Konsultacje społeczne: ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

Zgodnie z ustawą żłobkową opieka nad małymi dziećmi będzie sprawowana przez: żłobek, klub dziecięcy, dziennego opiekuna lub nianię. Do żłobka przyjmowane będą dzieci od ukończenia 20. tygodnia życia do 3 lat. Ustawa żłobkowa oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty. Ustawy z dnia 4 lutego 2011 o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 zakłada, że żłobki będą prowadzone przez gminy lub przez osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (np. stowarzyszenia).Opieka w tej placówce ma trwać maksymalnie 10 godzin dziennie, z możliwością wydłużenia tego czasu za dodatkową opłatą. 
Klub dziecięcy to placówka przeznaczona do opieki nad dziećmi, które skończyły rok. Kwalifikacje opiekunów zatrudnionych w klubach mają być identyczne z tymi, które są wymagane z żłobkach. Czas opieki nad dziećmi nie może przekraczać 5 godzin dziennie.

Opiekę nad dziećmi od 20. tygodnia życia do 3 lat będą też mogli sprawować opiekunowie dzienni zatrudniani przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Opiekę nad dziećmi sprawować będą w swoim domu lub lokalu udostępnionym przez gminę. Kandydaci na opiekunów będą wyłaniani w drodze konkursu ogłaszanego przez gminę. Opiekun dzienny ma być zatrudniany na podstawie umowy, w której określone będą jego obowiązki, czas, miejsce sprawowania opieki oraz wysokość wynagrodzenia. Przed rozpoczęciem pracy powinien odbyć 160-godzinne szkolenie, jeśli nie posiada odpowiednich kwalifikacji.

Niania będzie mogła sprawować opiekę nad dziećmi od 20. tygodnia życia do 3 lat. Będzie zatrudniana przez rodzinę, natomiast z budżetu państwa zostanie opłacona za nią składka na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) i ubezpieczenie zdrowotne od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest to, że oboje rodzice dziecka (lub rodzic, w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko) pracują. Jeśli niania otrzymywać będzie wynagrodzenie wyższe od minimalnego, różnicę za składki na ubezpieczenie pokrywać będą rodzice. Osoba, z którą zawarto umowę, będzie musiała zostać zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty zakłada, udzielenie przez budżet państwa finansowego wsparcia gminom w realizacji zadań z zakresu wychowania przedszkolnego. Proponowane jest objęcie subwencjonowaniem edukacji dzieci 4-letnich i 5-letnich towarzyszące daniu 4-latkom prawa do podejmowania edukacji przedszkolnej. U podstaw projektowanych zmian leży również zamiar uelastycznienia systemu opieki nad małym dzieckiem poprzez umożliwienie - w zależności od potrzeb - objęcia edukacją przedszkolną dziecka 2-letniego, jak i pozostawienia pod opieką żłobkową dzieci do lat 3.

Obecna sytuacja w Raciborzu

Obecnie liczba dzieci w raciborskich przedszkolach wynosi 1538 dzieci. Na terenie miasta zlokalizowanych jest 16 przedszkoli publicznych w tym 3 wchodzące w skład zespołów szkolno-przedszkolnych - 1480 dzieci oraz 2 placówki niepubliczne (Sudół 33 dzieci, Starowiejska 63 dzieci) do których łącznie uczęszcza 96 dzieci. Liczba wychowanków w żłobku liczy 97 dzieci.

Gminne przedszkola w 2010/2011
- 6 - latki rocznik 2004 466 92 %
- 5 - latki rocznik 2005 369 91 %
- 4 - latki rocznik 2006 348 83 %
- 3 - latki rocznik 2007 297 68 % 
- Strategia Lizbońska 3 - 6 lat 90 %

Obłożenie żłobka 2010/2011
- liczba wychowanków 97 7 % 0 - 3 lat
- rocznik 2008 30 31 %
- rocznik 2009 47 48 %
- rocznik 2010 20 21 %

Oczekujący do żłobka 2011
- liczba wychowanków 121 8 % 0 - 3 lat
- rocznik 2009 40 33 %
- rocznik 2010 61 50 %
- rocznik 2011 20 17 %

Plan działań Miasta Racibórz w oparciu o wejście w życie ustawy "żłobkowej" oraz projektu zmian do ustawy o systemie oświaty i Strategii Lizbońskiej. Na spotkaniu Marek Kurpis Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu przedstawił dwa warianty zmian w zależności od przyjętej przez rząd Ustawy. Odniesiono się do dokumentów Ustawy z dnia 4 lutego 2011 o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty z dnia 9 marca 2011. Trzeci wariant zakłada zmiany odnoszące się do Strategii Lizbońskiej (10-letniego plan rozwoju dla Unii Europejskiej).

Wariant 1
- 6 - latki do szkół podstawowych
- zachowanie populacji 4 roczników 
w przedszkolach - dzieci 2 - 5 letnie
- funkcjonowanie 1 publicznego żłobka
- wsparcie działań podmiotów niepublicznych prowadzących żłobek - 25-50% rocznej dotacji bieżących wydatków na wychowanka

Wariant 2
- 6 - latki do szkół podstawowych
- populacja 3 roczników w przedszkolach wyłącznie dzieci 3 - 5 letnie blisko 400 wolnych miejsc w placówkach 
- rozważenie potrzeby funkcjonowania większej liczby publicznych żłobków na blisko 200-300 miejsc - zadania inwestycyjne w oparciu o program rządowy "Maluch" 
- wsparcie działań podmiotów niepublicznych prowadzących żłobek - 25-50% rocznej dotacji bieżących wydatków na wychowanka 
Wariant docelowy Strategia Lizbońska objęcie opieką dzieci do 3 lat w 30 %
2 - latki do przedszkoli
żłobek publiczny głównie dla dzieci od 20 tygodnia do rozpoczęcia 2 roku życia
wsparcie działań podmiotów niepublicznych prowadzących żłobek - 25-50% rocznej dotacji bieżących wydatków na wychowanka

Harmonogram działań Miasta Racibórz (uchwały RM)
- czerwiec 2011 - statut żłobka, wysokość opłaty za wpis do rejestru żłobków
- sierpień 2011 - opłaty za żłobek publiczny 
- wrzesień 2011 - wysokość dotacji dla niepublicznych podmiotów ze skutkiem od 2012, przyjęcie planu nadzoru sprawowanego nad żłobkami, klubami dziecięcymi i dziennym opiekunem.

Prezydent zaznaczył, że miasto chciałoby utrzymać obecny stan a mianowicie zachować tylko jeden żłobek publiczny na 100 miejsc i otworzyć podmiotom prywatnym miejsce na realizację żłobka czy klubu dziecięcego. Sytuacja może się jedynie zmienić w momencie, gdyby nie weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie oświaty (2-latki jedynie mogą być objęte opieką w żłobku). Wówczas ze względu na ograniczenie opieki przedszkolnej do trzech roczników, pozostanie blisko 400 miejsc w tych placówkach, co stwarza zagrożenie utraty pracy przez kilkadziesiąt wykwalifikowanych nauczycieli i pracowników obsługi. W takiej sytuacji, aby zachować miejsca pracy dla nauczycieli, władze miasta rozważać będą tworzenie większej liczby publicznych żłobków na blisko 200-300 miejsc.

UM Racibórz