Być widocznym na drodze … i w życiu! O efektach społecznej kampanii DOBRZE CIĘ WIDZIEĆ

Piesi ofiarami wypadków

W roku 2017 jedną z najczęstszych odmian dramatycznych wydarzeń na polskich drogach było najechanie pojazdu na ludzi poruszających się pieszo. Takich sytuacji było aż 7911. Zastanawiające jest, że 13% wypadków drogowych wydarzyło się na przejściach dla pieszych, a więc w przestrzeni, wydawałoby się, niemal w całkowicie bezpiecznej. Sprawcami takich wypadków są na ogół lekkomyślni kierowcy, którzy niefrasobliwie łamią nakaz ograniczenia prędkości, brakuje im uwrażliwienia na pieszych, lekceważą nie tylko przepisy ruchu drogowego, ale także głos zdrowego rozsądku i sugestie podsuwane przez wyobraźnię. Jednakże piesi padają ofiarami wypadków również wskutek własnych nieodpowiedzialnych zachowań, takich jak niespodziewane wkraczanie na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem, przechodzenie przez drogę w niedozwolonych miejscach, nagłe wychodzenie na jezdnię zza stojącego pojazdu, podejmowanie prób przechodzenia przy zapalonym czerwonym świetle, zaabsorbowanie innymi czynnościami, np. używaniem smartfonów itp. Piesi giną lub odnoszą poważne obrażenia w porze jesienno-zimowej, kiedy wcześnie zapadające ciemności czynią ich, zwłaszcza na nieoświetlonych poboczach, niewidocznymi dla prowadzących pojazdy. Wśród ofiar wypadków nierzadko znajdują się dzieci. W 2017 roku wydarzyły się aż 2 822 wypadki drogowe z udziałem najmłodszych w wieku od zera do czternastu lat, liczba dzieci, które poniosły w takich tragicznych wydarzeniach śmierć, wynosi 56, natomiast 3116 bardzo młodych osób doznało obrażeń.

Szczęśliwe spotkania na drodze

Organizatorzy spektakularnej akcji edukacyjno-profilaktycznej, współfinansowanej ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Ministerstwo Sprawiedliwości, szczególną uwagę postanowili zwrócić na jeden z czynników generujących niemałą liczbę wypadków drogowych, w których osobami poszkodowanymi są głównie piesi (w tym dzieci). Aspektem tym jest stopień wzajemnego zauważania siebie przez użytkowników ruchu drogowego, którzy wchodzą ze sobą w interakcję, mogącą przynieść nieodwracalne konsekwencje. Chodzi przede wszystkim o spotkanie na drodze kierującego pojazdem zmechanizowanym z osobą poruszającą się pieszo. Warunkiem szczęśliwego przebiegu i finału takiego spotkania drogowego jest niezakłócona komunikacja pomiędzy obydwoma podmiotami. Pojęcie ‘komunikacja’ jest w tym przypadku synonimem widoczności: pieszy musi dobrze widzieć zbliżający się pojazd, aby móc adekwatnie do sytuacji się zachować, natomiast dla kierowcy ważne jest, by z wyprzedzeniem dostrzegł pieszego, który idzie poboczem, albo zamierza przejść przez jezdnię, czy też wychodzi zza stojącego przy drodze samochodu. Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, inaugurując 15 października 2018 roku w Szkole Podstawowej im. Jana Wawrzynka w Kuźni Raciborskiej akcję „Dobrze Cię widzieć!”, wyraził tę prawdę następująco: „Bezpiecznie to znaczy widocznie - ktoś, kto jest widoczny na drodze, jest dużo bardziej bezpieczny”. Trzeba sobie uzmysłowić, że w trudnych warunkach pogodowych, a szczególnie po zapadnięciu zmroku, pieszy nieposiadający na sobie żadnych elementów odblaskowych jest widoczny dla kierowcy dopiero z odległości 20–30 metrów. To niewiele, zważywszy na fakt, że samochód jadący z prędkością 90 km/h pokonuje w ciągu jednej sekundy aż 25 metrów, natomiast jego droga hamowania - czas upływający od dostrzeżenia pieszego przez kierowcę do zatrzymania pojazdu - wynosi aż 57 metrów (w razie np. gołoledzi jest to jeszcze dłuższy dystans)! Te działające na wyobraźnię liczby uzmysławiają, że pieszy, który nagle pojawi się w zasięgu wzroku kierowcy, ma znikome szanse na uniknięcie wypadku. Znaczne ich zwiększenie wiąże się zatem z uczynieniem pieszego widocznym z daleka. Zapewniają ten efekt kamizelki odblaskowe, sprawiające, że prowadzący pojazd widzi pieszego już z odległości 130–150 metrów, ma więc aż pięciokrotnie więcej czasu na reakcję, w rezultacie ryzyko potrącenia maleje siedmiokrotnie. Dlatego centralnym przedsięwzięciem kampanii „Dobrze Cię widzieć!” uczyniono przekazywanie kamizelek ochronnych trzem milionom uczniów szkół podstawowych w całym kraju. Dzieci otrzymują także „ściągawkę”, informującą o siedmiu podstawowych zasadach zachowania się na drodze, aby być widocznym dla pozostałych użytkowników ruchu.

Holistyczna kampania

Przesłanie kampanii nie ogranicza się wszakże do wpajania młodym ludziom pożytecznego nawyku zakładania kamizelek odblaskowych, by uczynić się widocznym. W serii animowanych filmików przedstawione zostały postawy silnie skontrastowanych ze sobą bohaterów – Zosi i Tosi oraz Jacka i Wacka. Zosia i Jacek to dzieci kierujące się – na drodze i w życiu - roztropnością, uważnością, odpowiedzialnością za siebie i innych, przestrzegające przepisów i zasad, otwarte na potrzeby drugich. Natomiast ich przeciwieństwa – Tosia i Wacek – jawią się jako ciągle wpatrzeni w swoje smartfony egocentrycy, ignorujący zasady, lekkomyślnie traktujący zagrożenia drogowe i życiowe. Z kłopotów, w które wpadają wskutek braku rozsądku, wyobraźni i uważności, wydobywają ich pełni empatii Zosia i Jacek.
„Dobrze Cię widzieć” to zatem kampania o charakterze holistycznym. Jej celem jest nie tylko uzmysłowienie potrzeby troski o bycie dostrzeganym na drodze, lecz także o efektywne czynienie się „dobrze widzianym” w najróżniejszych sytuacjach, które niesie ze sobą życie.

Kampania społeczna współfinansowana ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości