Jak się zaszczepić przeciw COVID-19. Najważniejsze informacje

Ponadto lekarze będą mogli wystawić dla pacjenta indywidualne e-skierowania na szczepienia. Może to uczynić lekarz z dostępem do aplikacji webowej gabinet.gov.pl, niezależnie od faktu posiadania umowy z NFZ. Szczepionka będzie bezpłatna i dostępna w punktach realizujących szczepienia w ramach Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19.

Szczepienia w Unii Europejskiej, także w Polsce, rozpoczęły się 27 grudnia. W naszym kraju ten proces podzielony jest na kilka etapów. Na początku w tzw. etapie "0" skorzystają ze szczepień pracownicy placówek służby zdrowia, Domów Pomocy Społecznej oraz personel administracyjny tych jednostek.

W pierwszym etapie na szczepienia mogą liczyć pensjonariusze Domów Pomocy Społecznej oraz Zakładów Opiekuńczo Leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, osoby powyżej 60. roku życia w kolejności od najstarszych, służby mundurowe, nauczyciele.

Osoby powyżej 60. roku życia będą szczepione począwszy od osób najstarszych, z pierwszeństwem dla tych, którzy są aktywni zawodowo, są w trakcie diagnostyki i leczenia wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia oraz z chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19.

Szczepieniami w pierwszym etapie zostaną objęci także żołnierze Wojska Polskiego, w tym Wojsk Obrony Terytorialnej, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Straży Gminnej i Miejskiej, Straży Pożarnej, pracownicy TOPR oraz GOPR, którzy biorą bezpośredni udział w działaniach przeciwepidemicznych oraz odpowiadają za bezpieczeństwo narodowe.

Drugi etap obejmuje osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia, wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia. Do tej grupy kwalifikują się także osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne.

Lista chorób przewlekłych została zarekomendowana przez Radę Medyczną i będzie mogła podlegać aktualizacji oraz priorytetyzacji wraz z pojawiającymi się nowymi dowodami naukowymi oraz informacjami instytucji oceniających i dopuszczających na rynek szczepionki przeciwko COVID-19.

Sonda. Czy przyjmiesz szczepionkę przeciwko COViD-19?

Lista chorób współistniejących obejmuje: przewlekłe choroby nerek, deficyty neurologiczne (np. demencja), choroby płuc, choroby nowotworowe, cukrzycę, POChP, choroby naczyń mózgowych, nadciśnienie tętnicze, niedobory odporności, choroby układu sercowo-naczyniowego, przewlekłe choroby wątroby, otyłość, choroby związane z uzależnieniem od nikotyny, astmę oskrzelową, talasemię, mukowiscydozę, anemię sierpowatą.

Pacjenci, u których występują choroby współistniejące mogą zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z prośbą o wystawienie e-skierowania niezależnie od grupy wiekowej, w jakiej się znajdują. Optymalny czas szczepienia w przypadku pacjentów onkologicznych należy skonsultować z lekarzem kwalifikującym do szczepienia.

W przypadku osób po operacji, jeżeli nie występują objawy choroby z gorączką, można się zaszczepić. Decyzję jednak podejmuje osoba kwalifikująca do szczepienia, na podstawie wywiadu i badania.

Etap trzeci szczepień obejmuje pozostałe grupy. Będą w nim przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń ws. ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Planowane jest także powszechne szczepienia pozostałej części populacji dorosłej, w tym osób powyżej 18. roku życia, które nie mają żadnych schorzeń zwiększających ryzyko ciężkiego przebiegu i zgonu z powodu COVID-19 i nie należą do żadnej z powyższych grup.

W ramach trzeciego etapu szczepieni będą również obcokrajowcy (osoby posiadające prawo do stałego lub czasowego pobytu) ze względu na wykonywaną w Polsce pracę w grupach wskazanych w etapach 0-III.

Szczepionka będzie bezpłatna i dostępna w punktach realizujących szczepienia w ramach Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19: w przychodniach Państwowej Opieki Zdrowotnej, stacjonarnych placówkach medycznych, u lekarzy samodzielnie prowadzących praktykę, w mobilnych zespołach szczepiących, w szpitalach, w centrach szczepiennych szpitali rezerwowych oraz w przypadku osób obłożnie chorych - w domach.

Proces powszechnych szczepień Polaków rozpocznie się w pierwszym kwartale 2021 roku. Dokładne daty dla poszczególnych grup wiekowych będą jeszcze podane przez resort zdrowia.

Każdy dostanie e-zaproszenie na szczepienie, które będzie ważne przez 60 dni. Zaproszenia będą generowane automatycznie w systemie P1 w transzach zgodnych z kolejnością szczepień (dla określonych grup wiekowych, zawodowych, itd.). Ponadto lekarze będą mogli wystawić dla pacjenta indywidualne e-skierowania (np. dla osoby nieposiadającej numeru PESEL czy dla osoby, która nie mogła poddać się szczepieniu w okresie ważności pierwszego e-skierowania).

