Przedsiębiorcy sami decydują, kto odbierze od nich odpady

Zgodnie z projektem odpady komunalne mają być odbierane od:
1) od właścicieli nieruchomości, które w części stanowią nieruchomość, na których zamieszkują mieszkańcy, a w części, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne,
2) od właścicieli określonych nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, to jest:
a) nieruchomości, na których znajdują się obiekty lub siedziby jednostek budżetowych Miasta Racibórz,
b) nieruchomości, na których znajdują się budynki będące siedzibą lub filią zakładów budżetowych Miasta Racibórz,
c) nieruchomości, na których znajdują się budynki będące filiami lub siedzibami instytucji kultury Miasta Racibórz.

- 26 września 2012 r. - jak czytamy w uzasadnieniu - Rada Miasta Racibórz postanowiła o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Gminny system gospodarki odpadami komunalnymi objął wszystkie nieruchomości, zarówno zamieszkałe (wymóg ustawowy), jak i niezamieszkałe (tj. działalności gospodarcze, instytucje publiczne, placówki oświatowe itd.). Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw wprowadziła przepis, zgodnie z którym przystąpienie właściciela nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne jest dobrowolne i następuje na podstawie zgody właściciela wyrażonej w formie pisemnej. Oznacza to, że pomimo obowiązywania uchwały Rady Miasta, właściciele nieruchomości niezamieszkałych mają możliwość podpisywania indywidualnych umów z podmiotami odbierającymi odpady komunalne i pozbywania się ich poza gminnym systemem. Wprowadzone ww. ustawą zmiany powodują, że gminny system może stać się niestabilny pod względem obsługiwanych nieruchomości oraz ilości odbieranych odpadów. W tym stanie rzeczy rozwiązaniem jest przejęcie odbioru odpadów komunalnych tylko z określonych nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Możliwość taką daje art. 6c ust. 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

O projekcie dyskutowali radni na czwartkowej (21 maja) komisji gospodarki. Głos zabrał radny Marian Czerner (na zdj.), dawniej prezes gminnego Przedsiębiorstwa Komunalnego sp. z o.o. – Mam co do tej uchwały wątpliwości, jeśli ją podejmiemy, to zwiążemy sobie ręce na długie lata. Firmy oczywiście będą mogły być w systemie lub do niego wstąpić. Na poprzedniej sesji mieliśmy analizę, że około 1,4 mln złotych otrzymujemy z tej części. Wcześniej były to prawie dwa miliony. Boję się, że zaczniemy dostarczać mniej odpadów nić 20 tys. ton, a od tej różnicy i tak będziemy musieli pokrywać koszty. Dla mnie jest trochę niejasności prawnych. Jesteśmy także gminą, która w skali kraju jest unikatowa. Moim zdaniem przedsiębiorcy nie będą chcieli uciekać, ale od nowego roku nie będziemy mogli pobierać więcej niż 3,2% średniej krajowej. Obecnie pobieramy opłatę około 90 złotych, gdzie realny koszt kontenera 1100 litrów to około 110 złotych. Tak więc teraz dopłacamy. W związku z tym wnioskuję o wyłączenie tej uchwały spod dalszego procedowania. Proponowałbym odsunięcie o miesiąc, lub dwa, by jednak jeszcze lepiej się temu przyjrzeć. Jeśli wola radnych będzie inna, to na dziś będę na nie – stwierdził radny.

- Mam podobne wątpliwości jak radny Czerner. Odnoszę wrażanie że dość systematycznie rozmontowujemy nasz system odpadów. Nie po to braliśmy przedsiębiorców do systemu, by zarabiać pieniądze, ale po to by mieć pieczę nad całym strumieniem odpadów mieście. Już zdecydowaliśmy, że nie segregujemy popiołów, teraz chcemy sami zrezygnować z przedsiębiorców. Rezygnacja ta mym zdaniem jest mocno nieuzasadniona. To się nie będzie wiązało z obniżką, a może wręcz przeciwnie, ze wzrostem cen – stwierdził radny Mirosław Lenk.

- Niech nikt nie liczy na to, że przedsiębiorca będzie płacił dwa razy za odpady. Proszę dziś pojechać na skład makulatury. Trzeba tam zapłacić za to, że sam ją posegregowałem, sam przechowałem i chce się jej pozbyć zgodnie z prawem. To, że śmieci nam braknie, to pokłosie dążenia do idei obniżania ceny za odpady. Ale to nie tędy droga – stwierdził radny Henryk Mainusz. – Trudno polemizować z przedsiębiorcą, bo na pewno wie co mówi. Miasto obniżyło cenę dla tej grupy o około 50%. Mimo tego, że podjęta była uchwała o włączeniu budynków niezamieszkałych, to i tak większość raciborskich firm nie rejestrowała się w tym systemie. Teraz mym zdaniem dopiero będzie wolna amerykanka. Jak będziemy monitorować, czy przedsiębiorcy zawierają umowy? A może na własny rachunek będą odpady dostarczać? – dodał były włodarz miasta.

