie. Miały kuliste powłoki podobne do balonowych, które zaczęto usztywniać specjalną konstrukcją. Pierwszy sterowiec zbudował Francuz Henry Giffard. Był to osobliwy balon o wrzecionowatym kształcie i długości 44 m. W jego gondoli, oprócz pilota, znajdowała się maszyna parowa o mocy 3 KM, napędzająca śmigło o średnicy 3,4 m. 24 września 1852 r. w bezwietrzną pogodę, Giffard wykonał lot w linii prostej z szybkością 7-11 km/h. Jego sterowiec nie mógł jeszcze wykonywać zakrętów, choć Francuz nie ustępował i zbudował nowy statek powietrzny, a później projektował konstrukcję ogromnego sterowca, który jednak nigdy nie powstał. W 30 lat po swym pionierskim wyczynie, w wieku 57 lat, popełnił samobójstwo.

Silnik parowy nie był wymarzonym źródłem napędu dla sterowców. Był zbyt ciężki, szczególnie ze względu na potrzebne zapasy paliwa i wody. Parę próbowano więc zastąpić innym źródłem siły. W 1872 r. francuski inżynier okrętowy Dupuy de Lome skonstruował wrzecionowaty balon, mogący zabrać 14 ludzi , z których ośmiu miało za pomocą korby wprawiać w ruch śmigło o średnicy 9 m. Balon osiągnął prędkość 2,5-3 m/s, ale także i on nie mógł być sterowany. W 1883 r. bracia Albert i Gaston Tissandier zbudowali mały sterowiec napędzany silnikiem elektrycznym. Moc silnika była jednak dalece niewystarczająca (1,3 KM), ogniwa zaś, z których pobierano prąd, ważyły aż 200 kg. Próba nie dała w pełni zadowalających efektów.

Sukces, w 1884 r., osiągnęli francuscy oficerowie: Charles Renard oraz A.C. Krebs. 9 sierpnia na swoim ponad 50-metrowym sterowcu La France, z elektrycznym silnikiem o mocy 912 KM, pokonali siłę wiatru. La France jako pierwszy w świecie statek powietrzny wylądował w miejscu startu. Lot trwał 25 minut, w czasie których przebyto odległość 7,5 km.

28 sierpnia 1896 r. niewielki 28-metrowy pierwszy niemiecki sterowiec Deutschland wzbił się do lotu w Tempelhof. Chociaż właściwości lotne niemieckiej konstrukcji były gorsze od La France, to stanowiła ona dalszy krok do przodu z racji zastosowania benzynowego silnika spalinowego typu uprzednio wypróbowanego na pojazdach samochodowych. Próby z Deutschlandem skończyły się tragicznie. 12 czerwca 1898 r. z nieustalonej przyczyny sterowiec zapalił się w locie, w wyniku czego uległ katastrofie, grzebiąc swojego konstruktora Wölferta.

W 1898 r. emerytowany generał kawalerii hrabia Ferdynand Zeppelin uzyskał patent na budowę sterowca odbiegającego zasadniczo od niemal wszystkich konstrukcji tego typu. Wcześniej sterowce miały elastyczną powłokę wypełnioną gazem nośnym. Zeppelin wprowadził sztywny szkielet z aluminium, który następnie pokryto impregnowaną tkaniną bawełnianą. We wnętrzu umieszczono 16 przegród, w których znalazło się 16 oddzielnych miękkich balonów. Zbudowany tak sterowiec mógł być dużo większy od poprzednich konstrukcji. Sterowiec Zeppelina miał 128 m długości, średnicę 11,7 m, a kształtem przypominał wielkie cygaro. Zainstalowano na nim dwa silniki spalinowe, które poprzez przeguby kardanowe napędzały 4 śmigła.

2 lipca 1900 r. nad Jeziorem Bodeńskim miała miejsce pierwsza próba w locie sterowca przy entuzjastycznych okrzykach widzów. Zaczęła się tym samym kolejna epoka w dziejach aeronautyki. Człowiek wszedł nareszcie w posiadanie statku powietrznego, który po wprowadzeniu dalszych udoskonaleń zdolny był do wykonania wielu trudnych zadań, w tym przelotów na duże odległości. Mimo swych niekwestionowanych walorów Zeppeliny nie dawały takiej możliwości rozwoju, o jakiej marzyli coraz bardziej zuchwali pionierzy: znacznie pełniejszego wykorzystania oceanu powietrznego i poczucia się wolnym, śmigłym, zręcznie manewrującym ptakiem. A do tego majestatycznie, powolnie zdążające naprzód Zeppelin nie nadawał się.

Zeppelin w Friedrichschafen zbudował fabrykę, w której od 1905 r. powstawały kolejne statki powietrzne. Brały udział w I wojnie światowej. W Europie i USA widziano w nich potężny oręż w bitwach powietrznych. Szybko przekonano się, że to złudne plany. Sterowce nie miały szans w bitwie z coraz lepszymi konstrukcyjnie i zwinnymi samolotami. Z czasem zaczęły więc obsługiwać pasażerskie linie transatlantyckie. Działo się tak do 1937 r., kiedy to spłonął słynny LZ 129 Hindenburg - największy sterowiec wszechczasów. Sterowce stały się w opinii pasażerów mało bezpieczne. Ludzie woleli latać samolotami. Tak skończyła się ich historia.