AK na ziemi raciborskiej. Mało znane epizody polskiej konspiracji niepodległościowej

Z Andrzejem Tomczykiem, dyrektorem szkół w raciborskim poprawczaku, autorem biografii cichociemnego Eugeniusza Chylińskiego i członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej rozmawia Grzegorz Wawoczny.

Czy Racibórz, w latach wojny znajdujący się na terenie Rzeszy, można w ogóle kojarzyć z Armią Krajową?

- Armia Krajowa była fenomenem na skalę europejską – żaden inny kraj nie stworzył pod niemiecką okupacją tak sprawnie działającej organizacji, która swoim zasięgiem objęłaby każdy obszar funkcjonowania państwa, zarówno w wymiarze wojskowym, jak i cywilnym. I choć wiedza na temat polskiego państwa podziemnego jest coraz głębsza, to w lokalnym wymiarze jest jeszcze dużo do zbadania, a nasi raciborscy Kombatanci z lat 1939-1945 nadal czekają na godne miejsce w panteonie bohaterów walk o polskość tych ziem. Paradoksalnie bowiem, mimo wybitnie niesprzyjających warunków dla rozwoju ruchów partyzanckich, silnego zurbanizowania terenu, braku dużych kompleksów leśnych i braku oparcia w lokalnej ludności, co zawsze było fundamentami partyzantki, masowych wcieleń młodych ludzi do niemieckiej armii, Racibórz i okolice stały się ważnym terenem, na którym rozwinęła się działalność konspiracyjna realizowana w ramach leżącego poza granicami II RP, raciborsko-kozielskiego Obwodu Zewnętrznego Armii Krajowej, znajdującego się w strukturze Inspektoratu Rybnickiego. Jego dowódcą był pochodzący z Brzezia Serafin Myśliwiec posługujący się pseudonimami „Adam Rajski” i „Krwawnik”, choć za faktycznego organizatora konspiracji na ziemi raciborskiej należy uznać ppor. Franciszka Żymełkę ps. „Sęp”, aplikanta adwokackiego, bohatera kampanii wrześniowej 1939 r. Wraz z nim struktury lokalnej konspiracji tworzyli m.in. Jan Margiciok, Leopold Hałaczek, późniejsi twórcy siatki „Augusta”, Józef Gawliczek „Ryś” z Brzezia, Franciszek Konieczny czy Józef Wycisk z Grzegorzowic. Nie sposób w tym miejscu pominąć bohaterskiej rodziny Franciszka Bortla z Miejsca Odrzańskiego, którego dom stał się pierwszym punktem kontaktowym dla lokalnych konspiratorów. Za swoją miłość do Polski rodzina Bortlów zapłaciła najwyższą cenę. Armia Krajowa w Raciborzu - całość czytaj na portalu historycznym ziemiaraciborska.pl.