Oświetlenie w akwarium

Produktem fotosyntezy jest również tlen, którym oddychają ryby, krewetki czy ślimaki. Tlen jest niezbędny również dla bakterii, które podczas cyklu azotowego oczyszczają wodę z toksyn. A więc światło nie tylko podkreśla kolory ryb i poprawia odbiór aranżacji, ale także wpływa na działanie całego podwodnego ekosystemu.

Jeżeli jednak zdecydujesz się na akwarium bez roślin, oświetlenie pozwoli na swobodną obserwację życia w zbiorniku, zwłaszcza podczas długich zimowych wieczorów.

Oświetlenie akwarium roślinnego

Wielu sądzi, że aby hodować rośliny wodne, wystarczy ustawić akwarium na parapecie lub blisko okna. Nic bardziej mylnego. Przecież nie jesteś w stanie kontrolować ilości promieni słonecznych docierających do zbiornika. W lecie będzie ich za dużo, a w zimie zbyt mało, aby zapewnić prawidłowy rozwój roślin. Za to zawsze będzie ich dosyć dla niechcianych glonów. Co więcej, słońce może spowodować nadmierny wzrost temperatury zwłaszcza w małym akwarium, co stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia jego mieszkańców.

Oświetlenie w akwarium - jakie wybrać?

Aktualna oferta jest niezwykle bogata. Możemy wybierać spośród wielu rozwiązań – od drogich zaawansowanych lamp sterowanych z komórki po proste w obsłudze modele. Zanim zabierzemy się za zakup oświetlenia, musimy zdecydować, czy będziemy mieli akwarium z pokrywą czy otwarte. Jest to o tyle istotna kwestia, że moduły oświetleniowe mają bardzo różne rodzaje mocowań i nie wszystkie można zamontować np. pod pokrywą.

Moduły LED do akwarium z pokrywą

Zastąpiły tradycyjne świetlówki, które jeszcze do niedawna oświetlały większość domowych akwariów. Obecnie produkowane świetlówki LED do złudzenia przypominają kształtem te tradycyjne, natomiast posiadają dużo lepsze parametry i możliwości sterowania. Wielu producentów dostarcza mocowania umożliwiające zamontowanie nowoczesnych modułów w gniazdach po starych świetlówkach. Nie bez znaczenia w użytkowaniu tego typu rozwiązań jest to, że są one zasilane bezpiecznym niskonapięciowym prądem.

Lampki LED

Lampki mocowane na krawędzi szyby doskonale sprawdzają się w małych otwartych zbiornikach typu kostka. Wyróżniają się też designerskim wyglądem i również posiadają bezpieczne zasilanie.

Belki LED

Stanowią niejako połączenie dwóch powyższych typów. Mają podłużny kształt świetlówki zamkniętej w efektownej obudowie. Poszczególne modele mogą być mocowane na krawędzi zbiornika, podwieszane na linkach do sufitu, a nawet mocowane pod pokrywą.

Oświetlenie wykonane w technologii LED daje możliwość sterowania kolorem i intensywnością światła. Ma to duże znaczenie dekoracyjne, ale przede wszystkim umożliwia idealne dobranie parametrów oświetlenia do potrzeb roślin w akwarium słodkowodnym i koralowców w zbiorniku morskim. Co więcej, nowoczesne sterowniki do lamp pozwalają na odtworzenie naturalnego cyklu dobowego. Imitują wschód i zachód słońca, fazy księżyca i pory roku. Niektóre programy odtwarzają także pochmurne deszczowe dni, a nawet burze.

Wybierając oświetlenie bez sterownika, warto zwrócić uwagę na jego parametry. Zwykle producenci podają, czy dany typ lampy przeznaczony jest do akwarium roślinnego. Często taki typ określany jest jako plant. Oznaczenie typu sunny sugeruje, że lampa sprawdzi się w akwariach z rybami i łatwymi w uprawie gatunkami roślin. Są również modele łączące różne typy światła w jednej obudowie.

Ze względów bezpieczeństwa należy używać wodoodpornych lamp zaprojektowanych do użytku w akwarystyce. Charakteryzują się one wysokim stopniem wodoszczelności i dużą wytrzymałością np. na uderzenia. Istotne jest również odpowiednie chłodzenie lampy, tak aby nie podnosiła temperatury wody w akwarium. Oświetlenie LED ma również pozytywny wpływ na rachunki za prąd, ponieważ pobiera znacznie mniej energii elektrycznej niż inne źródła światła.

Jakie światło do akwarium?

Jeżeli już wybrałeś rodzaj oświetlenia, pozostaje dobranie jego parametrów. Pierwszą kwestią będzie wielkość szklanego zbiornika. Lampa musi pasować do jego długości i głębokości. Odpowiednio długa umożliwia równomierne pokrycie światłem całej powierzchni, natomiast intensywność światła decyduje o tym, czy dotrze ono do wszystkich roślin porastających dno.

Oświetlenie dzienne powinno być dostosowane do potrzeb hodowanych ryb i roślin. O ile większość roślin wykazuje spore zapotrzebowanie na światło, to z rybami, krewetkami i innymi mieszkańcami akwarium bywa różnie. Jedne doskonale czują się w mocno oświetlonych zbiornikach, u innych silne światło wywołuje stres, ponieważ preferują półmrok. Aby dobrać odpowiednie światło, należy zapoznać się z ilością lumenów emitowanych przez lampę. Im więcej lumenów, tym mocniejsze światło. Rośliny o małych wymaganiach świetlnych zadowolą się około 20 lumenami na litr wody. Średnio wymagające potrzebują ich około 30 na litr. W przypadku gatunków pochodzących z intensywnie oświetlonych obszarów konieczna będzie dawka 40 lm/l lub wyższa. Informacje na temat poszczególnych lamp znajdują się na stronie https://trzmiel.com.pl/akwarystyka-slodkowodna/oswietlenie-do-akwarium. Natomiast z opisów roślin dowiesz się, jakie jest ich faktyczne zapotrzebowanie na lumeny.

Oświetlenie nocne, o ile się na nie zdecydujemy, nie może zakłócać odpoczynku mieszkańcom akwarium. Powinno być dobrane tak, aby umożliwić obserwację nocnego życia i pozwolić rybom na spokojny sen.

Należy także jasno określić funkcję wybranej przez nas lampy. Możemy zastosować równomierne oświetlenie całego zbiornika, użyć punktowego reflektorka do podkreślenia jakiegoś elementu wystroju czy stworzyć surrealistyczny krajobraz o niespotykanych w naturze barwach. Wszystko zależy od naszej fantazji. Jednak przede wszystkim musimy brać pod uwagę potrzeby mieszkańców zbiornika.

Jak długo powinno działać oświetlenie w akwarium?

Oświetlenie do akwarium to złożony temat – liczą się nie tylko moc i barwa światła, ale także czas pracy lamp. Często popełnianym błędem jest oświetlanie nowo uruchomionego zbiornika z rybami przez całą dobę lub kilkanaście godzin dziennie. Wbrew oczekiwaniom nie wywołuje to bujnego wzrostu roślin, za to powoduje intensywny rozwój glonów. Po uruchomieniu oświetlamy akwarium przez 6 godzin i stopniowo zwiększamy czas świecenia, aż uzyskamy 8–12 godzin. Należy pamiętać, że nie wszystkie rośliny rosły w takich samych warunkach i stopniowe przedłużanie dnia umożliwia im prawidłową aklimatyzację w nowym zbiorniku. Wiele lamp posiada wbudowane sterowniki pozwalające na automatyczne sterowanie czasem oświetlenia. Jeżeli nasza lampa nie posiada takiej funkcji, wystarczy dokupić niedrogi programator czasowy, który dba o stałe godziny uruchamiania oświetlenia i wyłączania go w wyznaczonym czasie.

Zagadnienia związane z oświetleniem akwarium mogą się na początku wydawać skomplikowane. Na szczęście producenci umieszczają na swoich urządzeniach informacje o tym, do jakiego zbiornika polecany jest dany typ lampy i czy nadaje się do hodowli roślin. Kierując się powyższymi wskazówkami, bez problemu wybierzesz oświetlenie do swojego akwarium.