Reklama

Najnowsze wiadomości

Aktualności4 kwietnia 202110:47

Marcela Szymańska doktorem nauk humanistycznych

Marcela Szymańska doktorem nauk humanistycznych - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Reklama
Krzanowice:

Pod kierunkiem prof. Uniwersytetu Opolskiego dr hab. Doroty Świtały-Trybek napisała dysertację doktorską Dziedzictwo kulturowe wsi śląskiej na pograniczu śląsko-morawskim (przykład gminy Krzanowice).

Pani Marcela Szymańska, na co dzień nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej w Krzanowicach (przedtem w Gimnazjum w Krzanowicach) od wielu lat pasjonuje się dziedzictwem kulturowym pogranicza śląsko-morawskiego, a przede wszystkim gminy Krzanowice, w której się wychowała i w której pracuje. Mieszkańcy wiedzą o Jej zainteresowaniach, bo jest uczestnikiem wielu wydarzeń i uroczystości środowiskowych i to nie tylko jako ich obserwator, badacz, ale niejednokrotnie aktywny uczestnik i animator. Wiele osób kojarzy Ją np. z Międzynarodowym Konkursem Gwary Morawskiej Morawske rzadzyni selske hospodyni organizowanym w Gimnazjum w Krzanowicach. Przez dziesięć edycji była bowiem jego współorganizatorką. Dzięki Jej zaangażowaniu do krzanowickiej szkoły przyjeżdżały grupy młodzieży nie tylko powiatu raciborskiego, ale także z Czech (m.in. z Chuchelnej, Hati, Biełej, Silherzowic, Sudic, Piszcza), prezentując na scenie archaiczne słownictwo i zachowania mieszkańców pogranicza związane z życiem codziennym, rokiem obrzędowym czy świętami rodzinnymi. Wówczas Pani Szymańska założyła dobrze znany w lokalnym środowisku zespół teatralny „Morawiacy”, skupiający młodzież z gminy Krzanowice, a promujący - na okolicznych scenach - spuściznę kulturową swoich przodków.

Marcela Szymańska wielokrotnie też dała się poznać mieszkańcom gminy jako specjalistka - badaczka regionu, wygłaszając referaty na konferencjach popularnonaukowych w Krzanowicach, Borucinie, Sułkowie czy Raciborzu. Ale Jej aktywność naukowa szybko wybiegać poczęła poza rodzime środowisko. Wiele ośrodków naukowych w kraju zapraszało Ją na ogólnopolskie konferencje naukowe (w Opolu, Lublinie, Pokrzywnej, Warszawie, Bukownie). Wystąpiła także w czeskim Krawarzu i Ołomuńcu. Każdy Jej referat był dobrze przyjęty przez szacowne grono naukowców, a dowodem na to są liczne, pozytywne recenzje stanowiące warunek dopuszczenia prac do druku. Pani Szymańska ma na swym koncie około 20 opublikowanych studiów i materiałów. Jest też autorką książki pt. Gwara Krzanowic w powiecie raciborskim (Racibórz-Krzanowice 2009) oraz współredaktorką monografii o krzanowickiej szkole Gimnazjum XXI wieku (red. K. Lach, M. Szymańska, Krzanowice 2019 r.).

Należy do Polskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Stowarzyszenia Turystki Kulinarnej oraz Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego. Jednym słowem jest już cenioną i znaną w środowisku naukowym badaczką szeroko rozumianej kultury ludowej śląsko-morawskiego pogranicza. Dlatego cieszymy się, że cały Jej dorobek został uznany i decyzją Rady Naukowej Uniwersytetu Opolskiego z dnia 18 lutego 2021 r. (Uchwała nr 21/2021) nadano Marceli Szymańskiej stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie – nauki o kulturze i religii. Przedtem jednak M. Szymańska ukończyła pięcioletnie studia doktoranckie. Przez 3 lata (2017-20120) zajmowała pierwsze miejsce na liście rankingowej doktorantów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Opolskiego. W tym czasie pod kierunkiem prof. UO dr hab. Doroty Świtały-Trybek napisała dysertację doktorską Dziedzictwo kulturowe wsi śląskiej na pograniczu śląsko-morawskim (przykład gminy Krzanowice).

