Patataj, patataj... do krainy dzieciństwa - nowa wystawa w raciborskim Muzeum

Wystawa „Patataj, patataj… do krainy dzieciństwa” ukazuje realia życia dziecka z regionu raciborskiego pod koniec XIX wieku i w pierwszej połowie XX stulecia. Rodziny śląskie były w tamtych czasach najczęściej wielodzietne, liczące kilkoro, a nawet kilkanaścioro dzieci.

Sytuacja najmłodszych w XIX i na pocz. XX wieku była zdecydowanie inna niż współcześnie. Dbałość o dzieci była ograniczona. Popularne przysłowie "Jak się ma wychować, to nie umrze" było wyraźnym odzwierciedleniem tego podejścia.

Fakt, że dawniej dziecko nie posiadało tylu zabawek jak obecnie, podyktowany był nie tylko gorszą sytuacją materialną rodzin, ale i tym, że dzieci od najmłodszych lat posiadały liczne obowiązki, m.in. pilnowanie młodszego rodzeństwa, pasanie gęsi, bydła, pomoc w pracach w polu. Przy pasaniu bydła dzieci strugały sobie fujarki, drewniane ptaszki lub inne zwierzątka, proce, łuki, strzały itp. Dzieci same wymyślały sobie zabawy. Zabawki odzwierciedlały rzeczywistość, w której funkcjonowało dziecko, dlatego na wystawie widzimy koniki, kurki, bryczki, ptaszki wykonane m.in. z drewna przez górali żywieckich, najczęściej kupowane na targach i odpustach. Na wystawie zobaczyć można dawne sprzęty przeznaczone dla dzieci – kołyski, wózki, stołeczek pod nachtopek, krzesełka, huśtawki itp. Nie brakuje także ubranek dziecięcych z pierwszej połowy XX w.

Z okresem dzieciństwa wiążą się obrzędy rodzinne: chrzciny, roczek, rozpoczęcie edukacji szkolnej i I Komunia Święta. Muzeum prezentuje pamiątki chrzcielne, „taufdeki” - kapki chrzcielne, pamiątki pierwszej komunii. W tej części wystawy zobaczyć można unikatowy strój komunijny z I połowy XX w. z Markowic szyty na tzw. „spuchlinę”, czyli na wyrost. Prezentowane są również przybory szkolne – tabliczka i rysiki, kałamarze, stara ławka szkolna, podręczniki i świadectwa szkolne oraz dyscypliny – "Panie Boże pomagej" – nieodłączny przyrząd dydaktyczny.