Śląska Służba Więzienna świętuje na zamku w Raciborzu

9 lutego na Zamku Piastowskim w Raciborzu odbyły się wojewódzkie obchody Święta Służby Więziennej. W uroczystej odprawie służbowej udział wzięli Wiceminister Sprawiedliwości Michał Woś oraz zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej płk Grzegorz Fedorowicz. Uroczystości rozpoczęły się mszą św. w intencji funkcjonariuszy i pracowników więziennictwa w Kaplicy zamkowej p.w. św. Tomasza Becketa, nazywanej perłą śląskiego gotyku. 

Podczas uroczystości wręczono odznaczenia resortowe oraz akty nadania wyższych stopni służbowych funkcjonariuszom Służby Więziennej. Awanse na wyższe stopnie służbowe otrzymało 143 funkcjonariuszy Służby Więziennej w korpusie podoficerów, 51 oficerów i 23 chorążych. Minister Sprawiedliwości przyznał również funkcjonariuszom 41 odznak „Za zasługi w pracy penitencjarnej” oraz 4 odznaki osobom wspierającym działania Służby Więziennej na Śląsku.

„Dzięki Ministerstwu Sprawiedliwości po raz pierwszy od 1989r. więziennictwo przechodzi gruntowną reformę. Wdrażany od zeszłego roku „Program modernizacji Służby Więziennej w latach 2017–2020” to nie tylko reorganizacja strukturalna, ale także poprawa infrastruktury i warunków pracy funkcjonariuszy, doskonalenie zawodowe i nowoczesny, na miarę XXI wieku – sprzęt i wyposażenie. To dla nas ogromna szansa na rozwój, na zbudowanie prawdziwego etosu służby opartego na profesjonalizmie, patriotyzmie, na tradycji Straży Więziennej okresu II Rzeczypospolitej. To wielkie zobowiązanie wobec Państwa, ale i wielka odpowiedzialność spoczywająca na każdym z nas” – mówił podczas uroczystości płk Andrzej Baliński, Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Katowicach.

Nowoczesny sprzęt i uzbrojenie. Po raz pierwszy publiczna prezentacja

W programie przewidziano również zwiedzanie Izby Tradycji Śląskiej Służby Więziennej mieszczącej się na Zamku oraz prezentację nowoczesnego sprzętu uzbrojenia i środków ochrony osobistej, jakimi dysponuje Służba Więzienna. Obok broni gładkolufowej i pistoletów maszynowych, można było zobaczyć wykrywacz materiałów wybuchowych i narkotyków, wyrzutniki, kamerę taktyczną z teleskopem, kamerę inspekcyjną, sprzęt do usuwania barykad, drabinkę szturmową, okulary i gogle balistyczne. Były również prezentowane nowoczesne samochody przeznaczone do transportu więźniów. Zaplanowano również wystawę fotograficzną zdjęć wykonanych przez funkcjonariuszy, prezentujących najpiękniejsze – w ich ocenie - miejsca naszego kraju.

Historia i tradycja

Tegoroczne obchody odbyły się po raz ósmy, od ustanowienia dnia 8 lutego świętem Służby Więziennej, na mocy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej. Organizatorem obchodów był Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Katowicach, płk Andrzej Baliński. Wybór miejsca uroczystości nie był przypadkowy. To właśnie na Zamku Piastowskim w Raciborzu funkcjonuje pierwsza w Polsce otwarta wystawa o więziennictwie, dostępna każdemu turyście. Izba Tradycji Śląskiej Służby Więziennej została otwarta 14 lutego 2013r. i zawiera unikalne pamiątki i dokumenty od okresu międzywojennego do czasów współczesnych.

Termin święta Służby Więziennej nawiązuje do daty podpisania pierwszego aktu prawnego regulującego organizację i funkcjonowanie polskiego więziennictwa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W dniu 8 lutego 1919 r. Marszałek Józef Piłsudski podpisał dekret w sprawie tymczasowych przepisów więziennych i władzę nad więzieniami w wolnej Polsce powierzył Ministerstwu Sprawiedliwości, tworząc tym samym podwaliny współczesnego, nowoczesnego więziennictwa.