Praca ta liczy ponad 450 stron i podzielona została na pięć rozdziałów: Obszar i metodologia badań, Zakorzenienie w tradycji, Praktyki wierzeniowe w procesie przemian, Dziedzictwo religijne, Pamięć smaków. Każdy z nich rozpoczyna się od rozważań teoretycznych, w których Autorka zwraca m. in. uwagę na system pojęciowy i stanowiska specjalistów dotyczące omawianej problematyki. Świadczy to o sprawności badawczej i erudycji Autorki dobrze orientującej się w bogatej literaturze przedmiotu – podkreśla Jej Promotorka. Dysertację uzupełnia bogata bibliografia, słownik wyrazów i wyrażeń gwarowych oraz materiał ilustracyjny składający się z 85 trafnie dobranych fotografii, a także streszczenie polskie i angielskie.

Autorka w pierwszym rozdziale charakteryzuje obszar badań i zastosowane techniki badawcze, dopełnia je rozważaniami o gwarze laskiej, przedstawia stan badań nad dziedzictwem kulturowym naszego pogranicza. Interesujący trzon pracy stanowi rozdział drugi poświęcony problematyce kultury agrarnej, która po raz pierwszy doczekała się tak pogłębionego oglądu badawczego. Trzeci rozdział – jak podkreśla Autorka – przedstawia spectrum tradycyjnych praktyk wierzeniowych – zakorzenionych w świadomości mieszkańców – związanych w szczególności ze zwierzętami gospodarskimi i uprawą roli. Nie zabrakło w tym miejscu także tematyki zachowań magicznych wbrew pozorom wciąż jeszcze żywotnych. Przedmiotem analizy w rozdziale czwartym są pojęcia religii, religijności, pobożności ludowej i praktyk religijnych. Spośród nich oglądowi poddano m. in. takie zjawiska kulturowe jak: kult wybranych świętych patronów, obchody św. Marcina czy formy pobożności maryjnej. Tematem ostatniego rozdziału są zagadnienia odnoszące się do tradycji kulinarnych gminy Krzanowice.

Jednym słowem M. Szymańska zgromadziła w swej pracy bogaty i bardzo cenny materiał terenowy. Zarejestrowała również takie zjawiska kulturowe, które żyją już tylko w pamięci najstarszych mieszkańców i mogłyby w przyszłości zostać zupełnie zapomniane. Dlatego – jak podkreśla jedna z recenzentek – prof. Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie, dr hab. Katarzyna Smyk – Gmina Krzanowice może być dumna z tego, w jakim świetle przedstawiła M. Szymańska jej dawnych i obecnych mieszkańców. Można powiedzieć, że wystawiła nie lada pomnik swojej rodzimej społeczności. Wysoko oceniła także całą dysertację, uznając ją za poważną, wartościową pracę naukową, która przede wszystkim pogłębia dotychczasowy stan badań. Zaś samą Autorkę widzi jako nową, kompetentną interpretatorkę, włączając Ją do grona polskich kulturoznawców-folklorystów. Druga recenzentka, którą jest prof. Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu, dr hab. Anna Weronika Brzezińska również z uznaniem opisała rozprawę doktorską: to obszerne dzieło, które w sposób wyczerpujący opisuje skomplikowane, ale i fascynujące losy mieszkańców obszaru pogranicza (…). Dysertacja jest niezwykle ciekawa i wartościowa pod względem naukowym (…). Jej niezaprzeczalnym walorem jest też jej interdyscyplinarny charakter odwołujący się do tradycji badań językoznawczych, etnograficznych i socjologicznych (…). Recenzentka ta zwraca uwagę także na jakość etnograficznych badań terenowych oraz ich walor dokumentacyjny. Z uznaniem stwierdza, że praca stanowi ważny wkład w rozwój dyscypliny „nauki o kulturze i religii”, znacząco poszerzając kategorię badawczą, jaką jest niematerialne dziedzictwo kulturowe oraz przyczynia się do rozwoju studiów nad zagadnieniem pogranicza kulturowego”.

Napisanie tak zajmującej dysertacji oraz uzyskanie tak dobrych recenzji i tytułu naukowego doktora stanowią niecodzienny asumpt do złożenia szczerych i najpiękniejszych gratulacji Pani Szymańskiej. A wraz z gratulacjami niech popłyną życzenia dalszych sukcesów naukowych, przygód badawczych, twórczych pomysłów i eksploracji terenowych.

W imieniu Grona Nauczycielskiego SP w Krzanowicach Kornelia Lach

PS Z niecierpliwością czekamy na rychłe ukazanie się tej pracy drukiem. Na pewno nie zabraknie zainteresowanych Czytelników w kręgach rodzimych i w obiegu naukowym.

