Reklama

Najnowsze wiadomości

Aktualności7 marca 202312:43

Na Jeruzalem w Raciborzu spoczywają uczestnicy słynnych akcji zbrojnych

Na Jeruzalem w Raciborzu spoczywają uczestnicy słynnych akcji zbrojnych - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Racibórz:

W najbliższą środę (8 marca) w Belwederze zostaną ogłoszone nazwiska 20 ofiar odnalezionych i zidentyfikowanych przez Instytut Pamięci Narodowej. Szczątki pięciu z nich zostały odnalezione na terenie cmentarza „Jeruzalem” w Raciborzu.

Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji prowadził prace poszukiwawcze na tym cmentarzu w latach 2020-22. Ich celem było odnalezienie szczątków ofiar komunizmu, straconych i zmarłych w raciborskim więzieniu w latach 1947-52. W wyniku przeprowadzonych badań podjęto szczątki 15 osób. Dotarcie do rodzin ofiar oraz wykorzystanie systemu CODIS doprowadziły do bardzo szybkiej identyfikacji dziewięciu z nich.

Historia raciborskiego więzienia

Więzienie Centralne w Raciborzu przyjmowało po wojnie skazanych z całej Polski, w tym także karanych za działalność niepodległościową. Większość osadzonych, którzy w latach 1945-1956 zmarli, prawdopodobnie z powodu epidemii gruźlicy w zimnych, przepełnionych celach – pogrzebano na cmentarzu „Jeruzalem”.

Biuro Poszukiwań i identyfikacji IPN stanęło zatem przed rzadką okazją odnalezienia w jednym miejscu np. uczestników słynnych akcji zbrojnych na Kielce z sierpnia 1945 r. i Radomsko z kwietnia 1946 r.; partyzanta plutonu KWP-NSZ „Wędrowiec” i specjalisty od ucieczek rodem z poakowskiej „Organizacji Makopola”; żołnierza kpt. Hedy „Szarego” i bliskiego współpracownika st. sierż. Dziemieszkiewicza „Roja” – ofiar komunizmu z Podlasia, Mazowsza, Lubelszczyzny, Kielecczyzny, Ziemi Sandomierskiej, Łódzkiej i Górnego Śląska. Koncentrowano się na odnalezieniu szczątków 15 ofiar komunizmu, w tym 7 żołnierzy Podziemia Niepodległościowego (ZWZ-AK, DSZ, WiN, KWP, NSZ), 6 współpracowników Podziemia (ZWZ-AK, DSZ, WiN, ROAK, NZW, LCL), członka antykomunistycznej organizacji młodzieżowej i ofiary przymusowej kolektywizacji wsi.

Raciborska nekropolia jest wyjątkowa ze względu na zachowane na jej tyłach, w niemal nienaruszonym stanie, powojenne pochówki, co umożliwiło badanie archeologiczne w pierwotnym ułożeniu spoczynkowym. Mimo to, nie było to proste przedsięwzięcie. Największą trudnością prac było odtworzenie układu 4 ostatnich kwater cmentarza, których granice dawno się zatarły. Duża część obszaru była zasypana 1,5 metrową warstwą ziemi, część zarosła gęstwiną ciernistych krzewów, w których ręcznie wycinano korytarze, aby dotrzeć do typowanych miejsc. Równocześnie zastosowano kilka metod typowania, które wzajemnie się uzupełniały. Analizowano układ nielicznych istniejących oznaczonych mogił, linii działek, położenie zachowanych częściowo betonowych stel z numerkami, a nawet karp, czyli pozostałości ściętych dawniej drzew – świadków historii nekropolii. Niezwykle przydatna okazała się georeferencja kilku powojennych zdjęć lotniczych przy pomocy specjalistycznego oprogramowania, czyli precyzyjne nałożenie ich na współczesne zdjęcia satelitarne (w różnych porach roku) oraz zdjęcia wykonane z drona. Jednocześnie prześledzenie ok. 1000 zapisów w starych księgach cmentarnych (cofając się niekiedy aż do przełomu XIX i XX wieku, pozwoliło zrekonstruować skomplikowany kształt i nazewnictwo dawnych kwater oraz położenie nieistniejących alejek. Odtworzono w ten sposób nie tylko zasięg dawnych kwater, ale również kolejność pochówków w rzędach.

