Czystsze powietrze w powiecie raciborskim – widać efekty inwestycji w ochronę środowiska

Systematyczna poprawa, ale nie bez przeszkód

Według raportu z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu raciborskiego w latach 2010–2023 emisja zanieczyszczeń pyłowych (np. drobne cząstki zawieszone w powietrzu) z zakładów szczególnie uciążliwych w powiecie systematycznie malała. Wyjątki od tego trendu stanowiły wzrosty emisji w latach 2017 i 2023. W przypadku emisji zanieczyszczeń gazowych (np. tlenki azotu, dwutlenek siarki) obserwowano zmienność, jednak ogólny trend również wskazywał na jej zmniejszenie, z wyjątkiem wzrostu w 2021 roku.

Jakość powietrza w liczbach

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, przy współpracy z Regionalnym Wydziałem Monitoringu Środowiska w Katowicach, prowadził w latach 2020–2023 monitoring jakości powietrza w Raciborzu (stacja pomiarowa przy ul. Wojska Polskiego 8). Badania obejmowały takie zanieczyszczenia jak:

NO2 – dwutlenek azotu (powstaje głównie podczas spalania paliw w transporcie i przemyśle),
SO2 – dwutlenek siarki (emisje z kotłowni, przemysłu, spalania węgla),
PM10 – pył zawieszony o średnicy cząstek do 10 mikrometrów (pochodzi m.in. z procesów spalania w domowych piecach oraz pylenia wtórnego),
PM2,5 – pył zawieszony o średnicy cząstek do 2,5 mikrometra (najbardziej szkodliwy dla zdrowia, wnika głęboko do układu oddechowego).

Wartość średnioroczna stężenia PM10 w 2023 roku wyniosła 23 μg/m³ (przy dopuszczalnym poziomie 40 μg/m³). Była ona o 6 μg/m³ niższa niż w 2022 roku. Liczba dni, w których przekroczono dopuszczalny poziom 24-godzinny PM10, zmniejszyła się z 47 dni w 2022 roku do 20 dni w 2023 roku (przy dopuszczalnym limicie 35 dni).

Gdzie szukać wsparcia na eko-inwestycje poprawiające jakość powietrza

Program Czyste Powietrze

Program PONE w mieście Racibórz wspierany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Klasyfikacja jakości powietrza

Na podstawie raportów wojewódzkich oceniających jakość powietrza w województwie śląskim, w 2022 i 2023 roku powiat raciborski został zakwalifikowany:

do klasy A – brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń gazowych (SO2, NO2, tlenek węgla CO, ołów Pb, benzen C6H6, arsen As, kadm Cd, nikiel Ni, ozon O3),
do klasy C – z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów PM10 i benzo(a)pirenu (B(a)P, związku chemicznego powstającego podczas spalania paliw stałych),
do klasy A1 i C1 – dla długoterminowych poziomów PM2,5, co oznacza konieczność dalszego ograniczania tego typu emisji.

Główne źródła zanieczyszczeń

Na jakość powietrza w powiecie raciborskim największy wpływ mają:

- Źródła komunalno-bytowe – indywidualne paleniska domowe i lokalne kotłownie, które są głównym źródłem tzw. niskiej emisji, emitując pyły i gazy.
- Przemysł – emisje z procesów produkcyjnych i przemysłowych kotłowni.
- Transport – emisje niskiej emisji liniowej, m.in. tlenki azotu, tlenek węgla, pyły.
- Pylenie wtórne – kurz i pył unoszony z odkrytych terenów.
- Zanieczyszczenia napływowe – z sąsiednich obszarów, zależnie od kierunku wiatru.

Inwestycje w ochronę środowiska

Poprawa jakości powietrza to efekt działań inwestycyjnych, takich jak modernizacja systemów grzewczych, dopłaty do wymiany pieców oraz rozwój transportu niskoemisyjnego. Dzięki tym inicjatywom udało się znacząco ograniczyć tzw. niską emisję, co pokazują załączone mapy i dane.

Wciąż są wyzwania

Pomimo zauważalnej poprawy jakości powietrza, okres zimowy nadal przynosi epizody smogowe, które dokumentują zdjęcia w galerii. Eksperci podkreślają, że działania na rzecz ochrony środowiska muszą być kontynuowane, aby utrzymać dotychczasowe osiągnięcia i poprawić zdrowie mieszkańców. Zanieczyszczenie powietrza to problem, z którym powiat raciborski, podobnie jak cała Polska, musi się mierzyć w sposób systematyczny i długoterminowy.

W galerii zdjęcia ilustrujące problem smogu i aktualne mapy jakości powietrza na terenie powiatu.

Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja