Felieton NaM: Lobbing to nie konsultacje!

Poza kilkoma autopoprawkami samego Prezydenta, do budżetu nie weszło nic, co byłoby wynikiem jakiś uwag, sugestii, konsultacji czy pomysłów zgłaszanych przez radnych. Mówiąc szczerze – przyjęta procedura w zasadzie to uniemożliwia, bo każda uwaga i każda zmiana w pewnym sensie „rozwala konstrukcję budżetu”. Nawet sugestia, by pieniądze z nauki pływania dla dzieci (której nie da się zrealizować ze względu na brak czynnego basenu) zostały przeznaczone na zajęcia ruchowe innego rodzaju - przez prezydenta podsumowana została prośbą w stylu „oczywiście zmienimy to w toku prac rzeczywistych, ale w dokumencie nie można teraz mieszać, więc proszę przegłosować go w zaproponowanej przez UM formie”. Tak więc koalicja nie proponowała żadnych zmian, a drobne uwagi opozycji (m.in. o to by zdjąć sztucznie zawyżone i wzięte z księżyca kwoty budowy parkingów) przepadły w głosowaniach.

Co istotne - był to oczywiście tylko jeden z przedstawionych przez nas powodów. Poza formą (braku) pracy nad budżetem, wskazaliśmy na:

•    brak spójności w/w budżetu ze strategiami rozwoju miasta (ja sam skupiłem się nad jego niedostosowaniem do przyjętej strategii rozwoju turystycznego)

•    brak rzeczywistego wsparcia rozwoju PWSZ, której kondycja ma dla Raciborza znaczenie „strategiczne” (zgodnie ze strategią rozwoju miasta)

•    nierówność traktowania poszczególnych podmiotów w dostępie do środków (jedne imprezy kulturalne muszą startować w konkursach, inne – jak „Memoriał” organizowany przez jednego z radnych koalicyjnych mają potężne środki zagwarantowane bezpośrednio w budżecie i są wyjęte spod wymogu konkurowania i rozliczania prowadzonych projektów).

•    Brak jakichkolwiek inwestycji miejskich o charakterze rozwojowym (nie licząc remontów) lub mających na celu pozyskanie nowych inwestorów.

•    Brak rzeczywistych, a nie pozorowanych działań mających na celu powstawanie obwodnicy Raciborza

•    Pasywność, zachowawczość i asekuracyjny charakter w/w budżetu


Pan Prezydent, najpierw zirytowany tym, że przemawiający w imieniu NaM-u Robert Myśliwy „urządza mu lekcję WOS-u”, odniósł się tylko do kilku pobocznych argumentów. Zrobił to po części na sesji, jak i po niej – udając się już tylko do mediów, które nie pofatygowały się już po komentarz opozycji. Nie ma to jak mieć ostatnie zdanie. Zrobił to niestety w sposób, który niestety już znamy z doświadczenia: nie poprzez dyskusję na argumenty, tylko poprzez technikę „a u Was murzynów biją” – czyli poprzez atak, obrażanie i działanie mające odebrać wiarygodność zgłaszającemu problem. Dzięki zwołanej przez niego konferencji prasowej raciborskie media dowiedziały się, że Robert Myśliwy najpewniej pomylił numer telefonu i zamiast zasypywać prezydenta pomysłami, chce zaistnieć poprzez krytykę w mediach., a Dawid Wacławczyk to w Radzie Miasta kot - nowicjusz, który nie umie czytać budżetu. No cóż… po raz kolejny zmarnowałem swoją niepowtarzalną szansę siedzenia cicho…

Ponieważ głosowanie jest za nami, budżet i tak już przeszedł głosami koalicji PO - KW Mirosława Lenka – RS 2000, sprawę można by uznać za niebyłą, wyluzowac się, skoczyć na narty i przyjąć w przyszłości technikę próśb i „małych kroczków”. To zresztą będziemy na pewno sukcesywnie i w kulturalny sposób robić.

