Skręcona kostka – co dalej? Poznaj badania i sposoby rehabilitacji

Co oznacza skręcenie stawu skokowego?

Kiedy doznamy urazu, skręcenie stawu skokowego najczęściej potrafimy stwierdzić samodzielnie na podstawie typowych objawów:

• tkliwości pod wpływem dotyku;
• krwiaka – wylew krwi następuje w szczeliny podskórne z rozerwanych w obrębie kostki naczyń krwionośnych;
• podwyższonej ciepłoty ciała w obrębie stawu skokowego;
• niestabilność stawu;
• upośledzenia ruchu stawu.
• objawów bólowych, które nasilają się przy próbie wykonania jakiegokolwiek ruchu stopą.

Mimo łatwości w interpretacji uszkodzenia na podstawie objawów, w przypadku skręcenia kostki zawsze niezbędna jest konsultacja lekarska i diagnostyka. Na podstawie badań lekarz oceni stopień skręcenia stawu oraz wykluczy lub potwierdzi inne skutki, jakie mógł wywołać uraz.

Skręcenie stawu skokowego to uszkodzenie jednego lub więcej więzadeł (pasm tkanki łączących stawy i kości, utrzymujących je we wzajemnej prawidłowej pozycji), zwykle tych znajdujących się po zewnętrznej stronie kostki. Stopień skręcenia stawu zależy od liczby uszkodzonych więzadeł, a także od tego, czy zostały one jedynie naciągnięte, czy też zerwane częściowo lub całkowicie.

Skręcenie stawu skokowego – klasyfikacja

W zależności od stopnia skręcenia, dla jego łatwiejszego opisu i oceny wyróżnia się trzy stopnie skręcenia:

• skręcenie kostki I stopnia (lekkie) – nadmierne rozciągnięcie więzadeł, torebki skokowej oraz innych włókien łącznotkankowych, ale bez uszkodzenia ich struktur. Towarzyszy mu lekki krwiak, obrzęk i ból. W tym stanie możliwe jest nieznaczne obciążenie kostki;
• skręcenie kostki II stopnia (umiarkowane) – częściowe rozerwanie włókien tkanek stawowych. Krwiak, obrzęk i bolesność jest większa niż w przypadku lekkiego skręcenia, a obciążenie kostki może już być problematyczne;
• skręcenie kostki III stopnia (ciężkie) – stan, w którym następuje całkowite przerwanie ciągłości tkanek powiązane z niestabilnością stawu. Obrzęk i krwiak są intensywne. Obciążenie kostki bez silnego bólu nie jest możliwe.

Konsultacja lekarska i diagnostyka

Lekarz diagnozuje skręcenie stawu skokowego na podstawie wywiadu oraz badania palpacyjnego. Zwykle jednak zleca również wykonanie badania diagnostycznego w postaci RTG, dla wykluczenia innych skutków urazu. Promienie Roentgena pozwalają na wykluczenie złamań kości.

W szczególnie trudnych do zdiagnozowania przypadkach wykonuje się również obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, czy tomografii komputerowej. Niekiedy lekarz może zlecić również badanie USG.

Skręcenie stawu skokowego – rehabilitacja

Postępowanie przy skręconym stawie skokowym zależy przede wszystkim od stopnia skręcenia. W przypadku skomplikowanych skręceń może być nawet potrzebna operacja, zwykle jednak poprawa stanu zdrowia następuje samoistnie wskutek regeneracji tkanek. Może być wspomagana farmakologicznie głównie za pomocą środków przeciwbólowych doustnych i stosowanych miejscowo. Pomocne są również żele i maści zmniejszające obrzęki, a także za ćwiczenia oraz zabiegi fizjoterapeutyczne zalecane przy poważniejszych skręceniach.

Szybszą regenerację stawu skokowego zapewnią proste działania, które wdrażamy samodzielnie. Poza lekami, warto stosować zimne okłady, bandaże uciskowe stabilizujące staw (niekiedy lekarz może zalecić ortezę), a także elewację kostki, czyli uniesienie stawu powyżej serca na pierwsze 48h po skręceniu. W pierwszych dniach po urazie zalecany jest odpoczynek, ale po ustąpieniu obrzęku zwykle można wykonywać już proste ćwiczenia, które pozwolą szybciej powrócić do zdrowia.

Fizjoterapia zalecana jest w przypadku cięższych skręceń, a także tych lżejszych u sportowców. Wdraża się ją również, jeśli po tygodniu od urazu nie następuje poprawa. Fizjoterapeuta opracowuje zestaw ćwiczeń, który obejmuje zarówno ćwiczenia związane z wczesnym ruchem, zapobiegające sztywności stawu, jak i ćwiczenia wzmacniające, równowagi, zręcznościowe i wytrzymałościowe.