Racibórz przygotowuje się do opracowania kluczowego dla miasta dokumentu

Plan ogólny gminy to nowe, obowiązkowe narzędzie planistyczne, wprowadzone ustawą z 7 lipca 2023 roku o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zastąpi ono dotychczasowe Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, które przez ponad dwie dekady stanowiło podstawę decyzji urbanistycznych. Nowy dokument ma zapewnić większą spójność polityki przestrzennej, usprawnić procesy inwestycyjne i jednocześnie chronić cenne przyrodniczo obszary.

Plan ogólny będzie wskazywać, w jakich częściach gminy dopuszcza się zabudowę mieszkaniową, usługową czy przemysłową, a które tereny powinny pozostać niezabudowane, np. ze względu na walory przyrodnicze, ryzyko powodzi czy infrastrukturę techniczną. Będzie on także podstawą do wydawania decyzji o warunkach zabudowy, czyli tzw. „wuzetek”, które od lat pełnią istotną rolę w procesie inwestycyjnym.

Decyzje ważne dla przyszłości Raciborza

Na realizację zadania gmina przeznaczyła kwotę 450 900 zł brutto. Do przetargu stanęły trzy firmy specjalizujące się w opracowaniach urbanistycznych i analizach przestrzennych:

RE:PLAN Anna Sawicka z Lublina – z ofertą w wysokości 374 904,00 zł
ERGOGIS Sp. z o.o. z Koszalina – z ofertą 369 000,00 zł
REFUNDA Maciocha i Wspólnicy sp. k. z Wrocławia – z najniższą ofertą 261 362,70 zł

Każda z firm posiada doświadczenie w sporządzaniu dokumentów planistycznych dla jednostek samorządu terytorialnego, a ich propozycje obejmują zarówno przygotowanie analiz, jak i prowadzenie szerokich konsultacji społecznych.

Zakres prac i obowiązki wykonawcy

Zamówienie obejmuje kompleksowe opracowanie planu ogólnego, od analizy stanu istniejącego po przygotowanie projektu dokumentu wraz z uzasadnieniem i prognozą oddziaływania na środowisko. Wykonawca będzie musiał przeprowadzić inwentaryzację urbanistyczną, przygotować dokumenty formalno-prawne, a także zająć się publikacją wymaganych ogłoszeń w lokalnej prasie.

Ważnym elementem procesu będą konsultacje społeczne, które – zgodnie z nowymi przepisami – stanowią jeden z filarów planowania przestrzennego. Mieszkańcy Raciborza będą mogli zapoznać się z projektem planu, zgłaszać uwagi i uczestniczyć w spotkaniach z ekspertami. Zadaniem wykonawcy będzie także opracowanie raportu z przebiegu konsultacji, zawierającego podsumowanie zgłoszonych wniosków oraz propozycje ich rozpatrzenia.

W toku realizacji umowy wykonawca będzie zobowiązany do udziału w posiedzeniach Gminnej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, a także w sesjach Rady Miasta Racibórz, podczas których omawiane będą poszczególne etapy prac nad planem. Przewidziano również obowiązek bieżącego informowania zamawiającego o postępach i proponowanych rozwiązaniach planistycznych.

Nowe zasady, nowe wyzwania

Plan ogólny ma wprowadzić do systemu planowania przestrzennego większy porządek i przejrzystość. Dotychczasowe studia uwarunkowań miały charakter ogólny i niewiążący, co często prowadziło do rozbieżności między polityką przestrzenną a faktycznym sposobem zagospodarowania terenu. Nowy dokument będzie aktem prawa miejscowego, a jego ustalenia staną się wiążące przy wydawaniu decyzji administracyjnych.

Oznacza to, że w Raciborzu – podobnie jak w innych gminach – zniknie dotychczasowa dowolność w interpretacji przepisów dotyczących zabudowy. Plan ogólny określi tzw. strefy planistyczne, a w ich obrębie zasady lokalizacji inwestycji, parametrów zabudowy, dostępności infrastruktury i ochrony krajobrazu. Wprowadzenie tego narzędzia ma też usprawnić proces uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które będą z nim ściśle powiązane.

Harmonijny rozwój i ochrona środowiska

Jednym z celów nowego systemu jest zrównoważony rozwój – zarówno pod względem urbanistycznym, jak i środowiskowym. Plan ogólny ma umożliwić racjonalne gospodarowanie przestrzenią, ograniczenie rozlewania się zabudowy na tereny rolnicze oraz ochronę obszarów cennych przyrodniczo. Dzięki prognozie oddziaływania na środowisko, każdy etap planu zostanie przeanalizowany pod kątem wpływu na zasoby naturalne, jakość powietrza, wodę i gleby.

Racibórz, jako miasto o bogatej historii urbanistycznej i zróżnicowanej strukturze przestrzennej, stoi dziś przed zadaniem pogodzenia potrzeb rozwoju gospodarczego z ochroną dziedzictwa i środowiska. Plan ogólny ma stać się narzędziem, które pozwoli prowadzić te procesy w sposób odpowiedzialny, długofalowy i transparentny.

Kolejne etapy

Po wyborze wykonawcy i podpisaniu umowy rozpoczną się prace nad analizami i diagnozą przestrzenną. Następnie powstanie projekt planu ogólnego, który zostanie poddany opiniowaniu, uzgodnieniom i konsultacjom. Finalny dokument trafi pod obrady Rady Miasta Racibórz, która – po zakończeniu wszystkich procedur – uchwali go w formie aktu prawa miejscowego.
To jeden z najważniejszych dokumentów strategicznych, jakie Racibórz opracowuje w ostatnich latach. Od jego jakości i precyzji zależeć będzie, w jaki sposób miasto będzie się rozwijać przez kolejne dekady – gdzie powstaną nowe osiedla, jak kształtować się będzie sieć dróg, jakie obszary zostaną przeznaczone na działalność przemysłową, a jakie na rekreację i zieleń.
Wraz z wdrożeniem planu ogólnego Racibórz wejdzie w nowy etap planowania przestrzennego – bardziej uporządkowany, oparty na analizach, danych i dialogu z mieszkańcami.