Wiatraki? Tak! Ale nie koło mnie. Śmigło niezgody kręci się coraz szybciej

Wiadomo, że inwestor postawi cztery wiatraki, wiadomo, że wszystko jest zgodne z prawem. Nie wiadomo natomiast, czego w istocie chcą sami zainteresowani mieszkańcy. Jedni wiatrakom przeciwni nie są, inni - nie chcą ich zbyt blisko, jeszcze inni - nie chcą w ogóle żadnych wiatraków.

Głośno o sprawie zrobiło się tydzień temu, gdy na spontanicznym spotkaniu w Wojnowicach mieszkańcy wyrazili swoje oburzenie zbyt bliskim ich zdaniem umiejscowieniem turbin wiatrowych. Wskazywali szkodliwość tego typu instalacji dla zdrowia i zaznaczali, że wiatrak na polu tuż obok domu drastycznie obniży wartość nieruchomości.

Zebranie rozpoczął burmistrz Krzanowic, przedstawiając inwestora - Alexandra Majstrenko-Nowaka. Gość przedstawił plany firmy VisaVento. Wyjaśnił, że dokumentacja związana z budową pierwszych turbin wiatrowych powstaje od 2010 roku. Obecnie prawomocne są pozwolenia na budowę 17 wiatraków. W dalszym ciągu planowano budowę kolejnych 19 - trwają poprawki dokumentów związanych z decyzją środowiskową.

Już dziś powstają turbiny, które jako pierwsze staną w Wojnowicach. Do końca roku będą trzy, w przyszłym roku - czwarta. Później zmieni się prawo, zacznie obowiązywać nowa ustawa o odnawialnych źródłach energii, zatem na budowę kolejnych trzeba będzie poczekać do wyników licytacji na aukcjach energetycznych.

Umowę dzierżawy z rolnikami podpisano przed 5 laty. Jak zauważył Majstrenko-Nowak, to nie jest sprawa z wczoraj, nikt też niczego nie załatwiał pod cichu czy pod stołem. Wszystkie procedury wymagane przez prawo zostały spełnione. - Jeden wiatrak kosztuje dwa i pół miliona euro. Nigdy bym nie próbował robić czegokolwiek na zasadzie "jakoś to będzie". Nie mamy sobie nic do zarzucenia - argumentował inwestor. - Wszystkie badania środowiskowe zostały wykonane, po wybudowaniu a przed oddaniem turbiny do eksploatacji trzeba jeszcze będzie zrobić badania akustyczne. Dodatkowo istnieje obowiązek pięcioletniego monitoringu każdego urządzenia przez specjalistów - ornitologów itp. - dodał.

W dalszym ciągu Majstrenko-Nowak stwierdził, iż mimo dużego szumu o szkodliwości wiatraków, nie ma żadnego dowodu na ich zły wpływ na zdrowie. W samych Niemczech jest ponad 28 tys. turbin. Polska zobowiązała się do zmiany energetyki od szkodliwej do przyjaznej środowisku, ma zobowiązania międzynarodowe i są one realizowane. - Nie wiem, czy państwo wiecie, ale latem duże firmy dotkliwie odczuły brak prądu, ponieważ zaczęto go reglamentować - przypomniał inwestor. - Energetyka polska jest złomem. Trzeba ją naprawiać - zauważył.

W imieniu burmistrza Krzanowic głos zabrał Jan Knura, urbanista z Raciborza, który wyjaśnił zebranym, w jaki sposób w 2009 roku powstał plan zagospodarowania przestrzennego gminy Krzanowice oraz jak procedowano decyzje związane z inwestycją wiatrakową. Okazuje się, że już wcześniej firmy budujące farmy wiatrowe zainteresowane były budową tego typu instalacji w gminie. W rejonie Bramy Morawskiej wieją odpowiednie wiatry, zatem aby uchronić się przed "wolną amerykanką" budowlaną, gmina zleciła przygotowani planu zagospodarowania przestrzennego. Zastrzeżono w nim, że turbiny wiatrowe nie mogą stanąć bliżej, niż na 500 m od najbliższych zabudowań. Gdyby takiego zapisu nie było, można je było stawiać nawet w odległości 350 m od zabudowań. Gdyby zatem w 2009 roku nie powstał plan, nikt w ogóle nie przejmowałby się odległością od domów i stawiał wiatraki, gdzie chciał. Z planem rzecz nie jest już taka prosta.

Co ciekawe, w nowych przepisach ustawy o odnawialnych źródłach energii nie ma ani słowa o odległości turbin wiatrowych od domów.

- W mediach pojawią się informacje, że są protesty przeciwko naszej inwestycji - zauważył Majstrenko-Nowak. - Nie inwestujemy tam, gdzie nas nie chcą. Inne gminy proszą nas, byśmy u nich budowali. Gmina ma 2% podatku inwestycyjnego od każdego wiatraka. Jak trzeba będzie przedszkole czy podobną inwestycję...

