Różne drogi, wspólne pytania o przyszłość Górnego Śląska i Raciborza

Różne drogi, wspólne pytania o przyszłość Górnego Śląska i RaciborzaTo nie było zwykłe spotkanie. Raczej intelektualna podróż od lokalności po europejskie wyzwania – od etyki w miejscu pracy po gospodarkę kontynentu.

Trzej profesorowie, trzy perspektywy

Każdy z zaproszonych gości reprezentuje inną dziedzinę nauki i inny poziom analizy rzeczywistości – od mikro, przez mezo, po makro.

Prof. Marek Bugdol skupia się na sprawach codziennej pracy – analizuje kulturę organizacyjną, zasady etycznego zarządzania, relacje między ludźmi oraz budowanie zaufania w zespole. Zwraca uwagę, że prawdziwy rozwój zaczyna się od uczciwości i dobrych relacji między ludźmi w rutynowych działaniach.

Prof. Krzysztof Gwosdz działa na poziomie regionalnym, badając ekonomię miast i regionów, społeczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju oraz rewitalizację przestrzeni miejskich. Pokazuje, że rozwój regionów wymaga elastycznego dostosowywania działań do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych.

Prof. Marcin Piątkowski patrzy na świat z szerokiej perspektywy – analizuje gospodarkę globalną, politykę społeczną i wyzwania współczesnego świata. Uważa, że trwały rozwój zależy od otwartych i sprawiedliwych instytucji, inwestowania w ludzi oraz współpracy i otwartości.

– Bez wizji, wiary i odwagi działania nie ma prawdziwego postępu – ani w Raciborzu, ani w Polsce, ani w Europie – zgodnie podkreślali profesorowie.

Debata wokół przyszłości Górnego Śląska

Spotkanie odbyło się 31 października w ramach jubileuszu 80-lecia szkoły oraz cyklu „Spotkań z Absolwentem”. Dyskusję poprowadzili uczniowie: Michał Florek, Jakub Chodorowski, Paweł Gruszczyk i Piotr Wójcicki. Była to także okazja, by przypomnieć, że hasło „Jestem z Kasprowicza” to nie tylko sentymentalny slogan, lecz wyraz wartości wyniesionych ze szkoły – takich, które kształtują życie zawodowe na długie lata.

W centrum dyskusji znalazły się kluczowe wyzwania stojące przed Raciborzem, Górnym Śląskiem i Polską – od jakości zarządzania, etyki i tożsamości lokalnej, przez edukację, rynek pracy i inkluzywność, po inwestycje w kapitał ludzki. Wśród pytań, które pojawiły się w trakcie rozmowy, znalazło się m.in.:

Czy Racibórz może dołączyć do sieci innowacyjnych miast Europy?

– Tak, ale wymaga to konsekwencji i wiary w lokalny potencjał – odpowiedział prof. Gwosdz. – Obecne tendencje gospodarcze nie sprzyjają koncentracji działalności ekonomicznej, co oznacza, że mniejsze miasta, takie jak Racibórz, nie mogą opierać swojej przyszłości wyłącznie na utrwalonych funkcjach publicznych. Powinny natomiast szukać własnych, unikalnych dróg rozwoju. Kluczem jest współpraca mieszkańców, samorządu i władz miasta oraz ambitna, nowoczesna wizja rozwoju.

Jak w świetle koncepcji pięciu „I”, zwłaszcza inkluzywności i imigracji, można kształtować edukację i rynek pracy, by region przyciągał talenty?

– Potrzebujemy systemu, który motywuje ludzi do rozwoju, innowacji i współpracy, a jednocześnie wywiera pozytywną presję na instytucje – mówił prof. Piątkowski. W kontekście koncepcji pięciu „I” (innowacje, inkluzywność, instytucje, inwestycje i imigracje) szczególnego znaczenia nabiera inkluzja: każdy, niezależnie od pochodzenia, powinien mieć szansę się rozwijać. To klucz do przyciągania talentów i budowania otwartej, przyjaznej kultury edukacyjnej.

Na ile certyfikaty jakości są dziś wiarygodnym narzędziem rozwoju miast – i czy Racibórz powinien w nie inwestować?

Prof. Marcin Piątkowski zwrócił uwagę, że tego typu wyróżnienia mogą zwiększyć rozpoznawalność Raciborza, przyciągać inwestorów i budować markę miasta.

Prof. Marek Bugdol odniósł się jednak do tej propozycji z rezerwą, zauważając, że certyfikaty nie zawsze są wiarygodnym miernikiem jakości. Jak podkreślił, „dziś więcej jest firm przyznających certyfikaty niż tych, które naprawdę na nie zasługują”. W jego ocenie o sile miasta nie decydują znaki jakości na papierze, lecz zaufanie społeczne, etyka działania i autentyczna współpraca mieszkańców, instytucji i władz – to one budują trwałą reputację, której nie zastąpi żaden certyfikat.

Pytania z sali: Europa wolniej, ale mądrzej?

Podczas panelu z publicznością padło pytanie o przeregulowanie europejskiej gospodarki.

Prof. Marcin Piątkowski wyjaśnił, że Europa rzeczywiście działa wolniej niż USA czy Chiny, ale wynika to ze świadomego wyboru – troski o przestrzeganie wartości, które chronią pracowników, konsumentów i środowisko. To kompromis cywilizacyjny: ochrona wspólnego dobra kosztem szybszego wzrostu.

Uczestnicy opuszczali salę z przekonaniem, że Racibórz ma potencjał, który można uruchomić dzięki wizji, konsekwencji i wsparciu władz miasta oraz samorządu. Ale – jak podkreślił prof. Marcin Piątkowski – zmiana zaczyna się od jednostki. Już w szkolnych murach warto zadać sobie pytanie: nie co „Kasprowicz” może zrobić dla mnie, lecz co ja mogę zrobić dla swojej szkoły i miasta.
Więcej niż spotkanie…

Dzięki sposobowi prowadzenia rozmowy debata zyskała wymiar głębszy niż akademicka dyskusja o przyszłości Raciborza i Górnego Śląska. Stała się spotkaniem pokoleń i wartości – refleksją nad tym, jak kasprowiczowskie doświadczenia kształtują dorosłe życie. Żywa, pełna energii wymiana myśli skróciła dystans i przełamała stereotyp akademickiego hermetyzmu, sprawiając, że naukowa wiedza stała się bliższa młodzieży.

Wypowiedzi profesorów, skrzące się erudycją, a zarazem pełne wspomnień z lat spędzonych w „Kasprowiczu”, w których nie brakowało nostalgii, nadały spotkaniu szczególny ton. Niosło ono wymiar osobisty i wychowawczy – niczym tutorską lekcję wiary w potencjał młodych ludzi, o którym pięknie wspomniał prof. Marek Bugdol, oraz przypomnienia, że rozwój nie zaczyna się od wielkich decyzji, lecz od odwagi, by pytać, szukać sensu i działać – jak podkreślali prof. Marcin Piątkowski i prof. Krzysztof Gwosdz.