Błogosławiony pallotyn był osadzony w raciborskim więzieniu. Miasto go upamiętni

- Gmina Racibórz udzieli stosownej pomocy organizacyjnej, prawnej i finansowej dla wsparcia przedsięwzięcia - napisano w sentencji. - W tym temacie miałabym taką dywagację, że może też byśmy się pochylili nad pamięcią dla żyjących, chociażby zaczepić tu o panią Olgę Tokarczuk - mówiła opozycyjna radna Justyna Henek-Wypiór. Wcześniej radny Stanisław Borowik dopytywał o kwestie uzgodnień z konserwatorem zabytków.

- 5 listopada odbędzie się zebranie komitetu organizacyjnego - wyjaśniał radny Klima. Jak dodał, dyrektor Zakładu Karnego ustala kwestie usytuowania tablicy. Ma mieć 1-1,5 metra, a jej potencjalne lokalizacje to ściana budynku przy bramie wjazdowej do więzienia albo głaz na pobliskim skwerze. Radny przyznał, że poza opinią konserwatora zabytków potrzebne jest też stanowisko IPN. - Prawnicy czuwają - zapewnił radny Klima. - Najważniejsza sprawa to poparcie Rady Miasta - dodał. Tablica miałaby zostać odsłonięta 21 lutego, na wspomnienie błogosławionego o. Richarda Henkesa w Kościele katolickim. Jego beatyfikacja, czyli wyniesienie na ołtarze związane z lokalnym kultem, odbyła się 15 września tego roku w Limburgu.

Biografia bł. o. R. Henkesa (cyt. za uzasadnieniem uchwały Rady Miasta Racibórz)

Bł. Richard Henkes - męczennik miłości bliźniego i budowy pomostów między narodami. W okresie lat 30. poprzedniego wieku o. Henkes był silnie związany z Górnym Śląskiem. O.Richard Henkes urodził się 16 maja 1900 roku w Ruppach k. Monatabaur w Nadrenii. Kościół Katolicki wyniósł do chwały ołtarzy Sługę Bożego o.Richarda Henkesa. Beatyfikacji dokonał ks. kard. Kurt Koch w dniu 15 września 2019 roku w Katedrze św. Jerzego w Limburgu, w Niemczech.

Był mocno związany ze Śląskiem. Głosił kazania i pełnił posługę duszpasterską w Branicach, Bytomiu, Gliwicach, Kietrzu, Strahovicach, Zabrzu i Ząbkowicach Śl. Czuł się bardzo dobrze na Śląsku, który stał się jego drugą Ojczyzną. Był dumny z osiągnięć Pallotynów dokonanych na tym terenie. Ks. Henkes był wybitnym kaznodzieją, człowiekiem obdarzonym niezwykłą wrażliwością. Cechowała go bezkompromisowość. W swoich kazaniach od połowy lat trzydziestych odnosił się do ówczesnych wydarzeń w Niemczech, nie krył wrogiej postawy ideologii nazistowskiej wobec Kościoła. Dwie rysy charakteru o.Kempesa należy podkreślić: poczucie wewnętrznej wolności i radykalizm w poszukiwaniu prawdy. Podkreślał, "że ktoś musi powiedzieć prawdę".

Często apelował o prawdomówność i obronę prawdy. W jednym z listów do współbraci w Sodalicji Mariańskiej napisał: "Cieszyłbym się, gdybyśmy mogli coś uczynić dla prawdy. Podobnie, jak brzemię kłamstwa niesie za sobą wiele zła, tak światło prawdy morze cnót. Jednak droga do prawdy jest ciężka i stroma. Domaga się dwóch rzeczy: rezygnacji i cierpienia. Poszukujący prawdy musi zrezygnować z wielu rzeczy w swoim życiu i złożyć na ołtarzu ofiarnym swoje iluzje, do których zdążył się przyzwyczaić. Musi także walczyć z całym światem ponieważ świat służy kłamstwu. Odkąd prawda zawisła na Krzyżu na Golgocie, poszukujący prawdy musi o nią stale walczyć. O jak chwalebne jest służenie Prawdzie....!”.

Od 1933 roku życie ks. Henkesa stało się walką ze światopoglądem nazistowskim i neopogańskim, jaki propagowali naziści. Jego praca w szkołach, prowadzenie rekolekcji i służba w kancelarii były walką o prawdę bożą i prawdę katolickiego chrześcijaństwa. Doskonale przejrzał zamiary nazistów, ich kłamstwa, fałszywą propagandę. Potępiał nowe ustawy podatkowe, które wyniszczały Kościół. Krytycznie oceniał politykę nazistów wobec Niemców Sudeckich i rozbicia Czechosłowacji, sprzeciwiał się akcji T4, która zmierzała do unicestwienia rzekomo niepełnowartościowego życia w zakładach dla osób chorych i niepełnosprawnych. Napisał swój klarowny manifest: "Zabijanie bezbronnych jest morderstwem".

Od początku lat 30-tych pracował w szkole Wincentego Pallottiego w Kietrzu. Był wspaniałym nauczycielem oraz duszpasterzem młodzieży i rekolekcjonistą. Kładł nacisk na kształtowanie siebie w duchu prawdy w słowie i postawie. Był osobą bardzo komunikatywną, lubianą przez otoczenie, łatwo nawiązywał kontakty.

