Transformacja energetyczna – OZE i gaz zamiast nierentownych bloków węglowych

Nowo budowany blok gazowo-parowy w Rybniku

Na drodze do OZE
Już teraz produkcja energii elektrycznej z węgla kamiennego w Elektrowni Rybnik ma charakter szczytowy, a generowane przychody nie pokrywają kosztów produkcji i utrzymania jednostki. Szacowana strata finansowa PGE (na poziomie EBITDA) w 2024 roku w elektrowni wyniosła kilkaset mln zł.

Utrzymywanie bloków węglowych, które pracują okazjonalnie, jest nierentowne dla właściciela, dla gospodarki i społeczeństwa. Nierynkowe sztuczne wydłużanie czasu pracy elektrowni węglowych podnosi ceny energii dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej w Polsce.

Konieczne są zatem zmiany. Docelowo bezpieczeństwo energetyczne Polski będzie się opierać na odnawialnych źródłach energii (OZE) i energetyce jądrowej, a przejściowo także na gazie. W 2024 r. PGE rozpoczęła w Rybniku budowę największego tego typu bloku gazowo-parowego w Polsce (880 MW), który rozpocznie na przełomie 2026 r. i 2027 r.

Nowe bloki gazowe cechują się znacznie wyższą sprawnością energetyczną w porównaniu do elektrowni węglowych. Budowane bloki gazowe w Rybniku będą miały znacznie krótszy czas uruchamiania w porównaniu do elektrowni węglowych. Będą w stanie szybko zareagować na zmiany w zapotrzebowaniu na energię, co czyni je bardziej odpowiednimi dla systemów energetycznych z coraz większym udziałem odnawialnych źródeł energii, które są zależne od warunków pogodowych.

Spalanie gazu ziemnego generuje także znacznie mniejsze jednostkowe emisje innych szkodliwych substancji, takich jak tlenki siarki, tlenki azotu i pyły, co korzystnie wpływa na jakość powietrza.

Co zyska region?
Jak pokazują badania ARC Rynek i Opinia, 74 proc. Polaków uważa zmiany klimatyczne za poważny problem i woli czystą energię, a nie węgiel. Tańsze i zielone źródła energii są także ważnym argumentem dla inwestorów, którzy wybierają regiony umożliwiające czystą produkcję z najmniejszym śladem węglowym. Brak czystej i taniej energii naraża Polskę na utratę tysięcy miejsc pracy.

Trzeba zaznaczyć, że zanim elektrownie węglowe są wyłączane w ich sąsiedztwie powstają nowe, nowoczesne i ekologiczne źródła energii, które zapewniają bezpieczeństwo energetyczne i wpływy z podatków dla gmin i miejsca pracy. PGE, w pierwszej kolejności, w miejscach, gdzie znajdują się wygaszane elektrownie węglowe, planuje nowe inwestycje, jak elektrownie gazowe, a w następnej kolejności magazyny energii. W Rybniku już teraz za kwotę około 3,7 mld zł PGE buduje nowoczesną elektrownię gazową o mocy 880 MW. Ta inwestycja w tym regionie da nowe miejsca pracy.

Dodatkowo, PGE planuje wybudowanie w lokalizacji obecnej Elektrowni Rybnik nowoczesnego wielkoskalowego magazynu energii, a we współpracy z PGNiG Termika analizuje potencjalną inwestycję w nowe źródło wytwarzania ciepła.

Praca dla załogi

Wygaszanie elektrowni węglowej w Rybniku będzie odbywać się stopniowo. Oznacza to, że zatrudnienie w zakładzie będzie zmniejszane zgodnie z harmonogramem wycofywania bloków. Znaczna część pracowników zakładu przejdzie na emerytury jeszcze przed jego ostatecznym zamknięciem.

Pracownicy, którzy będą chcieli pozostać aktywni zawodowo mają pierwszeństwo zatrudnienia w innych spółkach Grupy PGE i będą oni w sposób preferencyjny, przed ogłoszeniem publicznym, informowani o wolnych wakatach w innych spółkach z Grupy PGE. Pozostali, którzy nie planują kontynuacji zatrudnienia w Grupie PGE, będą mogli skorzystać z innych rozwiązań, w tym m.in. z korzystnych osłon socjalnych. Ustawa przewiduje dla nich odprawę w wysokości 12 krotności pensji oraz 80% wynagrodzenia przez okres 4 lat. Aktualnie średnie wynagrodzenie w PGE GiEK to przedział ok. 13-14 tys. zł brutto. Są to kwoty znacznie powyżej średnich zarobków nie tylko w tych lokalizacjach, ale w całym kraju.

Dodatkowo PGE GiEK pracuje nad programem dobrowolnych odejść dla pracowników, którzy nie będą spełniać warunków zawartych w ustawie.

Nowe miejsca pracy zagwarantują też nowe inwestycje w regionie. Plany w tym zakresie ma Grupa PGE, która cały czas inwestuje w projekty energetyczne, które są ważne dla przyszłości regionu i jego mieszkańców.

Co ważne, planowane zamknięcie elektrowni węglowej w Rybniku nie będzie miało wpływu na zapewnienie dostaw prądu i ciepła dla regionu. Mieszkańcy, firmy i instytucje nie odczują zmian związanych z dostawami energii.