Proces umówienia na szczepienie będzie oparty o centralny system e-rejestracji, integrujący indywidualne grafiki przyjęć poszczególnych punktów szczepień. W celu umówienia wizyty, pacjent będzie mógł skorzystać ze specjalnej Infolinii, umówić się elektronicznie poprzez swoje Internetowe Konto Pacjenta (dostępne na pacjent.gov.pl), za pośrednictwem placówki, w której wystawiono mu e-skierowanie lub bezpośrednio w punkcie szczepień.

Skierowanie na szczepienie może wystawić każdy lekarz z dostępem do aplikacji webowej gabinet.gov.pl, niezależnie od faktu posiadania umowy z NFZ.

Umówienie się na szczepienie nie będzie wymagało posiadania numeru e-skierowania, ponieważ wystarczające będzie podanie swoich danych osobowych (system e-Rejestracji będzie zintegrowany z systemem P1, co umożliwi automatyczną weryfikację ważności e-skierowania).

Po dokonaniu rezerwacji wizyty, pacjent otrzyma SMS z informacją o wybranym miejscu i terminie szczepienia. Będzie on od razu umawiany na dwie wizyty i także przed drugą dawką szczepionki będzie powiadamiany SMS-em.

Po zgłoszeniu do punktu szczepień, lekarz dokona kwalifikacji i stwierdzi po badaniu, czy nie ma przeciwskazań do szczepienia, a pacjent będzie musiał wypełnić specjalną ankietę z informacjami potrzebnymi do kwalifikacji do szczepień. 

Szczepionka podawania jest w postaci iniekcji (zastrzyk) w mięsień naramienny. Następnie pacjent zostanie poddany krótkiej obserwacji i po 21 dniach otrzyma kolejną dawkę szczepionki.

Nie ma szczególnych zaleceń dotyczących przygotowania do szczepień. W związku z tym, można zaszczepić się w ciągu całego dnia, niezależnie od posiłków, ale najlepiej, gdy jesteśmy wypoczęci. Także po szczepieniu nie ma zalecenia, aby unikać określonych czynności, np. aktywności fizycznej. Decyzję podejmuje osoba, która została zaszczepiona, kierując się swoim samopoczuciem, stanem zdrowia. 

Informacja o przebytym szczepieniu będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1. Pacjent otrzyma też zaświadczenie o szczepieniu umożliwiające korzystanie z ułatwień. Zaświadczenia będą wydawane po zaszczepieniu pełnym cyklem szczepienia, tj. w przypadku, gdy będzie ono dwudawkowe - po zaszczepieniu drugą dawką szczepionki. 

Przyjęcie szczepionki będzie także potwierdzone przez specjalny system, który umożliwi weryfikację zaszczepienia (m.in. kod QR, który pozwoli szybko potwierdzić odbyte szczepienie). 

Szczegółowe i aktualne informacje na temat szczepień można uzyskać, dzwoniąc na bezpłatną infolinię Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 dostępną pod numerem tel. 989. Na pytania dotyczące zarówno organizacji szczepień, jak i kwestii związanych z samym podaniem szczepionek odpowiada 500 konsultantów przez całą dobę - 7 dni w tygodniu. Informacje są udzielane w czterech językach: polskim, angielskim, rosyjskim i ukraińskim. 

Na szczepienie po 15 stycznia będzie można zapisywać się przez infolinię. Połączenie z infolinią Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 jest bezpłatne. 

Numer dla osób dzwoniących z zagranicy oraz dla abonentów operatorów nieobsługujących numerów specjalnych: (22) 62 62 989. 

Dla zainteresowanych, w dni robocze od godziny 8.00 do 16.00 na stronie gov.pl/szczepimysie będzie dostępny również wideoczat. 

Pytania można również przesłać na adres: [email protected]. (PAP) 

Szczegółowe informacje podaje strona www.gov.pl/web/koronawirus.

Prof. Horban: w połowie stycznia prawdopodobnie będziemy mieli cztery szczepionki

Szczepionka następnej firmy będzie zarejestrowana - mam nadzieję - 6, 7, 9 stycznia. Następne szczepionki są w ostatniej fazie opracowywania wyników badań, więc w połowie stycznia prawdopodobnie będziemy mieli cztery szczepionki - powiedział główny doradca premiera ds. COVID-19 prof. Andrzej Horban. Prof. Horban oświadczył w poniedziałek na antenie TVN24, że na razie się nie zaszczepił. Jako powód wskazał przyjęty przez państwo system kolejności szczepień.

"Przyjęliśmy, że w pierwszej kolejności będzie personel medyczny bezpośrednio pracujący z pacjentami. Ja nie wchodzę tak bezpośrednio w kontakt z chorymi, jak chociażby pielęgniarki czy młodzi lekarze zwłaszcza dyżurujący nocami" - powiedział. "Do sylwestra dojdziemy i do mnie" - dodał.

