Zabytkowy spichlerz w Sudole przejdzie kolejne prace remontowe

Urząd Miasta ogłosił już przetarg na wyłonienie wykonawcy. Przedmiotem zamówienia są roboty konserwatorskie i budowlane w zabytkowym spichlerzu przy ul. Czynu Społecznego 14
w Raciborzu w następującym zakresie:
- wykonanie pionów wentylacyjnych w piwnicy,
- obniżenie poziomu posadzki w piwnicy, wykonanie nowej posadzki wraz z izolacją przeciwwilgociową,
- częściowe przemurowanie ścian i impregnacja cegły,
- prace tynkarskie, uzupełnienie i odtworzenie tynków renowacyjnych i glinianych z sieczką słomianą wraz z pracami
towarzyszącymi,
- wykonanie przeglądu i zabezpieczenia konstrukcji drewnianej przed szkodnikami wraz z likwidacją siedlisk drewnojadów,
- montaż instalacji elektrycznej przeciwwłamaniowej.

W kwietniu, przypomnijmy, miasto pozyskało 50 tys. zł od śląskiego konserwatora zabytków, a w lipcu 150 tys. zł z programu Polski Ład.

Zabytkowy spichlerz zagrodowy w raciborskiej dzielnicy Sudół przy ul. Czynu Społecznego 14 jest jednym z dwóch zachowanych tego typu budynków w Raciborzu i kilkunastu na Śląsku. Obiekty te są cennym świadectwem przeszłości społeczności wiejskiej ziemi raciborskiej i śląska oraz wiejskich tradycji budowlanych. Miasto przejęło go w 2012 r.

Wyróżnia murowano-drewniana konstrukcją oraz wielkością. Nieprzerwanie do 2012 r. znajdował się w rękach rodziny Komor jako budynek gospodarczy służący do przechowywania płodów rolnych oraz sprzętów gospodarczych. Budynek został wykonany z drewna w konstrukcji zrębowej, osadzonej na ceglanej podmurówce. Czterospadowy dach pierwotnie kryty był łupkiem, obecnie zastąpionym eternitem. Jest podpiwniczony. Tynki zewnętrzne na drewnianej części są gliniane.

Jego funkcja zanikła, natomiast pozostał cenny jako materialny nośnik historii oraz element kształtujący oryginalny i żywy charakter miejsca. Lamus zachował nieprzekształconą formę i konstrukcję. Poza zmianą pokrycia dachu w 2 poł. XX w. nigdy nie był przebudowywany.

Do tej pory sądzono, że spichlerz pochodzi z połowy XIX w. jednak ostatnie badania drewna z więźby dachu wykazały, że pochodzi ono aż z połowy XVIII w. Wykonania badań spichlerza podjął się prof. dr hab. inż. Marek Krąpiec. Pierwsze próbki otrzymał już w 2020 r. Zostały one pobrane z remontowanej wówczas więźby dachu. Badanie kilku próbek jednoznacznie wykazało datę ścięcia drewna na 1718 r. Wskazuje to na czas powstania budynku o ponad wiek wcześniej, niż do tej pory sądzono. Możliwe jest jednak, że do budowy obiektu wtórnie użyto bali z innego, starszego budynku. Żeby potwierdzić wyniki profesor 12 lipca 2021 r. odwiedził obiekt i dokonał dodatkowych badań - tym razem drewna zrębu. Po analizie zebranego materiału będzie można z większą pewnością określić czas powstania spichlerza.

Jego stan się pogarszał, w szczególności z powodu dość sporej dziury w dachu, pokrytym wtórnie eternitem. W 2020 r przy wsparciu finansowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków udało się naprawić dach przywracając mu pokrycie z dachówek łupkowych, a także spiąć spękaną część murowaną metalowymi ściągami.

Dla ratowania obiektu konieczne było wykonanie izolacji przeciwwilgociowej ścian piwnic i fundamentów. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków udzielił dotacji w wysokości 50 tys. zł na naprawę ścian murowanych piwnic, ich odsalanie, oczyszczanie i spoinowanie. Resztę środków (prawie 50 tys. zł) na izolację przeciwwilgociową Miasto Racibórz wyłożyło z własnego budżetu.

Podczas prac okazało się, że teren wokół spichlerza został nadsypany o ok. 2-3 metry od strony południowej. Ukazały się okna piwnic, które udrożniono i wykorzystano do wykonania wentylacji piwnic. Wpłynie to korzystnie na kondycję muru i tym samym stabilność konstrukcji, która została "utopiona" w podwyższonym gruncie.