Skok o dwa stulecia! Komisja od spraw czystego powietrza składa raport

Radny przedstawił efekty pracy komisji, podsumowując wypracowane założenia, które obejmują m.in. wprowadzenie całkowitego zakazu spalania paliw stałych w Raciborzu. Działania komisji polegały także na opiniowaniu pomysłów mieszkańców i Stowarzyszenia Zielony Racibórz, które zakładało wykorzystanie przyrody do ochrony czystości powietrza. – Pomysł ten polega na sadzeniu różnych roślin, krzewów w pobliżu ruchliwych dróg. Dzięki temu zanieczyszczenia pochodzące z samochodów byłyby od razu „pochłaniane” przez te rośliny – mówił D. Wacławczyk.

Rekomendacje dotyczyły m.in.:
1. wprowadzenia zmian w zasadach udzielania dofinansowania w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji, dotyczących:
- rezygnacji z udzielania dotacji na modernizację źródła ciepła polegającego na wymianie istniejącego kotła gazowego na nowy kocioł gazowy,
- wprowadzenia specjalnego dodatku mającego na celu pokrycie części kosztów przyłączenia do sieci gazowej,
- obniżenie maksymalnych progów dofinansowania o około 20% dla poszczególnych zadań,
2. zakupu oczyszczaczy powietrza dla raciborskich przedszkoli i żłobków (publicznych i niepublicznych),
3. przeprowadzenia na terenie Raciborza inwentaryzacji pieców, kotłowni i kominków na paliwa stałe oraz kompleksowej kampanii informacyjnej,
4. zainicjowanie przez prezydenta Raciborza spotkania włodarzy jednostek samorządowych wchodzących w skład Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, mające dotyczyć koordynacji działań w sprawie czystego powietrza,
5. założeń proponowanego programu pomocy społecznej w postaci Lokalnego Programu Osłonowego dla osób, które poniosą zwiększone koszty grzewcze lokalu związane z trwałą zmianą systemu ogrzewania opartego na paliwie stałym na jeden z systemów proekologicznych,
6. rozpoczęcia przez Prezydenta starań o aplikowanie o środki pozostające w dyspozycji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dla zasobu komunalnego,
7. sporządzenia przez Dyrektora Miejskiego Zarządu Budynków Planu zmiany systemów ogrzewania w zasobach mieszkaniowych Gminy Racibórz.

Na przedostatnim z posiedzeń przedyskutowano ostateczny proponowany kształt możliwych ograniczeń w zakresie spalania paliw stałych - zarekomendowano prezydentowi wezwanie Sejmiku Województwa do przyjęcia uchwały antysmogowej dla Miasta Racibórz wprowadzającej całkowity zakaz stosowania urządzeń grzewczych na paliwa stałe, wchodzący w życie niezwłocznie dla urządzeń nowych i od 1.01.2026 r. dla pozostałych urządzeń, z wyłączeniem obszarów bez dostępu do sieci gazowej i cieplnej gdzie dopuszcza się stosowanie pelletu do roku 31.12.2028 r. spalanego w kotłach spełniających wymogi 5 klasy i ecodesign.

– Nasze rekomendacje, gdy już przerodzą się w działania, spowodują, że kilkaset osób zostanie przeniesionych z XIX do XXI wieku – stwierdził przewodniczący komisji ds. Czystego Powietrza. - Dzięki temu nasze dzieci, przynajmniej przez czas przebywania w placówce są bezpieczne – stwierdził, odnosząc się do rekomendacji związanej z zakupem oczyszczaczy.

Komisja zarekomendowała opracowanie założeń programu pomocy społecznej dla osób, które poniosą zwiększone koszty grzewcze związane z trwałą zmianą systemu ogrzewania opartego na paliwie stałym na jeden z systemów proekologicznych. – Ostatecznie taki program uchwalić musi Rada Miasta. Uchwała musi wprowadzić próg, od jakiego osobom, które poniosą zwiększone koszty dokonać wyrównania. Zależeć to będzie od dwóch rzeczy. Komu będziemy pomagać, czy tylko ubogim, czy tym średnio zarabiającym też – informował prelegent.

