Obywatele nie znają swoich uprawnień. Na pomoc pomocy prawnej

Minął już ponad rok od wprowadzenia systemu nieodpłatnych porad prawnych. Profesjonalna pomoc prawna stała się łatwiej dostępna dla uprawnionych osób, i to najbliżej ich miejsca zamieszkania. Wiedza płynąca z poradnictwa stanowi realny obraz tego, z czym borykają się obywatele i jakie problemy napotykają w codziennym życiu. Organizacje pozarządowe są papierkiem lakmusowym lokalnych potrzeb oraz problemów. W naszej pracy bardzo często spotykamy się z osobami, które potrzebują wsparcia prawnika, bowiem nie są w stanie samodzielnie poradzić sobie z problemami, które ich spotykają. Wielu potrzebujących znalazło zrozumienie, pomoc i sposób na rozwiązanie problemów. Każda sprawa rozwiązana w Punktach Pomocy Prawnej prowadzonych przez Stowarzyszenie „DOGMA” to nie tylko kolejny „numer klienta” w archiwum. To przede wszystkim problem, a nierzadko życiowy dramat człowieka, którego nie opuszcza poczucie bezsilności i bezradności; człowieka, któremu próbujemy pomóc w znalezieniu wyjścia z jego trudnej sytuacji oraz staramy się pokazać, jak wielka siła drzemie w nim samym i jak wiele od niego zależy.

Problemy, o których ludzie rozmawiają z prawnikiem, są okryte tajemnicą, a porady są bezpłatne i to jest ważne w tego rodzaju działalności, bo pomoc skierowana jest przede wszystkim do osób, które borykają się z kłopotami, a nawet cierpią biedę. Sprawy, z którymi przychodzą, nie są łatwe, często wymagają wielokrotnych spotkań i dyskusji, by osiągnąć pomyślny finał. Dotyczą spraw ZUS-owskich, rozwiązywania problemów rodzinnych, roszczeń finansowych, świadczenia zasiłków, kłopotów mieszkaniowych i innych.

Obywatele często nie znają nawet podstawowych swoich uprawnień. Mają problem ze zrozumieniem pism, jakie otrzymują, i sformułowaniem własnych. Nieznajomość przepisów prawnych prowadzi niejednokrotnie do wielkich tragedii, konfliktów rodzinnych, problemów finansowych, wkraczania w świat przestępczy, a co gorsza - w labirynt niezrozumiałych norm prawnych, z którego nie każdy obywatel potrafi odnaleźć właściwą drogę. W dzisiejszych czasach jest ich mnóstwo i mnóstwo zagubionych ludzi, którzy sami nie potrafią ich rozwiązać. Waga problemu jest ogromna, gdyż osoby te zaniedbują rozwiązanie jakiejś sprawy i w konsekwencji wpadają do kategorii wykluczenia społecznego.

W ubiegłym roku prawnicy działający z ramienia Stowarzyszenia DOGMA udzielili łącznie 6154 porad prawnych. Dane statystyczne dobitnie wskazują, że zapotrzebowanie na nieodpłatną pomoc prawną jest w Polsce znaczne. Będąc organizacją, która od 14 lat prowadzi działalność w obszarze pomocy prawnej, dostrzegamy, że rozwój systemu pomocy prawnej napotyka szereg barier. W obecnym kształcie grono uprawnionych do bezpłatnej pomocy prawnej jest zbyt wąskie, bowiem nie znalazły się w nim liczne grupy osób potrzebujących pomocy prawnej. Są to na przykład: samotne matki; niepełnosprawni; osoby korzystające ze świadczeń 500+; bezrobotni; osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej; osoby pracujące, ale mające kłopoty z egzekucją alimentów; pracujący, ale pozbawieni wynagrodzenia za pracę przez nieuczciwego pracodawcę; kobiety, które są ofiarami przemocy w rodzinie i jednocześnie nie mają dostępu do dochodów męża; osoby bezdomne, bez dowodu osobistego, które nie potrafią pozyskać świadczeń z pomocy społecznej; osoby niezaradne życiowo; rodziny osób niepełnosprawnych czy osób obłożnie chorych. System nieodpłatnej pomocy prawnej winien bowiem zaspokajać potrzeby dominującej części społeczeństwa.

Istotnym byłoby szersze rozpropagowanie - promocja systemu nieodpłatnej pomocy prawnej wśród społeczeństwa. Niejednokrotnie osoby potrzebujące nie wiedzą lub nie mają świadomości, że takie wsparcie może być im udzielone w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej. Pomimo wielu dysfunkcjonalności i kontrowersji należy to rozwiązanie systemowe rozwijać. Jesteśmy przekonani, iż możliwe jest efektywniejsze wykorzystanie stworzonego systemu pomocy prawnej i potencjału organizacji pozarządowych. System nieodpłatnej pomocy prawnej winien być udoskonalony, aby w rozwiązaniach uwzględnił przede wszystkim potrzeby i oczekiwania społeczne. System nieodpłatnej pomocy prawnej, gwarantowany przez Państwo, winien być odpowiedzią na potrzeby osób najbardziej potrzebujących.

Stowarzyszenie na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego DOGMA zs. w Mikołowie od 13 lat realizuje szereg inicjatyw obywatelskich nakierowanych na poszerzenie świadomości prawnej społeczeństwa oraz na dostęp do bezpłatnych porad prawnych i obywatelskich. W 2016 roku DOGMA prowadziła 23 Punkty Nieodpłatnej Pomocy Prawnej (dalej PNPP), z czego 3 znajdowały się w granicach administracyjnych woj. małopolskiego – powiat chrzanowski, oraz 2 w woj. dolnośląskim – w powiecie bolesławieckim, a pozostałe ulokowane były na terenie woj. śląskiego. Dla porównania: ilość PNPP prowadzonych w 2016 r. przez NGO w całym kraju wynosiła 642. W ubiegłym roku prawnicy działający z ramienia Stowarzyszenia DOGMA udzielili łącznie 6154 porad prawnych (dla porównania w I półroczu 2016 r. - 2880 porad), co oznacza, iż średnio PNPP prowadzony przez Stowarzyszenie udzielił 267 porad prawnych w skali całego roku (a więc statystycznie 22 porady w miesiącu). 

W 2017 roku Stowarzyszeniu powierzono realizację dyżurów nieodpłatnych porad prawnych w 33 punktach. Obecnie DOGMA w ramach swojej statutowej działalności współpracuje z 50 prawnikami, specjalizującymi się w różnych dziedzinach prawa.

Jak otrzymać pomoc prawną w Kuźni Raciborskiej - czytaj TUTAJ

fot. pixabay.com