Liderzy samorządowych inwestycji w regionie

Średnie wydatki inwestycyjne per capita 2016-2018 (w PLN) 

1. powiat leszczyński (wielkopolskie) 544,29 
(...) 
138. powiat wodzisławski 168,05 
154. powiat głubczycki 158,05 
214. powiat kędzierzyńsko-kozielski 132,43 
266. powiat raciborski 98,21 

Miasta Powiatowe 

1. Polkowice 1783,06 
(...) 
47. Kędzierzyn-Koźle 775,03 
153. Wodzisław Śląski 515,82 
160. Racibórz 503,25 
165. Głubczyce 490,12 

Gminy powiatu raciborskiego 

1. Krynica Morska 6723,89 
(...) 
473. Krzyżanowice 806,94 
523. Kuźnia Raciborska 336,52 
557. Krzanowice 262,59 
657. Kornowac 695,35 
927. Rudnik 555,24 
1147. Nędza 453,61 
1368. Pietrowice Wielkie 331,79 

W kategorii największych miast zwyciężył – od lat utrzymujący w czołówce – Rzeszów. Za nim uplasowały się Białystok, Kraków i Opole. Spośród miast na prawach powiatu tym razem wygrało Świnoujście, przed Gliwicami i Koninem. W innych kategoriach zaskoczeń jest jeszcze więcej. Prezentujemy ranking wydatków inwestycyjnych – jedno z najważniejszych zestawień pokazujących aktywność samorządów w Polsce.

Po latach zapaści (rok 2016 był najgorszy pod względem inwestycji w okresie ostatnich 10 lat) i lekkiego odbicia (2017) nadszedł rekordowy rok 2018. Nigdy wcześniej polskie samorządy nie wydawały na inwestycje tak dużo (ponad 50 mld zł). – Żeby nie było zbyt różowo przypomnijmy, że ostatnio bardzo mocno wzrosły ceny prac budowlanych i materiałów, więc rekord finansowy nie musi wyglądać aż tak dobrze, jeśli spojrzeć na zakres prac możliwych do wykonania – komentuje wyniki autor rankingu prof. Paweł Swianiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego.

W tym rekordowym 2018 roku trzeba było rzeczywiście się wykazać, żeby znaleźć się w inwestycyjnej czołówce. W wielu kategoriach mamy więc zmiany na pozycjach liderów. W zestawieniu województw wygrało po raz pierwszy Podlasie przed woj. opolskim i świętokrzyskim. W kategorii miast wojewódzkich także mamy debiutanta. Pierwszy jest Rzeszów (wydatki na osobę średnio 1554 zł rocznie), przed Białymstokiem i Krakowem. Świnoujście (2426 zł per capita) w kategorii miast na prawach powiatu wyprzedziło lidera kilku ostatnich edycji – Gliwice i awansujący szybko Konin. Wśród powiatów wygrał powiat leszczyński, wśród miast powiatowych Polkowice (1783 zł wydatków na osobę) przed Zakopanem (1458 zł), a wśród mniejszych miast – Krynica Morska (6723 zł) przed Świeradowem-Zdrój. W kategorii gmin wiejskich bez niespodzianek. Wygrał zdecydowanie Kleszczów (13504 zł per capita) przed Rząśnią.

W jaki sposób powstaje ranking? Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat (w tym przypadku 2016–2018). Wskaźnik jest średnią wydatków inwestycyjnych z trzech lat w przeliczeniu na mieszkańca. W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza z mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, by potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu.

Poza wydatkami zapisanymi w budżecie staramy się uwzględniać także wydatki ponoszone ze środków własnych przez spółki komunalne. W tym celu od kilkunastu lat rozsyłamy ankiety do miast na prawach powiatu (w pozostałych kategoriach dane pochodzą jedynie ze sprawozdań budżetowych).

Autorzy rankingu:
Paweł Swianiewicz jest profesorem ekonomii, kierownikiem Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego; Julita Łukomska jest adiunktem w tej samej katedrze.