Doraźne kontrole Kuratorium w sprawie podręczników

Decyzja o przeprowadzeniu kontroli została podjęta w związku z napływającymi do kuratorium informacjami na temat nieprawidłowości w wyborze podręczników i podpisywania przez dyrektorów szkół umów z wydawnictwami (problem ten dotyczy również szkół w powiecie raciborskim), w których zobowiązują się w określonym czasie używać podręczników jednego wydawnictwa w zamian za np. sprzęt komputerowy czy tablice interaktywne.

Do tej pory skontrolowano 68 szkół w przypadku 25 placówek wydane zostały zalecenia dyrektorom szkół. Mają podjąć natychmiastowe działania w kierunku rozwiązania umów (umowy były podpisywane najczęściej na trzy lata). Wykonanie zaleceń zostanie sprawdzone w ramach kontroli doraźnych. Zawieranie umów z wydawnictwami oraz osobami trzecimi, dotyczących podręczników i materiałów dydaktycznych ogranicza prawa nauczyciela do wyboru podręczników. Nauczyciele, dokonując wyboru podręczników, muszą kierować się wyłącznie przesłankami dydaktycznymi oraz potrzebami i możliwościami uczniów, którzy będą z tego podręcznika korzystać.

W przypadku pozostałych szkół, w których przeprowadzono kontrolę, dokumentami były faktury potwierdzające otrzymanie sprzętu komputerowego za symboliczną złotówkę. Na tej podstawie, w ramach kompetencji kuratorium, nie można było stwierdzić, czy łamana była ustawa o systemie oświaty, natomiast cała dokumentacja zostanie przekazana odpowiednim służbom.

Ponadto w szkołach przeprowadzona została wśród uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych, ankieta na temat korzystania z podręczników. Ankietę w szkołach publicznych i niepublicznych wypełniło 118970 uczniów Wyniki ankiet zostały zanalizowane przez dyrektorów szkół, którzy podejmą działania mające na celu rozwiązanie zasygnalizowanych przez uczniów problemów. Zestawienia zbiorcze ( z 2378 szkół) zostały przekazane do kuratorium oświaty.

Wynika z nich np., że:
- w gimnazjach publicznych komplet podręczników kupuje 88, 2 % uczniów, w liceach ogólnokształcących – 64,6%
- (46,8%) uczniów gimnazjów stwierdziło, że nie lubi uczyć się z podręczników. Najczęściej wymieniane przyczyny to: podręcznik jest nieciekawy, trudny, napisany trudnym językiem. W szkole podstawowej z podręcznika nie lubi korzystać 31,4 %, z tych samych przyczyn, co uczniowie gimnazjum. W publicznych liceach 55, 6 % nie lubi korzystać z podręcznika.
- z e-podręczników korzysta blisko 14% uczniów w woj. śląskim
- niepokoi fakt, że za brak podręcznika uczniowie otrzymują oceny niedostateczne: 14, 2 % ankietowanych uczniów szkół podstawowych stwierdziło, że otrzymało „1” za brak podręcznika. 25% gimnazjalistów i 24,9% licealistów.

Szczegółowe opracowanie ankiet będzie również dostępne na stronie Kuratorium Oświaty w Katowicach.

A. Wietrzyk