Moją uwagę przykuła jednak pewna niewidoczna na pierwszy rzut oka nierzetelność w przedstawianiu faktów oraz różne (u nas i u Pana Prezydenta) rozumienie słowa „partycypacja” (notabene pomylona przez niego w trakcie sesji z „pryncypialnością”) oraz „konsultacje społeczne”.

Przedstawiona przez nas na sesji propozycja, aby zdobyć środki zewnętrzne na powstanie raciborskiego portalu konsultacji społecznych, który rozwiązałby problem konsultacji przeprowadzanych drogą internetową i do tego robił to profesjonalnie (bo trudno konsultacjami nazywać anonimowe komentarze na istniejących forach internetowych) została zbyta stwierdzeniem, że konsultacje internetowe są zbędne, a każdy może przyjść do gabinetu Prezydenta i zgłosić swoje uwagi. Tylko radni opozycji do niego nie potrafią trafić. Dowiedzieliśmy się też, że Pan Prezydent spotyka się z różnymi mieszkańcami, przedsiębiorcami i wprowadza do budżetu wszystko, o co zostanie poproszony, a co jest możliwe ze względów finansowych. To są jego zdaniem konsultacje społeczne…

Byłbym tym stwierdzeniem w pełni uspokojony i głęboko usatysfakcjonowany, gdybym nie mój głos wewnętrzny i moja młoda, ale być może szwankująca już pamięć.

A moja pamięć, którą wsparłem w dniu dzisiejszym wyszukiwarką google, lekturą BIP-u i archiwów trzech raciborskich portali internetowych… nie podsunęła mi ani jednego momentu, w którym przedsiębiorcy albo zwykli raciborzanie zostali zaproszeni na jakieś spotkanie robocze poświęcone budżetowi, rozwojowi miasta, ustaleniu najważniejszych inwestycji. Zadzwoniłem dziś do kilkunastu znajomych osób prowadzących działalność gospodarczą, w tym do kilku takich, którzy na rynku obecni są od 10 – 15 lat i obracają sumami wielokrotnie przewyższającymi mój drobny interes. Nikt nie potrafił przypomnieć sobie takiego zaproszenia, jako wyjątek podając spotkania noworoczne z życzeniami i poczęstunkiem zamienionym w roku obecnym na lampkę szampana, soczek i kruche ciasteczka. Pytałem gastronomów, branżę turystyczną (ta brała udział w konsultacjach nad strategią rozwoju turystyki, ale nie nad budżetem), pytałem przedstawicieli prywatnej i państwowej kultury, przewoźników, producentów, rzemieślników, mechanika i przedsiębiorców z sektora tzw. „usług różnych”. Cisza. Wszyscy mamy kiepską pamięć.

Oczywiście Ci ludzie trafiali do gabinetu tego czy poprzedniego Prezydenta, z lepszym bądź gorszym skutkiem. Ale trafiali sami, w swoim interesie, z prywatną sprawą.

Chcąc oddać uczciwość – trzeba przyznać, że na kilka tygodni przed wyborami Pan Prezydent ruszył w tournee po dzielnicach. Ale chyba nikt z obecnych na spotkaniach nie miał wątpliwości, że jest to runda przedwyborcza i jest poświęcona wyborom i ew. sprawozdaniu z podejmowanych w przeszłości działań (co obrazował zamówiony zna tę okoliczność film propagandowy), a nie przyszłemu budżetowi miasta. A nawet jeśli znaleźć takie elementy – to pominięto 70% raciborzan zamieszkujących centrum miasta…