Od tego czasu minęło blisko 100 lat. Służba Więzienna przechodziła kolejne reformy, wraz ze zmianami ustrojowymi zmieniała się struktura więziennictwa i przepisy wykonawcze. W latach 90-tych dokonano nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego, regulaminów wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania oraz wewnętrznych przepisów penitencjarnych. Do wykonywania kar i środków karnych wprowadzono zasady indywidualizacji, humanitarnego traktowania, poszanowania godności i praw skazanych. Naczelnym zaś celem kary uczyniono readaptację społeczną.

Modernizacja więziennictwa

Służba Więzienna jako jedyna formacja nie przeszła gruntownej reformy po 1989r. w związku z tym Ministerstwo Sprawiedliwości i Centralny Zarząd Służby Więziennej przygotowały pierwszą ustawę modernizacyjną, która przewiduje zmianę wielu elementów funkcjonowania więziennictwa.

W ramach realizowanego od początku 2017 roku programu modernizacji Służby Więziennej formacja systematycznie wyposażana jest w nowoczesny sprzęt (kamizelki, kaski ochronne, kajdanki), uzbrojenie, elektroniczne kompleksowe systemy zabezpieczeń zakładów karnych i aresztów śledczych, urządzenia do prześwietlania paczek i bagaży, a także do wykrywania narkotyków, wykrywacze telefonów komórkowych, systemy sygnalizacji pożarów, systemy depozytowe kluczy.

Trzecia pod względem wielkości formacja mundurowa w Polsce

W okręgu katowickim służbę pełni niemal 2,5 tys. funkcjonariuszy i pracowników cywilnych. To funkcjonariusze działów ochrony, wychowawcy, psycholodzy i terapeuci, kwatermistrze, pracownicy administracji, prawnicy, informatycy, lekarze i pielęgniarki. Większość z nich pracuje w bezpośrednim kontakcie z osadzonymi, których w śląskich jednostkach przebywa ponad 7 tys.

Ich praca to dbanie o bezpieczeństwo obywateli, praworządne wykonanie kary pozbawienia wolności i przywrócenie skazanych społeczeństwu m.in. poprzez pracę, terapię i naukę. To zadanie trudne, odpowiedzialne, bywające niebezpiecznym.

Okręg katowicki jest pierwszym co do wielkości w kraju, zasięgiem terytorialnym obejmuje województwo śląskie. Łącznie we wszystkich jednostkach penitencjarnych przebywa przeciętnie ponad 7 tys. osadzonych. Dyrektorowi Okręgowemu Służby Więziennej w Katowicach podlegają następujące jednostki organizacyjne: Areszt Śledczy w Bielsku Białej, Areszt Śledczy w Bytomiu, Areszt Śledczy w Częstochowie (z OZ Wąsosz Górny), Areszt Śledczy w Gliwicach, Areszt Śledczy w Katowicach, Areszt Śledczy w Mysłowicach, Areszt Śledczy w Sosnowcu, Areszt Śledczy w Tarnowskich Górach, Areszt Śledczy w Zabrzu, Zakład Karny w Cieszynie, Zakład Karny w Herbach, Zakład Karny w Jastrzębiu Zdroju, Zakład Karny w Lublińcu, Zakład Karny w Raciborzu, Zakład Karny w Wojkowicach (z OZ Ciągowice), Zakład Karny w Zabrzu.

W ramach jednostek funkcjonuje pięć oddziałów terapeutycznych (dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi i upośledzonych umysłowo, uzależnionych od alkoholu i narkotyków), Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojkowicach, Ośrodek Diagnostyczny w Katowicach oraz Szpital i Ambulatorium z Izbą Chorych Aresztu Śledczego w Bytomiu, z oddziałem chorób wewnętrznych. Na terenie jednostek penitencjarnych funkcjonują dwa oddziały dla osadzonych szczególnie niebezpiecznych, stwarzających poważne zagrożenie społeczne. Są to oddziały w ZK Racibórz i AŚ Katowice (aktualnie zawieszony), w których stworzono szczególne warunki zapewniające wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo zakładu. W dwóch jednostkach – w ZK Lubliniec i AŚ Katowice - karę odbywają również skazane kobiety.

Mjr Justyna Siedlecka, rzecznik prasowy Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Katowicach