Z prezydenckiej analizy rekomendacji wyniknął wniosek do MZB o sporządzenie przez Dyrektora tej jednostki planu zmiany systemów ogrzewania w zasobach miejskich. Powstały dwa warianty: 2020-2030 oraz 2020 – 2025. - Jedno jest pewne. To jest skok cywilizacyjny, niczym wprowadzenie kanalizacji. Problemy z pewnością będą, ale trzeba będzie je pokonać – zakończył swą prezentację Dawid Wacławczyk.

Czwartkowe spotkanie było także okazją dla raciborskiego ekologa Bogusława Siwaka do zaprezentowania rozwiązań proekologicznych. – Chciałem podziękować panu prezydentowi za wzięcie sobie do serca działań komisji i napisanie pisma do wojewody w sprawie utworzenia w Raciborzu strefy bez spalania paliw stałych. Uważam, że jako miasto powinniśmy zrobić to, co Kraków. Powinniśmy się zwrócić z apelem do WFOŚiGW, by utworzony został trzyletni program dla krakowskiego Obwarzanka, czyli łącznie czternastu gmin Aglomeracji Krakowskiej. Uważam, że właśnie Racibórz powinien podjąć ten sam krok. Wydaje mi się, że teraz, kiedy w Raciborzu mamy prezydenta z poparcia PiS-u, w województwie rządzi PiS, no i w Warszawie też. Wystarczy decyzja polityczna i kwota być może 500 milionów na pięć lat – mówił B. Siwak.

Bogusław Siwak wspomniał także, że warto byłoby skorzystać z programu Stop SMOG. – Realizuje to Skawina, będzie realizować Sosnowiec, a w planach ma to także Rybnik. Dzięki temu możliwe byłoby pozyskanie nawet 70% dotacji na docieplenie i wymianę kotłów – dodał.

Prelegent zwrócił także uwagę na petycję odnośnie smogu. – Udało się zebrać ponad 400 podpisów. Petycja w większości dotyczyła smogu. Był tam także punkt, który odnosił się do używania grillów. Problem można by rozwiązać regulaminem. Wiele działek ma dostęp do prądu, więc może warto by rozważyć zapis, by używać tylko grilli elektrycznych. Będzie to dobre zarówno dla środowiska, jak i dla samych grillujących, który dzięki temu spożyją mniej benzoalfapirenu – stwierdził.

Mowa była też o terenach zielonych. – Zamiast sadzić, wycinamy! Jak dalej będziemy wszystko betonować, to będziemy mieli takie powietrze jakie mamy. Taka sytuacja, jak miała miejsce niedawno z lipą w Parku Roth, jest niedopuszczalna. Wycięto całkowicie zdrowe drzewo, które w związku z suszą było lekko podsuszone. Wystarczyło je nawodnić, ale postanowiono iść na łatwiznę – grzmiał raciborski ekolog.

B. Siwak poruszył także sprawę terenu przy ulicy Ogrodowej. – Teren jest obecnie w prywatnym posiadaniu, ale z przeznaczeniem na sprzedaż. Na ten moment jest tam sporo zieleni, gdzie przychodzi wiele ludzi z różnych części miasta. Historycznie ten teren był terenem zielonym od setek lat. Kamienice o numerze 30 i 32 zostały zbudowane dopiero w XIX wieku. Tyle lat było dobrze, więc zwracam się z prośbą, by tego nie niszczyć! – apelował. Dodał także, że mieszkańcy chcą, by miasto odkupiło teren przy Ogrodowej, a następnie utworzyło tam park. Zdradzi także, że pisał do prezydenta Polowego, by teren ten odkupić. Włodarz miasta odpowiedział, że rozwiązanie takie nie jest planowane. – Mało tego, dwa tygodnie po tej odpowiedzi dowiedziałem się, że miasto planuje postawić szatnię dla LKS Brzezie, który razem z działaczami liczy trzydzieści osób, za przeszło dwa miliony. Koszt zakupu terenu przy Ogrodowej wyniósłby mniej niż 2 miliony – grzmiał raciborski ekolog, prosząc jednocześnie o przesunięcie budowy obiektu w Brzeziu na inny okres.