Reklama

Najnowsze wiadomości

Styl życia17 marca 201913:17

W Raciborzu planowano krwawy zamach na rosyjską armię

W Raciborzu planowano krwawy zamach na rosyjską armię  - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Racibórz:

Historia na weekend. Ofiary mogły być liczone w dziesiątkach jeśli nie setkach żołnierzy. Tragedii zapobiegł... pewien ciekawski raciborski chłop, a mało znany epizod związany jest z dławieniem przez Rosjan powstania węgierskiego 1848-1849. Po sukcesie tej kampanii Rosja zyskała miano żandarma Europy, a car odgrażał się kolejnymi interwencjami. Europa zaczęła bać się Rosji! 

Powstanie węgierskie, w które mocno zaangażowali się także polscy wojskowi, m.in. gen. Józef Bem, mogło zakończyć się strąceniem z węgierskiego tronu zaledwie 18-letniego wówczas cesarza Franciszka Józefa Habsburga, niepodległością Madziarów, a przez to naruszeniem porządku, ustalonego w 1815 roku na Kongresie Wiedeńskim i utrwalonego w Paryżu Świętym Przymierzem pomiędzy Austrią, Rosją i Prusami.

Dowiadując się, w kwietniu 1849 roku, o militarnych porażkach Habsburgów i realnej groźbie powodzenia powstania, a także chcąc zdławić potencjalne kolejne polskie bunty, car Mikołaj I zdecydował się pomóc Franciszkowi Józefowi. Na Węgry wysłano rosyjskie wojsko w sile trzech korpusów liczących w sumie 114 tys. bagnetów, 15 tys. szabel i 462 działa. - Krok ten – jak przekonywał cesarz rosyjskiego imperium - gruntuje się na dwóch głównych pobudkach: na powinności moralnej wypływającej dla nas z wyrażonego żądania (austriackiego) Gabinetu, z którym jesteśmy połączeni przez zobowiązania i przymierza, oraz na niezaprzeczalnym prawie, jakie dla nas wynika z konieczności myślenia o własnej obronie.

Pamiętając wojnę polsko-rosyjską z lat 1830-1831, car nie krył się z antypolskim celem misji swoich wojsk, na czele których stanął generał Iwan Paskiewicz, jeden z najlepszych, ale zaraz najokrutniejszych dowódców w państwie Romanowów, okryty złą sławą w Królestwie Polskim, zwany specjalistą od tłumienia narodowych zrywów. - Nie jest to teraz właściwie węgierskie [powstanie], ale stało się w połowie polskie. Służy za podstawę rokoszowi daleko obszerniejszemu, daleko wyżej sięgającemu, który dąży do zbuntowania wszystkich krajów dawnej Polski i do przywrócenia dla nas wszystkich klęsk i okropności roku 1831 – diagnozował Mikołaj I.

Z treści okólnika rosyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych do rosyjskich posłów za granicą wynika wprost, że bunt węgierski stał się podstawą widocznie przygotowywanego powstania w Polsce, w Galicji spodziewają się takowe wywołać, a później w naszych (rosyjskich) prowincjach. W tajnych instrukcjach dla Paskiewicza car podkreślał, że będziemy mieli do czynienia z głównymi siłami Węgrów, wspartych kanaliami Polakami przybyłymi ze wszystkich stron.

Transporty rosyjskiego wojska ruszyły na Węgry na przełomie kwietnia i maja. Jedna z tras, tranzytem przez terytorium pruskie, wiodła uruchomioną w 1846 roku linią kolei Wilhelma przez Racibórz (wówczas Ratibor) do Annaberg (dziś Chałupki). Jako że most graniczny Annaberg-Oderberg (dziś Bogumin) oddano do użytku dopiero we wrześniu 1849 roku, Rosjan czekała zatem przesiadka, a w zasadzie przeprawa promem na drugi, austriacki brzeg Odry, gdzie czekały już składy C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda. Była to skomplikowana operacja wziąwszy pod uwagę, że zgrupowanie liczyło 15 tysięcy żołnierzy. W drogę wyruszyli z Krakowa.

