Racibórz w dyskusji o parkach kulturowych

Racibórz popołudniową porą odwiedzili uczestnicy III Forum Samorządowego poświęconego tematyce Parków Kulturowych. Zostali oprowadzeni po obszarze wyznaczonym w projekcie parku przez Marię Olejarnik, Miejską Konserwator Zabytków w Raciborzu. Pokazała gościom oprócz oczywistych elementów wartościowego urbanistycznie terenu starego miasta takich jak Rynek i ul. Długa, obszary mniej wyeksponowane i problematyczne – na przykład mury przy ul. Drzymały i raciborskie „planty” – zielony obszar okalający starówkę. Przedstawiono także Plac Długosza i panoramę miasta widoczną od Placu Mostowego. Goście zobaczyli także najważniejsze zabytki – barokowe figury, średniowieczne kościoły, kamienice i gmachy sądów. Dowiedzieli się także, jak Miasto w czasie prac nad parkiem zadbało o zaznaczenie w przestrzeni ścisłego centrum jego historii – poprzez ustawienie tablic ze zdjęciami miasta sprzed II wojny światowej i realizację chodnika historycznego w formie płyt opowiadających historię miasta. Chodnik ten znajduje się na Skwerze Pieczki a poszczególne płyty, odlane z brązu, zaprojektowali studenci Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

Organizatorzy Forum zaprosili przedstawicieli Raciborza do udziału i prezentacji miasta w związku z trwającymi wiele lat pracami nad utworzeniem Parku Kulturowego „Serce Starego Raciborza”. Docenili pozytywne zmiany w przestrzeni oraz gotowość do wprowadzenia uchwały.

Prace nad Parkiem Kulturowym w Raciborzu wstrzymano przez brak podjęcia uchwały przez Radę Miasta Racibórz w kwietniu 2023 r.

Forum zaczęło się w Galerii Rzecznej w Rybniku przywitaniem i wprowadzeniem w temat. Dyskusję rozpoczął słowem wstępu prezydent Rybnika Piotr Kuczera. Podkreślał, jak ważne jest świadome podejście do kształtowania przestrzeni miasta: - Mamy często w Polsce problem z estetyką. Ale ja głęboko wierzę, że dobry przykład będzie pociągał kolejne, zatem warto o to walczyć, dbać o piękną przestrzeń, pokazywać coś, co dziś często jest obklejone, a ma ten czar, tylko ten czar trzeba spod tych plakatów wydobyć.

Założenia niedawno uchwalonego Parku Kulturowego „Centrum Starego Rybnika” omówił dr Henryk Mercik, rybnicki Miejski Konserwator Zabytków, po czym oprowadził uczestników po centrum Rybnika.

W Forum Racibórz reprezentowały Maria Olejarnik oraz Ewa Klimaszewska, architekt miejska i współtwórczyni parku kulturowego w Raciborzu. W Forum wzięli udział między innymi Andrzej Siwek, pracownik instytutu historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, związany z narodowym Instytutem Dziedzictwa; praktyk, który uczestniczył w tworzeniu parków kulturowych w Krakowie i Zakopanem i Arkadiusz Bogusławski, który pracował nad pierwszym w Polsce utworzonym parku kulturowym, czyli Parku Kulturowym Miasto Tkaczy. Uczestniczką była także Beata Sarnecka-Uziałko, Miejska Konserwator Zabytków z Pszczyny i współtwórczyni tamtejszego parku kulturowego, przedstawicielki Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz media.

Forum poprowadziła Małgorzata Tkacz-Janik z Instytutu Wojciecha Korfantego w Katowicach.

***

Miasto Racibórz w grudniu 2019 r. przystąpiło do prac nad utworzeniem w Mieście Racibórz parku kulturowego. Głównym celem podjętych działań jest podwyższenie świadomości o posiadanym bogatym dziedzictwie ponad 8-wiekowego Raciborza oraz współodpowiedzialności wszystkich mieszkańców za publiczną przestrzeń miasta. Na sesji rady Miasta Racibórz 26 kwietnia 2023 r. odbyło się głosowanie nad przyjęciem uchwały o parku kulturowym w Raciborzu. Uchwała nie została podjęta — dziesięciu radnych głosowało za przyjęciem, dziesięciu przeciw i jeden wstrzymał się od głosu.