Reklama

Najnowsze wiadomości

Styl życia30 września 201614:40

Waserlajtungi miasta Ratibor. Historia dostarczania wody do picia do Raciborza opowiedziana w śląskiej godce

Waserlajtungi miasta Ratibor. Historia dostarczania wody do picia do Raciborza opowiedziana w śląskiej godce  - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Racibórz:

Następny mój artykuł o raciborskich mitach będzie poświęcony kanałowi Psinka (jest już gotowy), a kolejny – akweduktowi przez miasto. Zarówno kanał Psinka, jak i akwedukt przez miasto związane są z historią dostarczania wody do miasta, czyli historią wodociągów. Dlatego warto przedstawić krótko historię raciborskich wodociągów według dotychczasowego stanu wiedzy. Zrobię to tak, jakby to opowiadał jakiś starzik czy starka dzieciom, gdyby nie było dzisiaj telewizji i komputerów. Tak jak dawniej ludzie przekazywali sobie historie o dawnych czasach. Może na 800-lecie praw miejskich Raciborza znajdą się ludzie, którzy chcieliby przedstawić wątki z dziejów miasta w śląskiej godce. To, że to się da, widać poniżej. 

Dawno, dawno temu albo "za starego piyrwy" władca Raciborza z krajów za wieloma rzekami i wieloma lasami sprowadził ludzi, żeby mu wykopali krzikopa, bo miejscowi tego nieporadziyli zrobić. Byli łoni z kraju, do kerego tera jeżdżom ludzie stond na saksy. Niy do Rajchu, jeszcze dali, do Holandyji. W tyn czas mianowali tomtejszy lud inaczy. Zwoli ich Flamandami, a ich godki żodyn tu nie rozumioł. Łoni byli z kraju, w kerym boły same krzikopy i żeby mieć pola, musieli te krzikopy prostować. Nauczyli se tego dobrze i ksionżynta w całym niymieckim rajchu broły ich do taki roboty u nich. Tysz nosz ksionże wzion ich do roboty, żeby mu wykopali krzikopa aż łod Bienkowic pod som Raciborz. Ksionże nosz, Kaźmirz go mianowali, chcioł, żeby ludzie mieli czysto woda do picia i przez to mani chorowali i byli robotniejsi. Flamandy wykopały ta krzikopa, Psinka jom nazwali, kero jeszcze tera jest w Bienkowicach i Studzienny. Osiym wiekow je łona już staro. Po tym nad tom krzikopom pobudowali mony wodne, co to zboże na monka mloły. Gospodarze, kery miały pola przy ty krzikopie, wykopały se tysz mańsze krzikopy, coby pola nawodniać abo jak wody boło za dużo, to żeby ta woda gibo spływała. Po tym, jak prziszoł front do Raciborza i nastała tu Polska, prziszli tu Polouki i zasypały te krzikopy, i tera ludziom stoji woda w pywnicach. Te Flamandy wykopały tysz ekstra gulik przez miasto. Akwadukt go zwali. Mioł łon biegnonć durś som środek miasta, wedle rynku i farnego kościoła, a dominikany mioły nad tym gulikym swoj mon wodny. Dzisiej w ksionszkach piszom i rechtory w szkole dzieciom opowiadajom, że Raciborz mioł pierwszy wodociong na cołym Śląsku. Ale tyn gulik boł tam ino krotko. Ludzie wylywali do niego wszystko i w mieście śmierdziało i musieli tyn gulik zasypać. Po tym, pienć wiekow tymu to boło, cysorz z Habsburgow kozoł zrobić taki turm nad Łodrom, coby stamtod broć woda. Tera woda leciała rurami drewnionymi pod ziymiom do rorkastli i luloukow i stamtond ludzie nosiyli woda w kiblach do domow. Boły dwie rorkastly. Jedno na rynku, a drugo na butermarkcie, tam, kaj Nepomuk stoji. Lulouki porobiyli na ulicach. Dopiero za Niymca zrobiyli waserlajtungi, kere brały czysto woda ze źrodeł. Nojpierw w mieście boły ino plompy, kery stoły pod domami na ulicach i rorkastly. Woda do nich leciała rurami aż z Łobory. Już za kajzera Wilusia ludzie mieli woda tysz w doma. Woda brali z podziymnych studni, a żeby wszyndzie dotarła, to pobudowali waserturmy. W kożdy kuchni boł kokotek z wodom, a w bogatych domach to mieli nawet badecimer z badewanom i chajziel. Woda leciała do nich rurami z mesingu. W familokach boły tysz chajźle, ale ino na schodach abo na placu boł plumpsklo. Jak prziszli tu Rusy i Polouki ze wschodu, to se nie mogli nadziwić, czymu to woda leci ze ściany, a w chajźlu myli kartofle, bo niewiedzieli, do czego to jest.