Raciborski mistrz kowalski i rajca miejski Bernhard Lachmann wspomina w swoim Dzienniku, iż w czwartek, dnia 10 maja 1849 roku, pociągiem specjalnym, składającym się z 40 wagonów, przez Racibórz przejeżdżali rosyjscy żołnierze. Świadkiem wydarzenia miał być opawski przemysłowiec Carl Weisshuhn (1837-1919), wówczas uczeń, wspominający, iż Rosjanie ciągnęli przez Racibórz z muzyką. - Lachmann - jak podkreśla Paweł Newerla, autor szkicu poświęconego Rosjanom w dziejach Raciborzu - wdaje się nawet w oceny historyczne twierdząc, że gdyby armia Paskiewicza nie przybyła na Węgry, Austria niechybnie stałaby się republiką, a Węgrzy przyszliby zapewne nawet do Prus, dodając niech Bóg strzeże nas przed podobnymi latami, jak 1848 i 1849.

Lachmann informuje, iż kilku zawziętych demokratów zakopało pod mostem beczkę z prochem. Od beczki prowadziła, przysypana ziemią, rura z prochem na odległość 30 stóp, czyli niespełna 10 metrów. - Pewien wieśniak (ein Landmann, zapewne z Płoni), który chciał zobaczyć pociąg z Rosjanami, szczęśliwie przypadkowo nadepnął na tę rurę z prochem – i to 20 minut przed przyjazdem pociągu. W ten sposób uchronił skład z rosyjskimi żołnierzami, który miał znaleźć się w odmętach Odry - dodaje P. Newerla. Raciborski mistrz dodaje co prawda, że z tych 15.000 Rosjan niewielu wróciło, ale informacja ta nie polega na prawdzie. Paskiewicz odniósł bowiem spektakularny sukces. Armii rosyjskiej poddało się 150 chorągwi, 400 dział, a broń złożyło przeszło 80 tys. powstańców. W czasie kampanii na Węgrzech zginęło tylko 708 rosyjskich żołnierzy, a 2447 zostało rannych.

Gdyby próba zamachu się powiodła, jej skutkiem byłaby nie tylko śmierć dziesiątek a może i setek rosyjskich żołnierzy oraz oficjalne śledztwo, ale również zgrzyt dyplomatyczny pomiędzy Rosją i Austrią a Prusami. Służby króla Fryderyka Wilhelma IV z pewnością miały obraz wydarzeń, do jakich - na kanwie Wiosny Ludów - dochodziło w całym Królestwie, w tym w Raciborzu, gdzie już od kwietnia 1848 roku zaczęły się tworzyć różne demokratyczne organizacje (m.in. Bürgergesellschaf, czyli związek obywatelski utworzony przez kupców, fabrykantów i rzemieślników oraz Constitutioneller Verein). Działała silna grupa republikanów. Wychodziły opozycyjne w stosunku do władz pisma - Oberschlesische Locomotive czy Demokratische Blätter. Tytuły te upadły dopiero w 1950 roku i to nie z powodu braku czytelników, ale wysokich kaucji, jakimi obłożyła je administracja. Powiat miał za sobą falę chłopskiej rewolty z 1848 roku, która doprowadziła do starć z wojskami, m.in. ułanami z Raciborza. Buntowników ze wsi poparło mieszczaństwo.

Nie wiemy, kim byli owi zawzięci demokraci, ale tło społeczne ówczesnych wydarzeń na Śląsku i w powiecie raciborskim, licznie zamieszkałym przez ludność polską, zdaje się wskazywać, że o zamachowców nie było trudno. Niewykluczone, że byli inspirowani z Królestwa Polskiego. Oświecone warstwy obywateli, o czym świadczy komentarz Lachmanna z jego Dziennika, doskonale wiedziały, co się dzieje na Węgrzech i jaka jest stawka tych wydarzeń. Spektakularny krwawy zamach odbiłby się echem w całej Europie.

