Reklama

Najnowsze wiadomości

Styl życia13 marca 201922:57

Żydzi z obywatelstwem pruskim na ziemi raciborskiej w latach 1812-1815

Żydzi z obywatelstwem pruskim na ziemi raciborskiej w latach 1812-1815  - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Region:

Jakiś czas temu, na portalu internetowym „Skarbnica wiedzy o dziejach Żydów na Górnym Śląsku”, prowadzonym przez Muzeum w Gliwicach, Marek Wójcik opracował i opublikował spis Żydów posiadających obywatelstwo Królestwa Prus, zamieszkujących pruską część Śląska w latach 1812-1815 r. Spis opiera się na zestawieniach publikowanych w latach 1814-1815 w gazecie urzędowej departamentu wrocławskiego. Niniejszy tekst powstał w oparciu o spis przygotowany przez M. Wójcika. Na zdj. synagoga z ul. Szewskiej.

Wspominane wyżej zestawienia były pochodną edyktu emancypacyjnego z roku 1812 dla Żydów w Królestwie Prus, do którego należała wówczas większa część Śląska. Żydzi otrzymali wtedy obywatelstwo, pod warunkiem posługiwania się stałymi, niezmiennymi nazwiskami rodowymi, tak jak czynili to już pozostali mieszkańcy Prus. Było to ważne, gdyż do tej pory większość Żydów posługiwała się jedynie imionami oraz tzw. patronimikami, czyli dodawanymi do swojego imienia odmianami imion ojców. Brak stałych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie nazwisk komplikował identyfikację Żydów oraz prowadzone z ich udziałem postępowania administracyjno-prawne. Zestawienia z gazety urzędowej są świetnym źródłem nie tylko dla badań genealogicznych czy dla badań nad rozmieszczeniem społeczności żydowskiej na Śląsku, ale również dla badań nad kształtowaniem się nazwisk. Przybierane nazwiska często wskazywały na miejsce pochodzenia swoje lub przodków czy też na wykonywane zawody.

W spisie znajdują się również osoby związane z ziemią raciborską. Z terenu dzisiejszego powiatu raciborskiego jest to 67. osób. Najwięcej Żydów z obywatelstwem pruskim mieszkało w naszym powiecie na terenie dzisiejszego Raciborza, bo aż 50. Co ciekawe, w granicach ówczesnego (1812-1815) miasta Racibórz mieszkało jedynie ośmiu Żydów-obywateli, a ich największe skupisko, liczące 32. obywateli, znajdowało się na przedmieściu Bosacz (dziś część Ostrogu). Następnie, dla terenu dzisiejszego miasta wykazuje się siedem osób na Bronkach (dzisiejsza ul. ks. J. Londzina), dwie na Miedoni oraz jedną w Markowicach. Poza terenem dzisiejszego Raciborza, ale na terenie dzisiejszego powiatu raciborskiego Żydzi z obywatelstwem pruskim mieszkali w: Chałupkach (5.), Krzanowicach (4.), Łańcach i Samborowicach (po 2.) oraz Bojanowie, Pogrzebieniu, Rudniku i Zabełkowie (po 1.), czyli w sumie 17. osób. Pamiętać należy, że w spisie figurowali tylko obywatele, czyli zazwyczaj mężczyźni, będący najczęściej głowami rodzin. Całą ówczesną społeczność żydowską na terenie dzisiejszego Raciborza szacować można na kilkaset osób, być może około 200, gdyż w kilka lat po publikacji zestawień, w roku 1824 liczyła 261. członków.

