Wyzwolenie czy okupacja? Sowieci na Górnym Śląsku tematem spotkania na zamku

Armia Czerwona wkroczyła nad górną Odrę w styczniu 1945 r., w ostatni dzień marca zajmując Racibórz, w kwietniu obszary w dorzeczu Psiny. Ziemia raciborska leżała wtedy formalnie w granicach III Rzeszy. Sowieci dopuszczali się tu licznych grabieży i gwałtów. Nie od razu władzę przejęła polska administracja.

Dyskusja została skoncentrowana wokół Raciborza i powiatu raciborskiego, tragedii miejscowej ludności i grabieży, jakich dopuszczali się Rosjanie. Na problem można spojrzeć z punktu widzenia traumy lokalnej społeczności, ale też realiów II wojny światowej, w tym uzgodnień co do losów ziem zajętych przez Armię Czerwoną. Spotkanie dioramą prezentującą uzbrojenie i umundurowanie czerwonoarmistów wzbogacili rekonstruktorzy z Fundacji Gniazdo, opiekującej się pałacem w Sławikowie.

Janusz Mokrosz (ur. w 1981 r. w Raciborzu) to historyk, doktor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach oraz nauczyciel w Zespole Szkół w Czerwionce-Leszczynach. W latach 2019–2021 dyrektor Muzeum w Chorzowie. W 2022 roku pełnił funkcję zastępcy dyrektora Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. Autor monografii Aleksander Zawadzki – działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945–1948) oraz licznych rozdziałów w pracach zbiorowych i artykułów publikowanych w czasopismach. Specjalizuje się w historii XX wieku. W kręgu jego głównych zainteresowań pozostają dzieje Polski po II wojnie światowej.