Tak pokrótce przedstawia się historia dostarczania wody do Raciborza. Jak ktoś nie zrozumiał, to są książki i artykuły, które przedstawiają tę historię w języku polskim.

Autor: Christoph Sottor,

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane artykuły

Aktualności14 września 202516:22

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO]

Borucin świętuje plony. Dożynki z morawską tradycją i nowoczesnym akcentem [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzanowice:

Borucin, wieś w gminie Krzanowice znana z pielęgnowania morawskich tradycji i silnie zakorzenionej kultury rolnej, obchodził dziś dożynki. To święto plonów, które od pokoleń jednoczy mieszkańców, w tym roku ponownie przyciągnęło wielu uczestników i gości.

waw
Reklama
Aktualności15 września 202508:29

Smutne wieści z ZSOMS. Odszedł Krzysztof Pacelt

Smutne wieści z ZSOMS. Odszedł Krzysztof Pacelt - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
red., źródło ZSOMS
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności14 września 202516:29

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO]

Pogrzebień gospodarzem dożynek gminnych. Jeden z największych korowodów w powiecie [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Kornowac:

Największa wieś w gminie Kornowac – Pogrzebień – była dziś gospodarzem dożynek gminnych. Choć poranek przyniósł opady i wprowadził nieco nerwowości w przygotowaniach, o godzinie 14.30, kiedy ruszał korowód, zza chmur wyszło słońce, a święto plonów rozpoczęło się w pełnej oprawie.

waw
Aktualności14 września 202516:05

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO]

Samborowice na bursztynowym szlaku. Dożynki 2025 pełne humoru i tradycji [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Pietrowice Wielkie:

Tegoroczny dożynkowy korowód w Samborowicach do ostatniej chwili stał pod znakiem zapytania. Kapryśna aura mogła pokrzyżować plany, jednak sołtys Adrian Niewiera nie poddał się przeciwnościom. Zwołał mieszkańców, a ci licznie przybyli pod szkołę, by wspólnie świętować plony i obejrzeć barwne widowisko.

(waw)
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności14 września 202516:07

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO]

Bieńkowice świętują plony. Dożynkowy korowód z tradycją i młodzieżą [FOTO i WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Krzyżanowice:

Bieńkowice, znane z rolniczego charakteru, także w tym roku udowodniły, że dożynki są tu wyjątkowym świętem wspólnoty i tradycji. Ulicami wsi przeszedł długi, barwny korowód pełen maszyn rolniczych, przyozdobionych wstążkami, kwiatami i symbolami plonów.

waw
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Materiały RTK
Regionalny Informator Ekologiczny
Dentica 24
ostrog.net
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 12.09.2025
11 września 202521:00

Nasz Racibórz 12.09.2025

Nasz Racibórz 05.09.2025
5 września 202507:46

Nasz Racibórz 05.09.2025

Nasz Racibórz 29.08.2025
28 sierpnia 202523:30

Nasz Racibórz 29.08.2025

Nasz Racibórz 22.08.2025
21 sierpnia 202521:10

Nasz Racibórz 22.08.2025

Zobacz wszystkie
© 2025 Studio Margomedia Sp. z o.o.