Od czasu gdy naziści w Niemczech ogłosili "1000 letnią Rzeszę" dla R. Henkesa konfrontacja z ideologią nazistowską stała się obok zawodu nauczyciela jego drugim powołaniem. Nacjonalizm niósł ze sobą antychrześcijański światopogląd, zwalczał kościoły chrześcijańskie, uśmiercał osoby upośledzone, prześladował na niespotykaną dotąd skalę Żydów, chcąc ich
wszystkich zgładzić. W tym okresie R. Henkes mężnie i otwarcie bronił wartości chrześcijańskich w szkole, podczas kursów rekolekcyjnych dla młodzieży, w swoich kazaniach na ambonach i wśród studentów.

Ks. R. Henkes był odważny. Żył dla prawdy wyrażanej słowem i postawą. Wiedział, że musi stawić opór szerzącemu się nacjonalizmowi. Od 1935 roku był już znanym rekolekcjonistą.
Głosił kazania w wielu parafiach Śląska. Śledzono go i spisywano jego homilie. Wiedział o tym, a jednak nie poddał się wpływom inwigilacji. Rozpowszechniał również encyklikę papieża Piusa XI "Z palącą troską" z 14 marca 1937 roku. Przeczytał ją podczas kazań w Zabrzu i Raciborzu. Był autorytetem, bardzo popularnym i wpływowym, dlatego gestapo długo zwlekało
z aresztowaniem. Od 1935 roku regularnie głosił kazania w domu rekolekcyjnym św. Józefa w Branicach (obecnie klasztor Sióstr Maryi Niepokalanej). Od 1941 roku został mianowany przez bpa J. Nathana proboszczem w Strahovicach k/Krzanowic. Tutaj szczególnie ujawnił się rys osobowości R. Henkesa, jako budowniczego pomostów między narodami. Okazał się również być człowiekiem ogromnej empatii, potrafiącym przeżywać ból z cierpiącymi parafianami, których bliscy polegli na froncie. W tym czasie został mianowany przełożonym pallotynów pracujących na terenie Sudetów. Łączył wspólnotę, kultywował gościnność.

W Niedzielę Palmową 8 kwietnia 1943 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu, w Raciborzu. Okres więzienia był czasem żniwa plonów sianych przez wiele wcześniejszych lat. To owoc dojrzewania poprzez cierpienia, wyrzeczenia, samotność, zmagania się z Bogiem. Doświadczenia ciemności wiary i walki duchowe przygotowały go do składania największej ofiary - oddania życia.

W dniu 10 lipca 1943 roku R. Henkes został przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Otrzymał numer 49642. Zwracała uwagę jego ofiarność w stosunku do bliźniego. Dostrzegał potrzebujących i pomagał im narażając własne życie. Jego aktywność i solidarność z innymi spowodowała, że za karę został przeniesiony do oddziału transportowego, którego praca polegała na wynoszeniu zmarłych i przygotowanie ich ciał do przeprowadzania eksperymentów. W obozie zaprzyjaźnił się ze Sługą Bożym ks. Josefem Beranem (1888-1969), późniejszym arcybiskupem Pragi i kardynałem. Po wojnie chciał wrócić do Strahovic i w obozie kontynuował naukę języka czeskiego.

W grudniu 1944 roku w obozie wybuchła epidemia tyfusu plamistego. O. Henkes dobrowolnie zgłosił się jako opiekun do pracy na bloku (w którym byli Czesi) gdzie szerzyła się choroba. Praca polegała na opatrywaniu, myciu śmiertelnie chorych i wynoszeniu zmarłych. W duchu miłości także potajemne przynoszenie im Komunii św. i czuwanie przy umierających. R. Henkes nie zostawił ich. Mógł zrezygnować. Dał się zaszczepić, ale wiedział, że naraża swoje życie. Dobrowolnie pielęgnował chorych. Nie był przymuszany, by do nich chodzić. Jego postawa polegała na miłości bliźniego i gotowości do ofiary. Po kilku tygodniach zaraził się chorobą i umarł na tyfus plamisty 22 lutego 1945 roku., 66 dni przed wyzwoleniem obozu przez
aliantów.

Uhonorowanie pamięci ks. Richarda Henkesa w Raciborzu jest bardzo ważne m. in. z uwagi na jego związki z naszym miastem i innymi miejscowościami regionu. Tu głosił swe odważne
kazania, prowadził rekolekcje, jednoczył różne narodowości i ich kulturę, a na końcu rozpoczął w raciborskim więzieniu drogę do KL Dachau, gdzie zmarł śmiercią męczeńską. Bł. ks. Richard Henkes, człowiek wielkiego ducha, nie mieszczący się w zwykłych ramach powszedniego życia, może nas wiele nauczyć. Wgłębiając się w jego biografię, dostrzegamy, że każda chwila i doświadczenie ma sens, choć może od razu nie jest widoczny. Przynosi również plony, kształtuje nas i rozwija. Błogosławiony uczy nas ufności i radosnego patrzenia w przyszłość.
Ufamy, że upamiętnienie Bł. Richarda Henkesa poprzez wmurowanie tablicy na murze Zakładu Karnego lub postawienie pamiątkowego obelisku doda sił tu osadzonym, aby wstępowali na
drogę prawdy i dobra, a także przyczyni się do coraz bardziej przyjaznych relacji Polaków, Czechów i Niemców. Uroczystość zaplanowana jest w 2020 roku w dniu wspomnienia
bł. o. Henkesa ustalonego przez Watykan na dzień 21 lutego