Poniżej wynotowano figurujących w omawianym spisie Żydów, mieszkających w granicach powiatu raciborskiego (w jego dzisiejszym kształcie). Po nazwisku przytacza się imię, a następnie miejsce zamieszkania. Przy niektórych osobach zaznaczono powód wykreślenia z listy, jak emigracja, czy śmierć. Co ciekawe, gdy porównamy poniższą listę dotyczącą drugiej dekady XIX wieku z wstępną listą raciborskich Żydów deportowanych do obozów zagłady [link: https://wachtyrz.eu/kamil-kotas-wstepna-lista-raciborskich-zydow-deportowanych-do-obozow-zaglady ], dotyczącą lat 40. XX wieku, to znajdziemy trochę powtarzających się nazwisk, co może świadczyć o ciągłości i trwaniu niektórych rodzin żydowskich na ziemi raciborskiej przez co najmniej ok. 130 lat.
1. Altmann Joseph, Krzanowice.
2. Aschmann Löbel, Krzanowice.
3. Aschner Joachim Marcus, Krzanowice.
4. Aufrecht Fabian, Bosacz.
5. Baranowsky Hirschel, Łańce.
6. Baruch Salomon, Racibórz.
7. Brauer Benjamin, Chałupki.
8. Cohn Abraham, Krzanowice.
9. Danzinger Salomon Boas, Bosacz.
10. David Jacob Aaron, Bronki.
11. Dienstfertig David, Bosacz.
12. Dzielnitzer Hirschel, Bosacz.
13. Fabian Bernhard, Samborowice.
14. Fernbach Abraham, Bronki.
15. Fischev [Fischer] Moses Jacob, Bosacz.
16. Fleischer Meyer Marcus, Bosacz.
17. Fränkel Henoch [wdowa], Bosacz.
18. Freund Löbel Meyer, Łańce.
19. Grünberger Ascher, Chałupki.
20. Guttmann Abraham, Bronki.
21. Guttmann Itzig Mendel, Bosacz.
22. Guttmann Samuel Elias, Bosacz.
23. Hauptmann Löbel Ascher, Miedonia [Kreuz Probstei].
24. Heisig Isaac, Chałupki.
25. Heisig Moses, Chałupki.
26. Herz Helena [wdowa], Bosacz.
27. Kallmann Magdalena [wdowa], Bosacz.
28. Klaer Nathan Moses, Markowice.
29. Kohn Samuel Abraham, Bosacz.
30. Koßlowsky Abraham, Bosacz.
31. Koßlowsky Elias Abraham, Bronki.
32. Krauß Abraham, Bosacz.
33. Lewy Jacob, Racibórz.
34. Lewy Manes Nathan, Racibórz.
35. Lichtenstein Jochanna [wdowa], Rudnik [Kreuz Probstei].
36. Lustig Hirschel, Bosacz.
37. Mandowsky Simon Hirschel, Bojanów.
38. Mandowsky Salomon Hirschel, Bronki.
39. Mendel Theresia [wdowa], Bosacz, wyemigrowała.
40. Meyer Bonheim David, Racibórz.
41. Munk Jonas Wolfsohn, Bosacz.
42. Pappenheim Seeligmann, Racibórz.
43. Pollack Daniel, Chałupki, wyemigrował.
44. Pollack Jacob, Samborowice.
45. Pollack Joseph Joachim, Bronki.
46. Ritter Hantschke, Bosacz, zmarła [będąc wdową].
47. Ritter Jacob, Bosacz.
48. Ritter Israel Isaac Ehrlich, Bosacz.
49. Rosenbaum Julius, Bosacz.
50. Rosenzweig Wolf Löbel, Bronki.
51. Sachs Hirschel Salomon, Bosacz.
52. Sachs Theresia, Racibórz.
53. Schlesinger Isaac Salomon, Bosacz.
54. Schön Mariane [wdowa], Miedonia [Kreuz Probstei].
55. Schönborn Wolf Isaac, Pogrzebień.
56. Silbergleit Jakob, Racibórz.
57. Simon Mendel, Racibórz.
58. Spiegel Marcus, Bosacz.
59. Spiegel Salomon, Bosacz.
60. Steinberg Simon, Zabełków.
61. Stern Bernhard, Bosacz.
62. Strohheim Joseph, Bosacz.
63. Treumann Chatel [wdowa], Bosacz.
64. Weber Joseph Mendel, Bosacz.
65. Weiß Samuel, Bosacz.
66. Weiße Simon Samuel, Bosacz.
67. Wiesner Joseph, Bosacz.