Nie, nie – wcale nie uważam, by Pan Prezydent kłamał. Wręcz przeciwnie – wiem, że mówił prawdę i wiem, że jego gabinet wcale nie jest zabarykadowany, (choć wiem też, że umówić się na spotkanie wcale nie jest aż tak łatwo, a umówienie nie gwarantuje jeszcze bycia przyjętym, przynajmniej nie osobiście). Pozostaje pytanie: z kim Pan Prezydent prowadzi te „konsultacje” i z jakimi przedsiębiorcami i mieszkańcami się spotyka? Tego można się po prostu domyślić. Ja domyślam się – i wcale nie traktuje tego jako zarzutu - że są to spotkania głównie z pracownikami, kolegami radnymi oraz kandydatami z list wyborczych, jakie go popierały i przedsiębiorcami, z jakimi robi interesy z racji pełnionej funkcji. Taka to praca.

Sęk w tym, że fakt, iż „każdy może przyjść i pogadać” nie oznacza, że prowadzone są jeszcze jakikolwiek, a na pewno nie prawidłowe „konsultacje społeczne”. Przychodzą przecież tylko wybrani - albo koledzy i znajomi, którzy czują wewnętrzny luz i nie mają oporów przez kontaktami z władzą, albo Ci którzy są najbardziej zdesperowani: mieszkańcy którym cieknie dach, przeszkadza dziura w chodniku, krzywy wjazd, nie odśnieżony chodnik, ludzie potrzebujący lub żądający pomocy etc. Przedsiębiorcy – tak, ale tylko Ci, którzy mają sprecyzowany interes: wynajęcie gruntu, obniżenie podatku, rozłożenie na raty zaległości podatkowej, czynszu, sprzedanie swojej usługi Urzędowi Miasta, rozstawienie stoisk gastronomicznych podczas miejskich imprez etc. To jednak jest lobbing i podejmowanie interwencji, a nie prowadzenie konsultacji ze społeczeństwem! Lobbingu tego nie traktuję oczywiście w kategoriach partykularyzmu i kumoterstwa, bo o to Pana Prezydenta nie śmiem i nie chcę podejrzewać! To normalny, zdrowy lobbing. Zwracam jednak uwagę, że nawet dobry i zdrowy lobbing, nie jest formą konsultacji społecznych.

A co nią jest? Moim zdaniem (a zdanie opieram na doświadczeniu innych samorządów, bo jestem za młody by wszystko wiedzieć samemu) konsultacjami społecznymi są:

- coroczne, oficjalne i zapowiedziane z miesięcznym wyprzedzeniem spotkanie robocze (czyli takie na siedząco, ale bez koncertu i poczęstunku) z przedsiębiorcami w podziale na branże: usługi, przemysł, turystykę (w transportem i gastronomią), nieruchomości etc. Pytanie: czego potrzebujecie, czego brakuje, co możecie dać od siebie, czego oczekujecie od strony miasta?

- coroczne spotkania robocze z największymi grupami zawodowymi (nie tylko dyrektorami, którzy są najczęściej znajomymi i nie są obiektywni): nauczycielami, wykładowcami, lekarzami, pracownikami jednostek kulturalnych, handlowcami etc.

- regularne spotkania robocze z przedstawicielami III sektora

- profesjonalne konsultacje budżetowe (i inne, w których porusza się kluczowe inwestycje, choćby takie jak pływalnia – aquapark) otwarte dla mieszkańców. Osobno organizowane dla wszystkich mieszkańców w danej sprawie (gdzie chcemy park, gdzie chcemy basen, czy chcemy sprzedaży Placu Długosza, czy może mamy jakiś pomysł na jego zagospodarowanie), a osobno w podziale na dzielnice, gdzie załatwia się problemy lokalne.

Jak państwo zauważyli, kluczowymi i powtarzającymi się słowami są tutaj: regularność, wcześniejsza informacja, otwartość, zaproszenie…

I tego sobie, pozostałym radnym, mieszkańcom Raciborza oraz Panu Prezydentowi życzę w toku prac nad budżetem AD 2012. Bo na ten budżet jest już za późno…


Dawid Wacławczyk

RSS Nasze Miasto