Autor: źródło: dr Kornelia Lach/Krzanowice i okolice I-III/2021, redakcja@naszraciborz.pl

Bądź na bieżąco z nowymi wiadomościami. Obserwuj portal naszraciborz.pl w Google News.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Najczęściej czytane artykuły

Reklama
Aktualności26 marca 202409:45

Wózek widłowy zmiażdżył podudzie pracownika

Wózek widłowy zmiażdżył podudzie pracownika - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
red., fot. arch. portalu
Aktualności27 marca 202410:26

Zielone Płuca na Ostrogu kontra deweloperka. Tężnia finiszuje a radny mówi o kulisach inwestycji [FOTO LOTNICZE]

Zielone Płuca na Ostrogu kontra deweloperka. Tężnia finiszuje a radny mówi o kulisach inwestycji [FOTO LOTNICZE] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
37
Racibórz:

Zielone Płuca Ostroga to projekt, który w 2021 r. poparło ponad 3,5 tysiąca mieszkańców Raciborza. W kwietniu 2024 r. kończy się pierwszy etap tego projektu. Raciborzanie będą mogli odpocząć przy tężni, która powstaje przy zbiegu ulic Książęcej i Elżbiety.

red.
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności26 marca 202409:36

Jazda na zderzaku zakończona kolizją

Jazda na zderzaku zakończona kolizją - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
red., fot. arch. portalu
Reklama
Aktualności27 marca 202414:47

Konwencja programowa PiS do powiatu. Pięć konkretów [WIDEO]

Konwencja programowa PiS do powiatu. Pięć konkretów [WIDEO] - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
14
Racibórz:

Poseł Paweł Jabłoński oraz kandydaci PiS do Rady Powiatu Raciborskiego przedstawili dziś, 27.03., na Rynku swoje najważniejsze założenia programowe na kadencję 2024-2029.

red.
Aktualności26 marca 202423:27

Groźne zdarzenie u sąsiadów. Winna sarna

Groźne zdarzenie u sąsiadów. Winna sarna - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
KPP Wodzisław Śl.
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Aktualności26 marca 202422:16

Pamiętaj o konfesjonale. Przedświąteczna spowiedź w raciborskich parafiach

Pamiętaj o konfesjonale. Przedświąteczna spowiedź w raciborskich parafiach - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
Racibórz:

Przygotowania do Świąt Wielkanocnych w wielu domach już na ostatniej prostej. Raciborskie parafie zachęcają w tym czasie do skorzystania z sakramentu pokuty.

opr. J.P.
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

Partnerzy portalu

Dentica 24
ostrog.net
Szpital Rejonowy w Raciborzu
Spółdzielnia Mieszkaniowa
Ochrona Partner Security
Powiatowy Informator Seniora
PWSZ w Raciborzu
Zajazd Biskupi
Kampka
Nasz Racibórz - Nasza ekologia
Materiały RTK
Fototapeta.shop sklep z tapetami i fototapetami na zamówienie
Aktualności26 marca 202423:13

Raciborskie samorządy dostały wsparcie na drogi dojazdowe do gruntów rolnych

Raciborskie samorządy dostały wsparcie na drogi dojazdowe do gruntów rolnych - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
8
Racibórz:

Wręczono kolejne umowy na budowę i modernizację dróg dojazdowych do gruntów rolnych w naszym regionie. Do gmin z subregionów centralnego i zachodniego trafi łącznie ok. 8 mln zł. Pieniądze otrzymały: Pietrowice Wielkie, Kornowac, Racibórz i Powiat Raciborski.

ŚlUM
Reklama
Sport26 marca 202408:52

Jakubowski i Iwanowski mistrzami Polski w zapasach

Jakubowski i Iwanowski mistrzami Polski w zapasach - Serwis informacyjny z Raciborza - naszraciborz.pl
0
materiał nadesłany
Reklama
Reklama

Najnowsze wydania gazety

Nasz Racibórz 22.03.2024
21 marca 202421:40

Nasz Racibórz 22.03.2024

Nasz Racibórz 15.03.2024
14 marca 202421:35

Nasz Racibórz 15.03.2024

Nasz Racibórz 08.03.2024
7 marca 202423:50

Nasz Racibórz 08.03.2024

Nasz Racibórz 01.03.2024
29 lutego 202423:20

Nasz Racibórz 01.03.2024

Zobacz wszystkie
© 2024 Studio Margomedia Sp. z o.o.