Kamil Kotas – historyk, regionalista, autonomista związany z Chałupkami w powiecie raciborskim.

Autor: Kamil Kotas, [email protected]

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Autor: Gość (Aby podpisać komentarz swoim nickiem musisz się zalogować)
Portal naszraciborz.pl przeciwstawia się niestosownym, nasyconym nienawiścią komentarzom,
niezależnie od wyrażanych poglądów. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem – wyślij nam zgłoszenie.
Pozostało (1000) znaków do wykorzystania
Aby potwierdzić, że jesteś człowiekiem kliknij: kieliszek
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane artykuły

Aktualności13 września 202510:23

Tak powstaje nowy most na Odrze pod Raciborzem - najnowszy raport z prac

Tak powstaje nowy most na Odrze pod Raciborzem - najnowszy raport z prac - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
10
Powiat:

W sierpniu prace wkroczyły w kolejny etap, którym jest nasuwanie gotowych elementów. Według planu, obiekt będzie oddany do użytku na początku 2027 roku.

red., źródło: ZDW Katowice
Aktualności13 września 202516:11

Dzień Kultury Niemieckiej w Łubowicach. Zjechali członkowie DFK z całego regionu

Dzień Kultury Niemieckiej w Łubowicach. Zjechali członkowie DFK z całego regionu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Powiat:

W sobotę, 13 września 2025 r., w Górnośląskim Centrum Kultury i Spotkań im. Eichendorffa w Łubowicach zorganizowano Dzień Kultury Niemieckiej połączony z jubileuszem 35-lecia działalności DFK, organizacji mniejszości niemieckiej w województwe śląskim.

waw
Reklama
Aktualności13 września 202515:57

Szkoła Podstawowa nr 2 na Płoni świętuje 80 lat. Jubileusz z historią, mszą i festynem

Szkoła Podstawowa nr 2 na Płoni świętuje 80 lat. Jubileusz z historią, mszą i festynem - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W 2025 roku Szkoła Podstawowa nr 2 im. Noblistów Polskich na raciborskiej Płoni obchodzi wyjątkowy jubileusz – 80 lat istnienia. Uroczystości rozpoczęły się w sobotę, 13 września, w południe od części oficjalnej w murach placówki, po której uczestnicy wzięli udział w mszy świętej. Świętowanie zakończył festyn rodzinny w farskich ogrodach.

waw
Aktualności13 września 202516:19

Deszcz nie przegonił modelarzy. Trwa RC AirShow [FOTO i WIDEO]

Deszcz nie przegonił modelarzy. Trwa RC AirShow [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

120 pilotów stawiło się nad Ulgą, by wziąć udział w 18. edycji imprezy, jednej z największych tego typu w kraju. Pierwsi uczestnicy przyjechali już w czwartek. Jednak to weekend wypełniony jest atrakcjami. Impreza relacjonowana jest na żywo, a w naszej krótki relacji zobaczycie m.in. start i lot modelu F15 Krzysztofa Majewskiego z Przemyśla.

(waw)
Reklama
Reklama
Aktualności14 września 202516:22

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO]

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzanowice:

Borucin, wieś w gminie Krzanowice znana z pielęgnowania morawskich tradycji i silnie zakorzenionej kultury rolnej, obchodził dziś dożynki. To święto plonów, które od pokoleń jednoczy mieszkańców, w tym roku ponownie przyciągnęło wielu uczestników i gości.

waw
Reklama
Aktualności14 września 202516:29

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO]

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Kornowac:

Największa wieś w gminie Kornowac – Pogrzebień – była dziś gospodarzem dożynek gminnych. Choć poranek przyniósł opady i wprowadził nieco nerwowości w przygotowaniach, o godzinie 14.30, kiedy ruszał korowód, zza chmur wyszło słońce, a święto plonów rozpoczęło się w pełnej oprawie.

