Młoda Awangarda na Starym Mieście - projekty studentów PWSZ dla Raciborza

Dlaczego Stare Miasto?

Stare Miasto w Raciborzu ma wielowiekową historię. Do 1945 roku tworzyło zwartą, intensywną zabudowę o wielkomiejskim charakterze. Rynek, place i ulice obudowane były obiektami architektonicznymi o dużej wartości historycznej i artystycznej. Szczególnie przeobrażenia miasta w wieku XIX i na początku XX wieku znalazły swoje odzwierciedlenie w jego architektonicznym krajobrazie. Tragedia roku 1945 oraz pierwszych lat powojennych odcisnęła negatywne piętno na tkance miasta, widoczne do dzisiaj. Szczególnie dwie strefy Starego Miasta całkowicie zatraciły swój poprzedni charakter; rejon północny Rynku z ul. Odrzańską oraz rejon ul. Nowej z pustką obecnego placu Długosza. Współczesne zagospodarowanie tych przestrzeni kłóci się całkowicie z istotą charakteru historycznej zabudowy Starego Miasta. Obecny obraz tych miejsc wymazał z pamięci ślady historii i wielokulturowego dziedzictwa mieszkańców Raciborza na przestrzeni wieków. Jest to wyzwanie dla architektów i gospodarzy miasta, jak tę pamięć przywrócić. 

Stare Miasto dzisiaj

Współczesny Racibórz potrzebuje rozpoznawalnych znaków identyfikacyjnych, odróżniających go od innych miast. Jest to konieczny warunek wygrania wyścigu o uzyskanie akceptacji społecznej mieszkańców oraz przyciągnięcia potencjalnych inwestorów.

Miejsca pracy wraz z atrakcyjnością środowiska urbanistycznego stwarzać mogą dobry potencjał dla rozwoju miasta. Niewykorzystanym atutem Raciborza jest Stare Miasto. Ten unikalny zespół urbanistyczny zachowany jest w swoim podstawowym kształcie od średniowiecza. Dzisiejszy obraz Starego Miasta kojarzy się z żywym organizmem z licznymi okaleczeniami i amputacjami, jednak wciąż czytelnym kodem genetycznym tego miejsca. Wymaga ono bardzo kompleksowego działania uzdrawiającego obejmującego: likwidację ruchu tranzytowego (ul. Reymonta), wyrzucenie placów parkingowych na obrzeża strefy centralnej, modernizacja istniejącej substancji budowlanej (kamienice, podwórka), odnowa stref zielonych (skwery, parki, ogródki przydomowe), odtworzenie historycznej linii murów obronnych Starego Miasta, nowoczesne odtworzenie "starej" zabudowy na bazie istniejących w ziemi fundamentów z wprowadzeniem nowych, atrakcyjnych funkcji miastotwórczych na obszar Starówki (komunalne mieszkania dla młodych małżeństw, akademiki studenckie, funkcje związane ze szkolnictwem wyższym), zagospodarowanie historycznych obiektów poprzemysłowych , preferencje dla firm start-upów, korzystne mechanizmy podatkowe itp. Dynamikę miasta tworzą ludzie i pieniądz. O jedno i drugie trzeba zadbać.

Studenci PWSZ kierunku architektura i urbanistyka w akcji

Racibórz jest w unikalnej sytuacji. Będąc od kilku lat siedzibą szkoły kształcącej architektów i urbanistów staje się dla nich naturalnym poligonem doświadczeń projektowych podejmowanych w realizowanym procesie dydaktycznym. Studenci nie tylko poznają miasto, ale poprzez wykonywane projekty kursowe proponują nowe rozwiązania współczesnych problemów. Złożoność tych problemów, a także ograniczone możliwości dostępu do potrzebnych informacji (np. brak w mieście map katastralnych z przed 1945 r.), zmusza do formułowania zadań dydaktycznych z uwzględnieniem tych niedogodności. Zawsze trzeba pamiętać, że studenckie projekty nie mogą zastąpić profesjonalnych działań projektowych.

Realizowany zamiar dydaktyczny musi stwarzać szerszy margines dla fantazji twórczej studenta, przy jednoczesnym rozumieniu (nie koniecznie akceptowaniu) pragmatycznych uwarunkowań rozwiązywanego problemu projektowego. 

Zapraszamy od poniedziałku 15 czerwca do Galerii Młyńskiej w Raciborzu, gdzie przedstawione zostały projekty studenckie, które mogą być świetnym pretekstem do dyskusji w przestrzeni społecznej, mogą tworzyć alternatywne bądź wariantowe spojrzenia na zadany temat, mogą ilustrować potencjalne możliwości danego miejsca, mogą wskazywać na te strony analizowanych zagadnień, na które w rutynowym działaniu np. urzędników, nie ma na to miejsca. Dziwić się tylko należy, że ten ogromny potencjał środowiska akademickiego nie jest systemowo wykorzystywany w realizacji polityki przestrzennej w Raciborzu. Doraźne zainteresowanie tego odczucia nie zmieniają. 
Zapraszamy zatem do Galerii Młyńskiej gdzie w dniach 15-29 czerwca istnieje możliwość zapoznania się z dorobkiem projektowym studentów kierunku architektury PWSZ w Raciborzu.