- Nie chcemy waszych pieniędzy! Idźcie sobie gdzie indziej! - zawołał ktoś z sali.

- Po tym spotkaniu będziemy wiedzieć, czy w ogóle chcemy tu dalej inwestować - odparł Majstrenko-Nowak.

W toku dalszej, bardzo nieraz burzliwej dyskusji padały przeróżne zarzuty nie tyle wobec inwestora jako takiego, co gminy - która zdaniem mieszkańców w niewłaściwy sposób informowała, co i gdzie będzie budowane. Odpowiedzi gminy były zupełnie proste - burmistrz i sołtysi robili to, co do nich należało według prawa. Być może ogłaszania tego typu informacji na gablotach lub w internecie nie zawsze dotrze do wszystkich zainteresowanych, ale też gmina nie miała obowiązku informować każdego z osobna.

Na spotkaniu pojawił się także Piotr Klima, radny z Raciborza oraz Katarzyna Dutkiewicz - radna powiatowa i Adam Gawęda - radny sejmiku wojewódzkiego. Dwoje ostatnich gości kandyduje w najbliższych wyborach do parlamentu. Jak stwierdził Piotr Klima, nie wiadomo, jaki wpływ mają wiatraki na ludzi, a on - jako farmaceuta - wie, że nieraz po latach stosowania danego leku okazuje się, że nie jest on tak dobry, jak się wydawało. Z wiatrakami może być tak samo. W odpowiedzi usłyszał od inwestora, że jeżeli kiedykolwiek okaże się, że wiatraki szkodzą ludziom, natychmiast zostaną wyłączone. Piotr Klima zaprosił wszystkich zainteresowanych na spotkanie we środę na zamku w Raciborzu. I wpadł na kolejny pomysł, zorganizowania specjalnego spotkania rad gmin, powiatu i Raciborza.

Na spotkaniu okazało się, że mieszkańcy nie bardzo wiedzą, gdzie konkretnie stanie konkretny wiatrak. Owszem, znane są numery działek, natomiast taka działka to hektar pola - w którym miejscu tego pola stanie zatem turbina? Tak gmina, jak i inwestor obiecali, że przygotują specjalną mapkę na następne spotkanie.

Zebranie przeciągało się. Coraz bardziej zdenerwowani mieszkańcy nie do końca potrafili skorelować swoje własne żądania. Jedni głosem wielkim krzyczeli, że nie chcą żadnych wiatraków i żadnych pieniędzy, inni argumentowali, że wiatraki owszem, tak - ale dalej od zabudowań mieszkalnych. Po kilku godzinach wzajemnych pretensji do władz byłych i obecnej kadencji sala zaczęła powoli pustoszeć. Nie udało się bowiem uzyskać zapewnienia, że wiatraków nie będzie, wręcz przeciwnie - do końca roku na pewno staną trzy wiatraki w Wojnowicach. Zdenerwowani mieszkańcy zaczęli powoli opuszczać salę.

O specjalnym pakiecie socjalnym dla gminy zaczęto mówić pod koniec spotkania. Wtedy też pojawiły się deklaracje inwestora. Miał on okazać gest dobrej woli. Jednym z nich był stwierdzenie, że jest w stanie zrezygnować z budowy jednego, potencjalnie najbardziej uciążliwego dla mieszkańców wiatraka.

- Postawcie się na moim miejscu - dodał Majstrenko-Nowak. Wydałem 50 mln euro. Mam pozwolenie na budowę. Zatem to jest tak jak z prawem jazdy - siadam do auta i jadę. Turbiny zostaną  wybudowane! Co mam teraz zrobić, skoro kilka osób mówi, że nie%u2026?

Inwestor tłumaczył, że przecież to Rada Miasta głosowała wszystkie zgody. Mieszkańcy oburzali się na to, że o niczym nie wiedzieli. Przedstawiciele obecnych o wcześniejszych władz udowadniali, że wszystkie procedury zostały spełnione. Przerzucania się argumentami nie było końca%u2026  Powoli okazywało się, że radni mieli dbać o mieszkańców, a tymczasem ich zdradzili - jak stwierdzili sami mieszkańcy. Co dla jednych było sukcesem, dla innych stało się porażką. Pojawiły się także obawy, że całą kasę z podatku pochłoną Krzanowice a dla wiosek - Wojnowic czy Bojanowa - nie zostanie ani grosza. Zebrani usłyszeli obietnice, że wszystkie pieniądze za wiatraki w danej wiosce do tej wioski wrócą.

Co dalej? Powstaną trzy pierwsze wiatraki, najprawdopodobniej także i kilkanaście kolejnych. Nie wiadomo jednak, czy firma zechce dalej inwestować w gminie, w której nikt jej nie chce. Mieszkańcy zebrani w bojanowskim domu kultury i chcą, i nie chcą. W najbliższym czasie ustali się, w jaki sposób można prowadzić dalsze rozmowy o kolejnych wiatrakach tak, by wszyscy mogli wyrazić swoje zdanie.

th