Tajemnice II wojny światowej. Las Widok w Brzeziu FOTO i WIDEO

Las Widok (niem. Aussicht) znany jest głównie z walorów przyrodniczych (biegnie tu ciekawa ścieżka edukacyjna) oraz restauracji o tej samej nazwie. Zbudowano ją w 1890 r. W latach 90. XX wieku zaczęła popadać w ruinę, w 2008 r. przeszła w prywatne ręce, a w sierpniu 2012 r. spłonęła. Od 18 września 1880 roku była tu także wieża obserwacyjna. Roztaczał się z niej rozległy widok. Można było na południu zobaczyć Radhosť (1129 m) w Morawskich Beskidach, Veľky Krivaň (1709 m), Czantorię, Równicę, Baranią Górę (1220 m); na północy Górę Św. Anny. To właśnie miało duże znaczenie dla niemieckiej obrony przeciwlotniczej.

W czasie II wojny światowej Widok, obok Krzanowic, stał się ważnym miejscem w niemieckim systemie obserwacyjno-meldunkowym. Już w 1940 roku w obszarze powietrznym Śląska pojawiły się angielskie bombowce. W nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. angielskie samoloty w rejonie Raciborza zrzuciły niewielkie ładunki wybuchowe, ulotki propagandowe, nadajniki radiowe i pistolety. Z czasem alarmów było coraz więcej. W listopadzie 1943 r. rozpoczęła się aktywność bojowa 15. Floty Powietrznej USA. Amerykańskie bombowce startowały z lotnisk włoskich. Ich celem były obiekty związane z produkcją paliw: zakłady hydrogenizacji w Blachowni Śląskiej, zakłady IG Farben w Kędzierzynie-Koźlu oraz Oświęcimiu, zakłady koksownicze w Zdzieszowicach, rafinerie w Boguminie (Bohumin niedaleko Chałupek) oraz Czechowicach i Trzebini. Naloty bombowców poprzedzały loty samolotów zwiadowczych

Punkt obserwacyjne na całym Śląsku meldowały do Opola i Wrocławia o pojawieniu się wrogich maszyn. Od 7 lipca do 26 grudnia 1944 r. 15. Flota wykonała osiemnaście nalotów. Brało w nich udział od 140 do 555 maszyn. 17 listopada 238 liberatorów 460. i 485. Grupy 55. skrzydła bombowego, a także maszyny 49. i 304. skrzydła bombowego w eskorcie 101 maszyn Lockheed P-38 Lightning i P-51 Mustang obrały za cel zakłady IG Farben w Kędzierzynie. Około godz. 10.10 zauważono je nad Adriatykiem, w południe alarm ogłoszono już na Górnym Śląsku, w tym Raciborzu. Do celu doleciało 115 liberatorów, zrzucając pomiędzy 12.36 a 12.41 199 ton bomb burzących z wysokości 7100-7900 m.

Ze względu na złe warunki atmosferyczne i kłopoty ze sformowaniem szyku (opóźnienie kurczyło zapasy paliwa) 92 bombowce zaatakowały dworzec w Gyor, 17 maszyn zawróciło z trasy, a reszta zrzuciła bomby na przygodne cele, w tym ówczesny Ratibor. Bomby trafiły w kilka domów, fabrykę mydła (wówczas zakłady A. Hoffmanna, dziś Henkel), fabrykę lniarską, okręgową elektrownię oraz drogi wylotowe z miasta, które, jak na przykład Katowicka, zostały zablokowane. Uszkodzone było torowisko na trasie Racibórz-Bogumin. Wcześniejsze i późniejsze naloty wielokrotnie uszkadzały linię Racibórz-Kędzierzyn. Dodajmy, że 15. USAF stracił nad Górnym Śląskiem 220 bombowców.

30 marca Armia Czerwona zajęła Brzezie nad Odrą (dziś dzielnica Raciborza), 31 marca weszła od północy do Raciborza, 1 kwietnia docierając do południowych obrzeży miasta (Studzienna). Niemcy bronili się na linii Cyny (w ich rękach pozostały Bieńkowice, Tworków, Krzyżanowice), prowadząc też zacięte walki o prawobrzeżny przyczółek Rogów-Buków.

W nocy z 3 na 4 kwietnia niemiecka 17. Dywizja Pancerna nacierała na przysiółek Łapacz w Krzyżanowicach, chcąc przyjść z odsieczą piechocie. Jej atak powstrzymała jednak rosyjska broń ciężka, kontrolująca ruchy Niemców z prawego brzegu Odry i będąca poza ich zasięgiem. - Kto wie czy nie był to czynnik rozstrzygający - napisze później Georg Gunter (Letzter Lorbeer über die Kämpfe in Oberschlesien von Januar bis Mai 1945. Es erfuhr eine Übersetzung ins Englische, polskie tłumaczenie pt. Ostatni Wawrzyn ukazało się w 2016 r.).

Stanowiska ciężkiej artylerii sowieckiej znajdowały się m.in. w lesie Widok. Wspominają o tym starzy mieszkańcy Brzezia (relacja Franciszka Kampki). Pozostały po nich zagłębienia, dobrze widoczne tuż przy drodze do wspomnianej restauracji Widok (tzw. droga do ostatniej dorosłej jodły). O obecności Rosjan w tym miejscu świadczy też datowany na kwiecień 1945 r. napis wyryty na jednym z zachowanym buków.

Na zdjęciach i wideo pozostałości po radzieckich stanowiskach artyleryjskich, ruiny spalonej restauracji Widok, gdzie najprawdopodobniej kwaterowali niemieccy żołnierze obserwujący doskonale stąd widoczne niebo nad Bramą Morawską skąd nadlatywały amerykańskie bombowce, fragment dawnego toru saneczkowego, zdjęcia lotnicze Ratibor i okolicznych wsi z 1945 r. oraz radzieckie haubicoarmaty 152 mm MŁ-20 o donośności ponad 17 tys. m, a więc mogące swobodnie razić cele w Bieńkowicach, Tworkowie i Bukowie (źródło zdjęć: wio.ru/galgrnd/ww2howitzer152.htm).

opr. waw