Raciborzanie na spotkaniu przedstawicieli miast partnerskich w Leverkusen

W dniach od 9 do 13 września ośmiu raciborzan brało udział w kolejnym już, trzecim spotkaniu (po zeszłorocznym w Kardinal Schulte Haus w Bergisch Gladbach pod Kolonią oraz sierpniowym w Lublanie) ośmiu partnerów europejskich w ramach dużego projektu historycznego programu Erasmus +*.

Wizyta była związana nie tylko z realizowanym projektem, ale też z tradycyjnym już, 18. piknikiem historycznym miasta Leverkusen. Władze tego miasta traktują historię, edukację historyczną oraz krzewienie tejże wśród mieszkańców, głównie młodzieży, za ważne priorytety polityki edukacyjnej. Warto wziąć sobie z tego przykład także w Raciborzu.

Raciborzanie uczestniczyli w czterech dużych, oficjalnych spotkaniach: w workshopie „Leverkusen und Jülich in der Zwischenkriegszeit“ (Leverkusen i Jülich w okresie międzywojennym), uroczystości przyznania nagrody im. Bruno Wiefela (Bruno-Wiefel-Preis), 18. pikniku historycznym miasta Leverkusen oraz otwarciu wystawy „Sein & Schein - in Geschichte, Architektur und Denkmalpflege in Leverkusen und europäischen Städten“, która mieści się w siedzibie towarzystwa historycznego miasta Leverkusen (OGV) – w Villa Römer.

Delegacja miała oficjalny charakter, uczestniczył w niej wiceprezydent Raciborza Dawid Wacławczyk, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej dr Piotr Sput, który od wielu lat współpracuje i współopracowuje realizowane projekty, dr Renata Sput (TMZR oraz PWSZ Racibórz), Robert Lasak i Anna Musioł ze Stowarzyszenia Odra 1945 oraz trzech członków międzynarodowej grupy młodzieżowej a zarazem uczniów raciborskiego CKZiU nr 2 „Mechanik” w Raciborzu – Agnieszka Wilczek i Mateusz Kurij z klasy IV c T oraz Krzysztof Płaczek z klasy II d T.

Warto dodać, że Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej od wielu lat prowadzi wspólne badania historyczne z wieloma zaprzyjaźnionymi miastami z całej Europy. Najwcześniej współpracę nawiązano z miastem Leverkusen w Nadrenii Północnej-Westfalii. Leverkusen jest miastem partnerskim Raciborza od roku 2002. W przyszłym roku będziemy więc obchodzić 20-lecie partnerstwa dwóch wspomnianych miast. Początki współpracy TMZR oraz OGV (Towarzystwa Historycznego z Leverkusen) sięgają 2005 roku. 12 września 2006 roku podpisano pomiędzy dwoma towarzystwami historycznymi deklarację partnerstwa. Od wielu lat prowadzone są też poważne badania historyczne nad dziejami Europy w XX wieku.

We wspomnianym przedsięwzięciu biorą udział przedstawiciele władz samorządowych miast partnerskich, historycy z miejscowych uczelni, przedstawiciele współpracujących towarzystw historycznych oraz muzeów z miast: Bracknell z Anglii, Jülich, Leverkusen i Schwedt z Niemiec, Raciborza, Lublany ze Słowenii, Oulu z Finlandii i Villenueve d' Ascq z Francji. Z większością tych organizacji Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej oraz Urząd Miasta Racibórz współpracuje od wielu lat, od kilku zaś lat czynią to pracownicy raciborskiej PWSZ, Stowarzyszenia Odra 1945 oraz młodzież – głównie z CKZIU nr 2 „Mechanik” z Raciborza.

Po przylocie w czwartek 9 września do Leverkusen delegacje zostały zaproszone przez władze miasta Leverkusen na uroczysty, powitany bankiet w Sali balowej (Stadthalle Bergisch Neukirchen). Tam też odbyły się prezentacje historyczne miast partnerskich - Bracknell, Lublany i Oulu.

Piątek był dniem zwiedzania miasta partnerskiego Jülich. Wielkie wrażenia wywarła na zwiedzających XVI-wieczna twierdza, która była jednym z największych renesansowych założeń obronnych w północnej Europie.

W piątek wieczorem wszystkie delegacje oraz wielu przedstawicieli świata polityki, biznesu i nauki zostało zaproszonych do pobliskiego Pałacyku Morsbroich, gdzie w tamtejszej, pięknej sali lustrzanej brały udział w uroczystości przyznania nagrody im. Bruno Wiefela (Bruno-Wiefel-Preis). Za działalność proeuropejską i wspieranie partnerstwa miast otrzymał ją historyk Jürgen Thiemer z miasta partnerskiego Leverkusen Schwedt nad Odrą. Uroczystą mowę powitalną wygłosił Minister ds. Związkowych i Europejskich Parlamentu kraju związkowego Nadrenii Północnej Westfalii, dr Stephan Holthoff-Pförtner.

Wielkie wrażenie na zebranych wywarły imponujące umiejętności muzyczne młodych muzyków, którzy uświetnili swymi występami uroczystość.

