Niezwykłe znalezisko archeologiczne z okolic Raciborza

Pan Sławomir Drużbicki, ojciec rodzeństwa, przekazał wkrótce cenne znalezisko do Muzeum w Raciborzu. Po opracowaniu naukowym pięściak będzie jednym z najcenniejszych eksponatów na wystawie o pradziejach ziemi raciborskiej. Wraz ze znanym stanowiskiem Racibórz-Studzienna wyznaczy początki zasiedlenia tych terenów. Ich datowanie sięga tzw. interglacjału lubelskiego, czyli okresu ciepłego sprzed około 250-200 tys. lat temu.
Ziemie polskie były kilkakrotnie przykryte grubą pokrywą lodową, która podczas wcześniejszych zlodowaceń sięgnęła aż do Ostrawy. Stąd bardzo wczesne osadnictwo mogło pojawiać się tylko podczas okresów ciepłych między zlodowaceniami. W dodatku lądolód skandynawski nasunął dużo gliny, piasków i żwirów, które przykryły wcześniejsze ślady osadnictwa grubym płaszczem osadów polodowcowych. Ślady te mogły porwać też silne nurty rzek. Stąd niezwykle rzadko odsłaniają się one w głębokich odkrywkach, takich jak w Trzebnicy koło Wrocławia lub w Raciborzu-Studziennej.
Pięściak z Owsiszcza zachował się w bardzo dobrym stanie w porównaniu z innymi znaleziskami ze Śląska. Ma on niewielkie uszkodzenie boku podstawy. Pięściak wykonano przy pomocy retuszu, czyli obłupiania zbędnych części przez co nadano mu charakterystyczny kształt migdałowaty. Pod względem formy i rozmiarów jest on bardzo podobny do innego pięściaka, znalezionego w Piotrowicach (gmina Chojnów, powiat legnicki). Do wykonania pięściaka z Owsiszcz użyto dużej bryły kredowego krzemienia narzutowego o barwie szarej, przechodzącej miejscami w czarną. Na obu stronach i na podstawie zachowała się cienka kora z widocznymi rysami, powstałymi zapewne podczas transportu lodowcowego. Bryła krzemienia miała pożądaną grubość i dlatego podstawa zachowała korę i pierwotny kształt. W bryle krzemienia geolodzy rozpoznali szczątki fauny w postaci mszywiołów, igieł gąbek i liliowców z czasów, gdy powstawał krzemień.
Wierzchołek pięściaka zwęża się ku górze, tworząc lekko owalne, przenikliwe ostrze z równie ostrymi bocznymi krawędziami, biegnącymi aż do podstawy. Pięściaki uważane są za uniwersalne narzędzia, które służyły do: krojenia mięsa i rąbania kości oraz jako broń łowiecka umożliwiająca polowania na tak wielkie zwierzęta, jak słonie leśne i mamuty. W południowych Włoszech odkopano szkielet wielkiego słonia, któremu towarzyszyło kilka pięściaków.
Kształt i rozmiary pięściaka z Owsiszcz (14,6 x 9,6 x 4,2 cm) pozwalają zaliczyć go do pięsciaków kultury aszelskiej, która rozwijała się w Afryce i Europie od około 1,5 mln do 40 tys. lat temu. Kolejne dwa pięściaki aszelskie zostały znalezione po czeskiej stronie Śląska - w Bohuslavicach i Polance nad Odrą.
Wszystkie pięściaki aszelskie ze Śląska są znaleziskami izolowanymi, przeważnie powierzchniowymi, położonymi na osadach wodnolodowcowych zlodowacenia Odry (300-250 tys. lat temu). W związku z tym ich chronologia nie może być starsza niż późny okres zlodowacenia Odry lub interglacjał lubelski, czyli około 250-200 tys. lat temu. Należą one do młodszej fazy kultury aszelskiej, której osadnictwo w okresie zlodowacenia Odry i interglacjału lubelskiego obejmowało głównie zachód Europy. Znacznie rzadziej występują w Niemczech i Czechach. Pięściaki ze Śląska wyznaczają obecnie północno - wschodnią granicę zasięgu kultury aszelskiej w tym okresie, której ludność żyła głównie w środowisku chłodnego stepu.