Czy Tworków może być miastem?

Było o tym głośno wiosną 2007 roku. Omawiano wówczas opracowanie pt. „Aglomeracja rybnicka. Zarys typologii osadniczej”, przygotowane przez dr. Roberta Krzysztofika z Uniwersytetu Śląskiego. Z treści opracowania wynika, że w aglomeracji najważniejszą rolę odegrałyby Racibórz, Rybnik i Jastrzębie-Zdrój. Nazwano je rdzeniami rozwojowymi. Mają zdecydowanie największe potencjały. Rolę wspomagającą nadano Wodzisławiowi Śląskiemu i Żorom. Zdaniem Krzysztofika, urodzajna lewobrzeżna Raciborszczyzna powinna postawić na innowacyjność w rolnictwie i przetwórstwie. Powiat ze stolicą w Raciborzu ma ogromny potencjał tkwiący w dziedzictwie historycznym i przyrodniczym. To pozwala rozbudować sektor turystyczny, pełniący rolę zaplecza wypoczynkowego dla całego województwa, przy jednoczesnym utrzymaniu funkcji przemysłowo-usługowej i rolniczo-usługowej. Ważne będzie także wykorzystanie przygranicznego położenia. W opracowaniu wskazano na ważną rolę kilku wsi, w których obserwowane są silne procesy urbanizacyjne. Poza Krzyżanowicami, Nędzą, Pietrowicami Wielkimi i Rudami wskazano właśnie na Tworków.

- Traktujemy to opracowanie jako ciekawostkę. Jest nam znane, ale w żadnych planach czy strategii rozwoju gminy nie wpisano starań o pozyskanie dla Tworkowa, i Krzyżanowic zresztą też, praw miejskich. Nie ma takiego tematu, bo nie jest to potrzebne – mówi wójt Leonard Fulneczek, na co dzień mieszkaniec Krzyżanowic. Można przypuszczać, że gdyby nawet gmina podjęła taki krok, to nie tylko Tworków, ale i wspomniane Krzyżanowice musiałyby się stać miastem, bo trudno przypuszczać, by w miasteczku Tworków nadal był sołtys, a na czele gminy stał wójt. A tak awans obu miejscowości zrobiłby z Fulneczka burmistrza i stolica gminy pozostałaby zapewne w starym miejscu.

Trudno jednak w powiecie a nawet regionie szukać wsi mającej tak wiele atutów. Z początkiem roku otwarto tu stok narciarski z orczykiem, a świadkiem przecięcia wstęgi był nawet prezydent Raciborza. W pierwsze dni zjechały się tu setki narciarzy i saneczkarzy, nawet z Czech. W minionym roku Tworków bezapelacyjnie wygrał konkurs na najpiękniejszą wieś województwa śląskiego. Władze gminy myślą o odbudowie tutejszego zamku, spalonego w latach 30., który już teraz jest jednym z częściej odwiedzanych miejsc przez nowożeńców, szukających zakątka na ciekawe sesje fotograficzne. Osada ma swój basen, duży ośrodek zdrowia, rozbudowane usługi (np. miejscowy zakład fryzjerski oblegają panie z całych okolic), prężne centrum kultury, wyjątkowy w skali Górnego Śląska barokowy kościół świętych Piotra i Pawła z unikalną kolekcją trumien możnowładczych z XVII wieku, zabytkowy młyn otwarty dla turystów, staw z rybaczówką, dogodne położenie przy drodze krajowej Opole-Chałupki, duży dom weselny i spory potencjał ludzki. Dawniej był też browar, ale, niestety, upadł.

To tu potrafiono postawić nie tylko na młodego sołtysa, ale i juniorów, którzy zaczynają sobie coraz śmielej poczynać w rozgrywkach. To tu też odbywają się co roku festiwale jedzenia, bo wyjątkowo prężne jest lokalne koło gospodyń wiejskich, biesiady śląskie i kiszenie kapusty. Setki ludzi przychodzi nie tylko na imprezy i festyny gminne, ale również te parafialne czy organizowane przez DFK. Wieczorki autorskie mają nieraz większą frekwencję niż w Raciborzu. Wypada jeszcze wspomnieć o ks. Emilu Szramku, wywodzącym się stąd budowniczym katowickiej katedry. Szramek to pierwszy i jak na razie jedyny błogosławiony rodem z Raciborszczyzny. Ochrzcił go tworkowski proboszcz ks. Augustyn Weltzel, autor pierwszej monografii Raciborza.

Niezależnie do tego, czy naukowa sugestia zostanie przez samorządowców potraktowana poważnie, warto zwrócić uwagę na fakt, że takie wsie jak Tworków stawiają dla innych poprzeczkę. I nie chodzi tu tylko o rozwiniętą infrastrukturę, ale i współdziałanie ludzi, dla których rodzinna miejscowość nie jest tylko sypialnią.

Tworków zawsze wyróżniał się swoją specyfiką, wśród innych lokalnych społeczności. Analizując historycznie, aż po czasy współczesne… można śmiało powiedzieć, że trudno wskazać inną wieś, która mogłaby dorównać (pod wieloma względami) Tworkowowi. Obszar terytorialny, liczba ludności, a przede wszystkim mnogość ciekawych i bardzo interesujących miejsc, stawia Tworków na samym szczycie, gdzie spora grupa mieszkańców okolicznych sołectw, a nawet miast chciałaby się znaleźć. Prawa miejskie „na papierze” nie są konieczne do dalszego rozwoju i pielęgnacji tego, czym Tworków obecnie wszystkich zaskakuje... i tak zapewne zostanie jeszcze bardzo długo – kończy Artur Krzykała, mieszkaniec Tworkowa, niegdyś przewodniczący Rady Gminy.

Grzegorz Wawoczny

fot. Foto E. Sycha, G. Utracki, G. Wawoczny