Koniec złotej ery antybiotyków. W szpitalu widzą problem

- Takie jest zalecenie zespołu Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków - tak szerszy niż dotąd zakres badań przesiewowych tłumaczy Maria Morzywołek (na zdj.), specjalista mikrobiologii, kierownik Laboratorium Mikrobiologicznego szpitala przy Gamowskiej. Jednostka dysponuje nowoczesnym sprzętem i doświadczoną kadrą. Praktyka ostatnich lat pokazuje, że warto bić na alarm, a przede wszystkim uświadamiać, bo antybiotyki przestały być w wielu przypadkach skutecznym lekarstwem. To efekt ich dotychczasowego nadmiernego stosowania. W całej Europie nadużywanie antybiotyków jest zjawiskiem powszechnym, a jak wynika z danych Europejskiego Programu Monitorowania Konsumpcji Antybiotyków ESAC (European Surveillance of Antibiotic Consumption), Polska zajmuje pod tym względem miejsce w ścisłej czołówce.

Powagi sytuacji dowodzą dane publikowane przez Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów, w tym na temat występowania Enterobacteriaceae (głównie Klebsiella pneumoniae), wytwarzających karbapenemazę New Delhi (NDM). New Delhi to superbakteria, która jest oporna na działanie wszystkich antybiotyków, co oznacza, że nie można wyleczyć wywoływanych przez nią śmiertelnie groźnych chorób.

New Delhi to potoczna nazwa Klebsiella pneumoniae NDM - pałeczki zapalenia płuc, która należy do grupy bakterii jelitowych. Pierwszy przypadek w Polsce odnotowano w 2011 r. Bakteria jest odpowiedzialna za groźne dla życia zapalenie płuc, zapalenie układu moczowego, pokarmowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i wielu innych chorób. Sytuacja jest bardzo poważna, ponieważ nawet w Polsce są już setki tysiące nosicieli tego patogenu.

Bakteria jest groźna także z innego powodu. Może bowiem przekazać "gen superoporności" innym bakteriom także niespokrewnionym, sprawiając, że również stają się one superbakteriami opornymi na wszystkie antybiotyki i nie do pokonania. Przykładami takich zmutowanych patogenów są te wywołujące czerwonkę czy cholerę.

Problem lekooporności nie omija Raciborza, choć nie występuje w takiej skali jak np. na Mazowszu czy Podlasiu. W ostatnich latach stwierdzono u nas groźne przypadki związane z bakterią Pseudomonas - w 2014 r. jeden, w 2018 r. cztery, a w zeszłym roku dwa nosicielstwa bakterii Klebsiella pneumoniae z podobnym, równie groźnym mechanizmem oporności jak NDM.

Medycy zalecają dbanie o higienę, przede wszystkim podczas podróży do krajów egzotycznych, szpitale dmuchają zaś na zimne, starając się izolować pacjentów mogących być źródłem infekcji. To dlatego badaniom przesiewowym poddawani są pacjenci, którzy przed przyjęciem do szpitala byli wielokrotnie hospitalizowani, pobierali długo antybiotyki, leczono ich na oddziałach intensywnej terapii, przebywali w zakładach opieki długoterminowej albo też mają za sobą podróż i kontakt z opieką medyczną takich krajów jak Indie, Pakistan, Grecja, Włochy czy państw afrykańskich. To stamtąd pochodzi najwięcej lekoopornych szczepów. Nierzadko pacjenci wracają z azjatyckich państw, gdzie przeszli zabiegi, np. z zakresu medycyny kosmetycznej.

XXI wiek może być erą postantybiotykową- przekonuje Maria Morzywołek. - Zgodnie zresztą z przewidywaniami - dodaje. W ostatnich 20 latach nie opracowano żadnego antybiotyku o szerokim spektrum działania.

Laboratorium Mikrobiologiczne przy ulicy Gamowskiej wykonuje badania mikrobiologiczne zgodnie ze wszystkimi standardami , na wysokim poziomie. Poddaje się kontrolom zewnętrznym i osiąga bardzo dobre wyniki co jest poparte polskimi i międzynarodowymi certyfikatami jakości.

Dziś warto postawić na antybiogram. To badanie mikrobiologiczne, które wykonuje się przed leczeniem antybiotykiem. Pozwala określić na które antybiotyki bakterie są wrażliwe. W oparciu o wyniki antybiogramu można podać pacjentowi konkretny rodzaj antybiotyku zwalczającego bakterię, która jest przyczyną zakażenia , zastosować leczenie celowane. Jest to szczególnie istotne ze względu na pojawianie się wieloopornych szczepów bakterii.