Poszukiwania i identyfikacje

Badanie archeologiczne potwierdziło wyniki typowania, przy czym udało się także w nielicznych przypadkach przezwyciężyć trudności wynikające z anomalii w odtworzonym układzie. Precyzyjne dokumentowanie przez archeologów zarysów jam grobowych, układu spoczynkowego szczątków i odnalezionych artefaktów – pomogło odróżnić regularne pochówki od więziennych. Praca antropologów, w tym badanie szczątków in situ, pozwoliła potwierdzić sekwencje pochówków i podjąć szczątki 15 poszukiwanych ofiar komunizmu. Poddano je dalszym badaniom, w tym identyfikacji genetycznej.

W lipcu 2022 roku w Belwederze IPN ogłosił identyfikację 4 ofiar komunizmu, odnalezionych na raciborskiej nekropolii: śp. śp. Stanisława Chmielewskiego, Józefa Jankowskiego, Antoniego Kielocha i Wacława Laskowskiego.

Sylwetki zidentyfikowanych 

Skuteczne poszukiwania IPN na cmentarzu „Jeruzalem” w Raciborzu przyniosły pewien społeczny oddźwięk – odnalezione ofiary zostały upamiętnione odsłoniętym w 2021 r. przed więzieniem niezwykłym pomnikiem, a przy okazji tegorocznych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, na – jak się ją ostatnio nazywa – raciborskiej „Łączce”, postawiono brzozowy krzyż – symbol żołnierzy Podziemia Niepodległościowego.



Autor: źródło: IPN/ Adam Kondracki/BPiI, [email protected]

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama

Komentarze (0)

Komentarze pod tym artykułem zostały zablokowane.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności5 lipca 202522:58

Międzynarodowy Turniej Oldbojów o Puchar Wójta Gminy Krzyżanowice [FOTO i WIDEO]

Międzynarodowy Turniej Oldbojów o Puchar Wójta Gminy Krzyżanowice [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

W sobotę, 5 lipca na boisku KS Kolejarz Chałupki odbył się wyjątkowy sportowy festiwal – Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej Oldbojów o Puchar Wójta Gminy Krzyżanowice. Organizatorem wydarzenia był KS Kolejarz Chałupki, który już od lat z powodzeniem integruje lokalną społeczność wokół piłki nożnej i tradycji sportowej, we współpracy z Gminą Krzyżanowice.

Th
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności5 lipca 202522:35

70 lat OSP w Nowej Wiosce [FOTO i WIDEO]

70 lat OSP w Nowej Wiosce [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

5 lipca Ochotnicza Straż Pożarna w Nowej Wiosce (gmina Krzyżanowice) obchodziła jubileusz siedemdziesięciolecia istnienia. Obchody jubileuszowe rozpoczęły się od Mszy św. w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Owsiszczach, którą odprawił ks. proboszcz Piotr Kuc. Następnie strażacy i ich goście przejechali do remizy w Nowej Wiosce, gdzie odbyła się uroczystość.

Th
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Materiały RTK
Regionalny Informator Ekologiczny
Dentica 24
ostrog.net
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 04.07.2025
4 lipca 202508:58

Nasz Racibórz 04.07.2025

Nasz Racibórz 27.06.2025
27 czerwca 202519:05

Nasz Racibórz 27.06.2025

Nasz Racibórz 20.06.2025
19 czerwca 202522:36

Nasz Racibórz 20.06.2025

Nasz Racibórz 13.06.2025
13 czerwca 202509:38

Nasz Racibórz 13.06.2025

Zobacz wszystkie
© 2025 Studio Margomedia Sp. z o.o.