Kredyt a pożyczka – czym się różnią? Sprawdź!

Kredyt a pożyczka: podstawa prawna

Główna różnica pomiędzy kredytem a pożyczką polega na tym, że zgodnie z ustawą Prawo bankowe, kredytów mogą udzielać jedynie banki. O pożyczkę możemy starać się zarówno w banku (bank ma prawo oferować pożyczki pod warunkiem, że udziela ich z własnych środków), jak i w instytucji pozabankowej. Pożyczki może udzielić nam także osoba prywatna, o ile jest właścicielem pożyczanych środków pieniężnych czy rzeczy.

Podstawą prawną udzielania pożyczek jest przede wszystkim Kodeks cywilny, zaś podstawą udzielania kredytów wspomniane już Prawo bankowe. Istotnym aktem prawnym dla obu tych instrumentów finansowych jest również Ustawa o kredycie konsumenckim.

Pożyczka a kredyt: różne formy umowy

Zgodnie z art. 720, ust. 1 Kodeksu cywilnego „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.

Istotny jest również fakt, że jeśli wartość pożyczki przekracza 1000 złotych, to sporządzona umowa musi mieć formę pisemną (ustne umówienie się pomiędzy stronami nie wystarczy).

Mamy tutaj do czynienia z kolejną istotną różnicą pomiędzy pożyczką a kredytem. Co do zasady umowa kredytowa zawsze ma formę pisemną, przy umowie pożyczki, to jak jaką będzie mieć ona formę związane jest z tym, ile środków planujemy pożyczyć.

Ponadto, w ramach kredytu ubiegać możemy się jedynie o przyznanie określonej kwoty pieniędzy. Z kolei pożyczyć możemy również rzeczy pod warunkiem, że są one oznaczone, co do gatunku. Co istotne, w świetle obowiązujących przepisów, nie każdy przedmiot możemy pożyczyć. Umowa pożyczki ma prawo dotyczyć rzeczy posiadających cechy charakterystyczne dla większej zbiorowości. Tym samym, możemy pożyczyć określone grupy produktów jak np. paliwo, ale już nie rzeczy oznaczone, co do tożsamości, mających pewne charakterystyczne właściwości. W praktyce oznacza to, że umowa pożyczki, której przedmiotem jest np. samochód o określonym numerze rejestracyjnym czy konkretny model komputera, nie będzie miała mocy prawnej.

To jak powinna wyglądać umowa kredytowa precyzuje wspomniana już ustawa Prawo bankowe. Zgodnie z art. 69 ust. 1 „Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”. Ponadto, umowa kredytowa zawsze (pod rygorem nieważności) musi mieć formę pisemną. Przypomnijmy, że w przypadku pożyczki to czy umowa będzie mieć charakter ustny czy pisemny zależało od kwoty pożyczki i od indywidualnych ustaleń pomiędzy stronami.

Co więcej, Prawo bankowe ściśle określa również to, co musi zawierać umowa kredytu. W umowie kredytowej obowiązkowo powinny zostać uregulowane takie kwestie jak: strony umowy, kwota i waluta kredytu, cel na jaki kredyt został udzielony oraz termin spłaty kredytu i zasady dotyczące jego uregulowania. Podkreślmy, że tak, jak to na ile zostanie nam udzielona pożyczka (niezależnie od tego czy pożyczamy rzeczy czy pieniądze) nie musi być z góry określone, tak w przypadku kredytu, termin zwrotu długu musi być zawsze znany.

W umowie kredytowej musi znaleźć się także wysokość oprocentowania kredytu, zasady zmiany tego oprocentowania, sposób zabezpieczenia kredytu, zakres uprawnień instytucji finansowej związanych z monitorowaniem tego, jak kredytobiorca korzysta z przyznanego kredytu. Bank ma prawo przyjrzeć się również temu, jak kredyt jest spłacany i kontrolować terminowe wywiązywanie się kredytobiorcy z wynikających z umowy zobowiązań.

Ostatnie kwestie którym powinniśmy przyjrzeć się jako potencjalni kredytobiorcy to wysokość prowizji (jeśli będziemy musieli ją uiścić) i zasady na jakich mogą być dokonywane wszelkie zmiany w umowie (oraz to czy będą się one dla nas wiązały z dodatkowymi kosztami).

Kredyt a pożyczka: cel finansowania

Niezależnie od tego czy mówimy o pożyczce dla firm na start czy o pożyczce dla małych firm, przedsiębiorca, który jest zainteresowany zewnętrznymi źródłami finansowania, nie musi wskazywać konkretnego celu na jaki przeznaczy przyznane środki, a pożyczkodawca nie jest uprawniony do zweryfikowania tego, jak zostały one wydane.

Nieco inaczej wygląda to w przypadku kredytu, umowa kredytu jest umową celową, co oznacza, że otrzymane w ramach kredytu środku muszą zostać spożytkowane na konkretny, wskazany w umowie kredytowej cel. W sytuacji, w której kredytobiorca będzie zarządzał tymi środkami niezgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem, bank ma prawo wezwać go do natychmiastowej spłaty całej pożyczonej kwoty (wraz z odsetkami).

Pożyczka a kredyt: koszty

To z jakimi opłatami będziemy wiązać się pożyczka dla firm, a z jakimi kredyt, zależy przede wszystkim od instytucji do jakiej udamy się po finansowe wsparcie. W przypadku pożyczki od osoby prywatnej, w zależności od ustaleń i stosunków pomiędzy stronami, pożyczka może być udzielona nam nieodpłatnie. Wzięcie kredytu zawsze jest płatne, gdyż bank oczekuje wynagrodzenia za sam fakt, że pieniądze nam pożyczy. Tym wynagrodzeniem są zazwyczaj odsetki, które spłacamy wraz z samym kredytem.

Podsumowując, nim odpowiemy sobie na pytanie, kredyt czy pożyczka, zapoznajmy się ze wszystkim różnicami pomiędzy tymi pojęciami. Kredyt jest zazwyczaj bardziej sformalizowany, musimy spełnić zdecydowanie więcej warunków, by go otrzymać. Konieczne będzie także wskazanie tego na co planujemy go przeznaczyć. Pożyczka w instytucji pozabankowej to o wiele mniej formalności, możliwość dowolnego dysponowania przyznanymi środkami i szybsza decyzja kredytowa.