Na koniec dodajmy, że 20 maja 1849 roku przez Racibórz, w stronę Warszawy, zmierzał kolejny pociąg. Tym razem jednym z pasażerów był cesarz Franciszek Józef I. Monarcha jechał złożyć podziękowania za pomoc carowi Mikołajowi I.

Grzegorz Wawoczny

Na zdjęciach kolejno:

1. Iwan Fiodorowicz Paskiewicz
2. Najstarsze znane zdjęcie mostu kolejowego w Raciborzu na wysokości obecnej Bosackiej-Rybnickiej ze zbiorów Muzeum w Raciborzu
3. Podoficerowie pułku fińskiego armii carskiej (1849), źródło: www.warstar.info

Autor: Grzegorz Wawoczny, [email protected]

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane artykuły

Aktualności13 września 202510:23

Tak powstaje nowy most na Odrze pod Raciborzem - najnowszy raport z prac

Tak powstaje nowy most na Odrze pod Raciborzem - najnowszy raport z prac - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
10
Powiat:

W sierpniu prace wkroczyły w kolejny etap, którym jest nasuwanie gotowych elementów. Według planu, obiekt będzie oddany do użytku na początku 2027 roku.

red., źródło: ZDW Katowice
Aktualności13 września 202516:11

Dzień Kultury Niemieckiej w Łubowicach. Zjechali członkowie DFK z całego regionu

Dzień Kultury Niemieckiej w Łubowicach. Zjechali członkowie DFK z całego regionu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Powiat:

W sobotę, 13 września 2025 r., w Górnośląskim Centrum Kultury i Spotkań im. Eichendorffa w Łubowicach zorganizowano Dzień Kultury Niemieckiej połączony z jubileuszem 35-lecia działalności DFK, organizacji mniejszości niemieckiej w województwe śląskim.

waw
Reklama
Aktualności13 września 202515:57

Szkoła Podstawowa nr 2 na Płoni świętuje 80 lat. Jubileusz z historią, mszą i festynem

Szkoła Podstawowa nr 2 na Płoni świętuje 80 lat. Jubileusz z historią, mszą i festynem - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W 2025 roku Szkoła Podstawowa nr 2 im. Noblistów Polskich na raciborskiej Płoni obchodzi wyjątkowy jubileusz – 80 lat istnienia. Uroczystości rozpoczęły się w sobotę, 13 września, w południe od części oficjalnej w murach placówki, po której uczestnicy wzięli udział w mszy świętej. Świętowanie zakończył festyn rodzinny w farskich ogrodach.

waw
Aktualności13 września 202516:19

Deszcz nie przegonił modelarzy. Trwa RC AirShow [FOTO i WIDEO]

Deszcz nie przegonił modelarzy. Trwa RC AirShow [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

120 pilotów stawiło się nad Ulgą, by wziąć udział w 18. edycji imprezy, jednej z największych tego typu w kraju. Pierwsi uczestnicy przyjechali już w czwartek. Jednak to weekend wypełniony jest atrakcjami. Impreza relacjonowana jest na żywo, a w naszej krótki relacji zobaczycie m.in. start i lot modelu F15 Krzysztofa Majewskiego z Przemyśla.

(waw)
Reklama
Reklama
Aktualności14 września 202516:22

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO]

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzanowice:

Borucin, wieś w gminie Krzanowice znana z pielęgnowania morawskich tradycji i silnie zakorzenionej kultury rolnej, obchodził dziś dożynki. To święto plonów, które od pokoleń jednoczy mieszkańców, w tym roku ponownie przyciągnęło wielu uczestników i gości.

waw
Reklama
Aktualności14 września 202516:29

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO]

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Kornowac:

Największa wieś w gminie Kornowac – Pogrzebień – była dziś gospodarzem dożynek gminnych. Choć poranek przyniósł opady i wprowadził nieco nerwowości w przygotowaniach, o godzinie 14.30, kiedy ruszał korowód, zza chmur wyszło słońce, a święto plonów rozpoczęło się w pełnej oprawie.

waw
Reklama
Reklama
Aktualności13 września 202522:32

Chevrolet dachował na trasie Rudy – Sośnicowice

Chevrolet dachował na trasie Rudy – Sośnicowice - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
fot. Kamil Kania, Racibórz112
Kultura i edukacja13 września 202522:50

Benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów w Raciborzu – muzyka, teatr i wspomnienia [FOTO]

Benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów w Raciborzu – muzyka, teatr i wspomnienia [FOTO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W sobotę, 13 września 2025 roku, w Domu Kultury Strzecha odbył się benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów – artystów i pedagogów, którzy od lat aktywnie działają w raciborskim środowisku kulturalnym.

Mirosław Kościelniak
Reklama
Aktualności14 września 202516:05

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO]

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Pietrowice Wielkie:

Tegoroczny dożynkowy korowód w Samborowicach do ostatniej chwili stał pod znakiem zapytania. Kapryśna aura mogła pokrzyżować plany, jednak sołtys Adrian Niewiera nie poddał się przeciwnościom. Zwołał mieszkańców, a ci licznie przybyli pod szkołę, by wspólnie świętować plony i obejrzeć barwne widowisko.

(waw)
Sport13 września 202517:03

Ruszyła 5. edycja Fun z EasyRun 24 Nonstop w Raciborzu

Ruszyła 5. edycja Fun z EasyRun 24 Nonstop w Raciborzu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W weekend 13–14 września 2025 roku Racibórz jest areną wyjątkowego wydarzenia sportowego. Na stadionie i w Parku Zamkowym trwa 5. edycja imprezy biegowej „Fun z EasyRun 24 Nonstop”, organizowanej wspólnie z Ośrodkiem Sportu i Rekreacji w Raciborzu.

Jan Ptak
Kultura i edukacja13 września 202511:27

Tworzenie lampionów i nocna parada w Raciborzu

Tworzenie lampionów i nocna parada w Raciborzu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
mat. prasowy RCK, fot. M. Zakrzewski
Reklama
Reklama
Sport13 września 202521:28

Siatkarski Turniej Charytatywny w Raciborzu – sport i serca dla Sebastiana

Siatkarski Turniej Charytatywny w Raciborzu – sport i serca dla Sebastiana - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W sobotę, 13 września 2025 roku, hala OSiR w Raciborzu przy ul. Łąkowej 31 stała się areną sportowej rywalizacji połączonej z pięknym gestem solidarności. Turniej charytatywny na rzecz Sebastiana Belecia zgromadził drużyny z regionu, które od rana do wieczora walczyły o Puchar firmy Koltech. Całkowity dochód z wpisowego trafił na konto Fundacji Kawałek Nieba.

fot. J. Ptak. OSiR
Reklama
Aktualności14 września 202516:07

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO]

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

Bieńkowice, znane z rolniczego charakteru, także w tym roku udowodniły, że dożynki są tu wyjątkowym świętem wspólnoty i tradycji. Ulicami wsi przeszedł długi, barwny korowód pełen maszyn rolniczych, przyozdobionych wstążkami, kwiatami i symbolami plonów.

waw
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Materiały RTK
Regionalny Informator Ekologiczny
Dentica 24
ostrog.net
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 12.09.2025
11 września 202521:00

Nasz Racibórz 12.09.2025

Nasz Racibórz 05.09.2025
5 września 202507:46

Nasz Racibórz 05.09.2025

Nasz Racibórz 29.08.2025
28 sierpnia 202523:30

Nasz Racibórz 29.08.2025

Nasz Racibórz 22.08.2025
21 sierpnia 202521:10

Nasz Racibórz 22.08.2025

Zobacz wszystkie
© 2025 Studio Margomedia Sp. z o.o.