waw
Reklama
Reklama
Aktualności13 września 202522:32

Chevrolet dachował na trasie Rudy – Sośnicowice

Chevrolet dachował na trasie Rudy – Sośnicowice - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
fot. Kamil Kania, Racibórz112
Kultura i edukacja13 września 202522:50

Benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów w Raciborzu – muzyka, teatr i wspomnienia [FOTO]

Benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów w Raciborzu – muzyka, teatr i wspomnienia [FOTO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W sobotę, 13 września 2025 roku, w Domu Kultury Strzecha odbył się benefis Elżbiety i Andrzeja Biskupów – artystów i pedagogów, którzy od lat aktywnie działają w raciborskim środowisku kulturalnym.

Mirosław Kościelniak
Reklama
Aktualności14 września 202516:05

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO]

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Pietrowice Wielkie:

Tegoroczny dożynkowy korowód w Samborowicach do ostatniej chwili stał pod znakiem zapytania. Kapryśna aura mogła pokrzyżować plany, jednak sołtys Adrian Niewiera nie poddał się przeciwnościom. Zwołał mieszkańców, a ci licznie przybyli pod szkołę, by wspólnie świętować plony i obejrzeć barwne widowisko.

(waw)
Sport13 września 202517:03

Ruszyła 5. edycja Fun z EasyRun 24 Nonstop w Raciborzu

Ruszyła 5. edycja Fun z EasyRun 24 Nonstop w Raciborzu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W weekend 13–14 września 2025 roku Racibórz jest areną wyjątkowego wydarzenia sportowego. Na stadionie i w Parku Zamkowym trwa 5. edycja imprezy biegowej „Fun z EasyRun 24 Nonstop”, organizowanej wspólnie z Ośrodkiem Sportu i Rekreacji w Raciborzu.

Jan Ptak
Kultura i edukacja13 września 202511:27

Tworzenie lampionów i nocna parada w Raciborzu

Tworzenie lampionów i nocna parada w Raciborzu - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
mat. prasowy RCK, fot. M. Zakrzewski
Reklama
Reklama
Sport13 września 202521:28

Siatkarski Turniej Charytatywny w Raciborzu – sport i serca dla Sebastiana

Siatkarski Turniej Charytatywny w Raciborzu – sport i serca dla Sebastiana - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

W sobotę, 13 września 2025 roku, hala OSiR w Raciborzu przy ul. Łąkowej 31 stała się areną sportowej rywalizacji połączonej z pięknym gestem solidarności. Turniej charytatywny na rzecz Sebastiana Belecia zgromadził drużyny z regionu, które od rana do wieczora walczyły o Puchar firmy Koltech. Całkowity dochód z wpisowego trafił na konto Fundacji Kawałek Nieba.

fot. J. Ptak. OSiR
Reklama
Aktualności14 września 202516:07

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO]

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

Bieńkowice, znane z rolniczego charakteru, także w tym roku udowodniły, że dożynki są tu wyjątkowym świętem wspólnoty i tradycji. Ulicami wsi przeszedł długi, barwny korowód pełen maszyn rolniczych, przyozdobionych wstążkami, kwiatami i symbolami plonów.

waw
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Materiały RTK
Regionalny Informator Ekologiczny
Dentica 24
ostrog.net
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 12.09.2025
11 września 202521:00

Nasz Racibórz 12.09.2025

Nasz Racibórz 05.09.2025
5 września 202507:46

Nasz Racibórz 05.09.2025

Nasz Racibórz 29.08.2025
28 sierpnia 202523:30

Nasz Racibórz 29.08.2025

Nasz Racibórz 22.08.2025
21 sierpnia 202521:10

Nasz Racibórz 22.08.2025

Zobacz wszystkie
© 2025 Studio Margomedia Sp. z o.o.