Powiedział, że w szpitalu, w którym pracuje, zaszczepionych będzie 100 proc. personelu medycznego oraz pracowników administracji. "Na ten moment nie zaszczepiliśmy tylko dwóch kobiet, które są w ciąży, a mimo to pracują" - wyjaśnił prof. Horban. Powiedział, że pierwsza dostawa szczepionek do Polski miała charakter symboliczny. "Dziś przyjechało następne 300 tys. dawek szczepionki. Można już zacząć rozmawiać bardzo poważnie. W następnym tygodniu będzie kolejne 300 tys. Mamy nadzieję, że do końca przyszłego tygodnia większość personelu medycznego, który się zgłosił do szczepień, będzie wyszczepiona" - powiedział główny doradca premiera ds. COVID-19.

Pytany, czy po pierwszej dawce szczepionki lekarze będą mogli zrezygnować z ubrań ochronnych, prof. Horban wyjaśnił, że zaraz po pierwszej dawce jeszcze nie. "Spodziewamy się, że odpowiedź immunologiczna organizmu nastąpi w ciągu kilku dni - podobnie jak w przypadku kontaktu z wirusem. Pierwsze przeciwciała, które powinny zacząć chronić personel, powinny ukazać się po 7-10 dniach. Nie chodzi tylko o przeciwciała, ale powstaje także odpowiedź komórkowa, która jest trudniej mierzalna, ale jest równie efektywna, jeżeli nie bardziej" - powiedział prof. Horban.

Podkreślił, że "mniej więcej po 14 dniach od zaszczepienia pierwszą dawką, człowiek będzie miał poziom odporności, który będzie go chronił". "Druga dawka jest przypominająca i wzmacniająca odpowiedź immunologiczną, która pozwoli mieć dłużej odporność. Jak długo - tego jeszcze nie wiemy, ponieważ jest to nowa jednostka chorobowa i nowa szczepionka" - wskazał główny doradca premiera ds. COVID-19. Zwrócił jednocześnie uwagę, że "szczepionka nie działa w 100 proc." "Ma udowodnioną skuteczność w 95 proc., w związku z tym ryzyko zakażenia może istnieć. To będziemy bardzo dokładnie monitorowali" - oświadczył prof. Horban.

Pytany o personel medyczny, który nie zgłosił się jeszcze do szczepień, wyjaśnił, że "być może część z tych osób jeszcze się nie zgłosiła, część być może już przechorowała COVID-19 i czeka, co dalej, ponieważ wciąż dyskutujemy w gronie ekspertów od chorób zakaźnych, że ludzie, którzy przechorowali mają już odporność, więc mogą być szczepieni w drugim rzucie. Czy będzie on za miesiąc, za dwa, czy za trzy - to jest też dyskusyjne" - stwierdził ekspert.

Zapowiedział, że "od jutra każdemu zaszczepionemu - osobie, która zgłosiła się w szpitalu będziemy sprawdzali poziom przeciwciał". Przyznał, że choć część personelu medycznego już przechorowała, to jednak "wszyscy zdecydowali się zaszczepić, żeby mieć dłuższą i mocniejszą odporność". "Ta choroba nie należy do przyjemności, nawet jeśli jest się młodym i choruje się relatywnie łagodnie" - dodał.

Prof. Horban powiedział, że być może w styczniu przyjdzie jeszcze inna szczepionka. Wszystko jest jeszcze otwarte. Szczepionka następnej firmy będzie zarejestrowana - mam nadzieję - na początku stycznia - 6, 7, 9 styczeń. Następne szczepionki są w ostatniej fazie opracowywania wyników badań, więc w połowie stycznia prawdopodobnie będziemy mieli cztery szczepionki. W tym momencie będziemy mogli zmienić taktykę" - zapowiedział główny doradca premiera ds. COVID-19.

Wskazał, że najpierw rząd będzie myślał o osobach najstarszych powyżej 60. roku życia i schorowanych, u których choroba COVID-19 może grozić śmiercią. "Osoby powyżej 85. roku życia chorują bardzo ciężko, a 25 proc. z nich w polskich warunkach umiera" - zauważył.

Pytany o działanie infolinii, za pośrednictwem której można będzie się zgłaszać na szczepienia prof. Horban odpowiedział, że "ekipy, które piszą programy, są rozsądne i przewidziały, że będzie chciało się zarejestrować więcej osób. To jest o tyle ważne, że będziemy mogli zaplanować w sposób rozsądny dalsze postępowanie".

Pytany o kwestie doszczepiania drugą dawką, główny doradca premiera ds. COVID-19 prof. wyjaśnił, że "można szczepić się po kilku dniach". "Nie jest ważne, żeby przyjąć ją dokładnie, co do dnia. Lepiej troszeczkę później, niż wcześniej. Odpowiedź immunologiczna jest już po pierwszej dawce" - powiedział profesor. (PAP) Magdalena Gronek mgw/ mhr