- Podejmując decyzję na temat tej uchwały przyczynimy się do powstania większej ilości dzikich wysypisk. Koszt ich usunięcia poniosą z kolei wszyscy mieszkańcy. Rozumiem jednak posunięcie pana wiceprezydenta, i w odniesieniu do ustawy która ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia, to jest on uzasadniony. Ale tak ja mówię, jest jeszcze trochę znaków zapytania na które muszę uzyskać odpowiedź – stwierdził radny Marian Czerner.

- Argumenty władz miasta do mnie przemawiają. Słyszę jednak, że obawiamy się dzikich wysypisk. Może w związku z tym należałoby uszczelnić system kontroli przedsiębiorców? – dociekała radna Magdalena Kusy. – To nie jest takie proste. W systemie brakuje nam około ośmiu tysięcy mieszkańców, którzy wprost unikają zgłoszenia się do systemu. Przepraszam za kolokwializm, ale upolowanie takiego przedsiębiorcy nie jest łatwe – stwierdził Mirosław Lenk w odpowiedzi na pytanie radnej.

- Cały system śmieciowy składa się z trzech części: zbiórki śmieci, segregacji i składowania. Państwo dyskutujecie nad samą zbiórką. Jeśli idzie o segregację umowa obowiązuje dwadzieścia lat i stawki tam są stałe. Jeśli partner nie podejdzie do zmiany umowy, to jest ona niezwykle korzystna dla miasta. Jedyne o co bym apelował przy układaniu systemu zbiórki śmieci, to byście mieli państwo w myśli umowę PPP. Drugą sprawą jest to, czy miastu zależy by tych śmieci było naprawdę dużo, bo jakby nie patrzeć są one składowane na terenie miejskim – stwierdził Marek Labus, były członek Rady Nadzorczej PK.

Wiceprezydent Dominik Konieczny ustosunkował się na koniec dyskusji do spraw poruszonych przez radnych. – Jestem tutaj po to, by służyć swoimi informacjami. W uchwale nie mówimy o wyłączeniu z systemu przedsiębiorców. Mówimy o tym, by z systemu wyłączyć nieruchomości niezamieszkałe. Owszem, należy to zwykle dla przedsiębiorców, ale jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność w nieruchomości zamieszkałej, to pozostaje w systemie mieszanym. Pan Mirosław Lenk słusznie zauważył, że dopłaty odbywają się kosztem mieszkańców. Nie zgodzę się jednak z tym, że rozmontujemy system. On już został rozmontowany, ale nie przez nas, tylko przez ustawodawcę. Przedstawione przez niego rozwiązania powodują, że przedsiębiorca może z dnia na dzień wyjść z systemu, co spowoduje lukę. Jej uzupełnienia zostanie przerzucone na mieszkańców. Oczywiście liczymy, jaki będzie miało to wpływ na budżet. Jeśli tego nie zmienimy, to mieszkańcy będą dopłacać mniej więcej 1,40 złotego. Albo robimy dobrze właścicielom nieruchomości niezamieszkałych, albo patrzymy na dobro wszystkich mieszkańców Raciborza. Jeśli chodzi o monitorowanie, to będziemy to robić z użyciem narzędzi jakie daje nam odpowiednia ustawa. Chciałbym także powiedzieć, że obawy dotyczące 20 tys. ton odpadów są nieco na wyrost. W ubiegłym roku oddaliśmy ich ponad to, co zapisano w umowie. Spodziewamy się, że w tym roku strumień odpadów osiągnie około 21,2 tys. ton. Jeśli ta tendencja będzie kontynuowana, to w roku 2021 będzie to niespełna 22 tys. ton. Ewentualne zmiany spowodują podwyżkę, która wyniesie 0,18 złotego. Nie zgadzam się z tym, że należy czekać, dać sobie więcej czasu. Czekają nas kolejne uchwały śmieciowe, związane z tym projektem. Tego czasu nie ma za wiele. Zwróćmy także uwagę, że obecna umowa obowiązuje jedynie do września. Wszystko to jest więc podstawą do podjęcia tej uchwały – stwierdził zastępca prezydenta.

- Z większością tez przedstawionych przez pana Koniecznego się zgadzam, bo to prawda. Nie wyważymy przecież otwartych drzwi. Dopiero jak wprowadziliśmy odpłatność niezależnie od wystawienia kubła, ludzie zaczęli wystawiać. Wielokrotnie mówiliśmy na sesji czy komisji po co to robimy? Po to, by było czysto, by opanować cały strumień odpadów. Owszem, to państwo rozpoczęło demontaż systemu, ale zróbmy wszystko, by tego nie kontynuować – odparł radny M. Lenk.

- Chciałbym uspokoić obawy pana radnego Czernera. Podjęcie tej uchwały nie oznacza, że wiążemy się nią na wieki wieków. To nie jest ślub. Apeluję, by ją przyjąć, bo jest to jak najbardziej uchwała dobra dla mieszkańców – odparł na zakończenie dyskusji wiceprezydent Dominik Konieczny.

Ostatecznie radni przystąpili do głosowania nad skorygowanym wnioskiem radnego Czernera. Korekta polegała na przesunięciu procedowania uchwały o jeden miesiąc. Ośmiu radnych głosowało za, dwóch było przeciw. Jeden radny wstrzymał się od głosu.