Sobota była dniem ciężkiej pracy. Zespoły odpowiedzialne za konkretne części projektu miały swoje spotkania, zwiedzaliśmy też ważne zabytki historyczne w Leverkusen i okolicy, związane z okresem międzywojennym. Wieczorem spotkaliśmy się w restauracji „Haus Reuschenberg“, gdzie przy sutej, może za bardzo, kolacji kolejne miasta (Racibórz, Schwedt i Villeneuve d‘Ascq) prezentowały ciekawe prezentacje dotyczące międzywojennych aspektów historii swoich małych ojczyzn. W imieniu raciborzan prezentację przedstawił dr Piotr Sput.

W niedzielę 12 września nadburmistrz Leverkusen Uwe Richrath otworzył 18. już piknik historyczny miasta Leverkusen, w którym uczestniczyły setki mieszkańców miasta oraz delegacje miast partnerskich. Przeprowadzono wiele wykładów, oprowadzano po wystawach, zorganizowano wyjazdy autobusowe do okolicznych zabytków, odbyło się wiele imprez artystycznych z tradycyjnym występem kilku zespołów muzycznych i tanecznych.

Program pięciodniowego spotkania był bardzo napięty, więc wszyscy, nieco zmęczeni, udali się w poniedziałek w drogę powrotną do swych ojczyzn.

Jak już informowaliśmy, w październiku 2022 roku planujemy duże, kilkudniowe spotkanie (workshop) w Raciborzu, na które przyjadą przedstawiciele wszystkich partnerskich miast. Finansowanie wszelkich wydatków z tym związanych, w wysokości ok. 35 000 euro jest zapewnione. Towarzystwo Miłośni Ziemi Raciborskiej, także władze miasta oraz członkowie Stowarzyszenia Odra 1945, będą czynnie uczestniczyć w planowanym spotkaniu oraz sprawować honory gospodarza spotkania. Planowany workshop i spotkania będą przeprowadzone w jednej z instytucji kulturalnych naszego miasta oraz innych centrach kongresowo-hotelowych w okolicy. O wszystkich przedsięwzięciach, spotkaniach, warsztatach będziemy informować społeczność raciborską na bieżąco.

Obecnie zaś raciborzanie realizują kolejne międzynarodowe projekty historyczne. Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, Urząd Miejski w Raciborzu, wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, Stowarzyszenie Odra 45 oraz grupa młodzieżowa, na którą składają się uczniowie CKZiU nr 2 w Raciborzu: Agnieszka Wilczek i Mateusz Kurij z klasy IV c T, Krzysztof Płaczek z klasy II d T, Jakob Sulski z klasy II e T i Dawid Glania z klasy III h T, wraz ze swoim nauczycielem a zarazem prezesem Towarzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej dr. Piotrem Sputem, bierze udział, wspólnie z zaprzyjaźnionymi organizacjami z wielu europejskich państw, w kilku dużych projektach historycznych, których realizacja zaplanowana jest na lata 2020-2025. Od wielu lat w projektach biorą też udział pracownicy raciborskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej – mgr Sonia Ciupke i dr Renata Sput. Warto dodać, że większość biorących w projektach udział miast i instytucji w tym – raciborska PWSZ, CKZiU nr 2 „Mechanik” w Raciborzu i TMZR wiąże od kilkunastu lat umowa o współpracy.

W ramach bieżącego projektu planujemy zrealizować kilkadziesiąt filmów dokumentalnych (w tym ok. dziesięciu filmów o Raciborzu) w kilku językach, dotyczących międzywojennej historii, polityki, życia społecznego, kulturalnego, gospodarczego naszych miast. Plonem innych projektów będą zasoby internetowe, artykuły, wydawnictwa zwarte, wystawy i inne, przedstawiające szeroko rozumianą historię i kulturę międzywojenną naszych miast i krajów.

W latach 2022-2025 nasza grupa europejskich miast i instytucji realizować będzie kolejny projekt „Rozwój przestrzeni miejskich w okresie międzywojennym w Europie na przykładzie miastach partnerskich, biorących udział w projekcie „Aufbruch, Neugestaltung und Kontinuitäten. Europäische Stadtentwicklung in der Zwischenkriegszeit 1918-1939" („Początek, przebudowa, kontynuacja. Rozwój przestrzeni miejskich w okresie międzywojennym 1918-1939”). Projekt dostał już dofinansowanie z różnych instytucji w wysokości ponad 200 000 euro.

Jeszcze ciekawiej zapowiada się kolejny, przygotowywany z wieloma instytucjami i naukowcami projekt dotyczący historii międzywojennej Europy oraz wspólnych i podobnych losów Nadrenii i Górnego Śląska w okresie po I wojnie światowej. Projekty otrzymały już częściowe finansowanie i zapowiedź kilku instytucji o chęci współfinansowania. W planie są dalsze projekty, pracy więc nie zabraknie na kolejne dziesięciolecia.

Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej
dr Piotr Sput

* Antrags-Nr.: 2020-1-DE02-KA204-007747; Projekttitel: StadtRäume. „Eine europäische Kulturgeschichte zwischen 1918 und 1939 als multilingualer und variabler Filmbaukasten“ „Przestrzenie Miejskie. Historia kultury europejskiej jako wielojęzyczny, wielowarstwowy i wielowątkowy dokumentalny przekaz filmowy”