Współczesne Betlejem. Miejsce, w którym wydarzył się cud

Jak co roku, w okolicach 9.00 ulice w centrum zaczną pachnieć kawą z kardamonem, a pierwsi arabscy kupcy zaczną otwierać z łomotem swoje małe sklepiki zamykane na noc metalowymi żaluzjami. Obok siebie otworzą się kramy z pieczywem, dętkami rowerowymi, przyprawami, sukienkami, plastikowymi wiadrami, pluszowymi misiami, warzywami i dewocjonaliami. Najtańsze są różańce z Chin, droższe i ładniejsze – te z miejscowego drzewa oliwnego. Najpiękniejsze są jednak wyrabiane w lokalnych zakładach stolarsko – rzeźbiarskich szopki bożonarodzeniowe, produkowane i sprzedawane tutaj przez cały rok. Co ciekawe, pierwszą informacją udzielaną w Betlejem przez miejscowych przewodników jest to, że Jezus nie urodził się w żadnej stajence. Stajenki nie było. Była tylko zimna grota skalna, nad którą dziś stoi Bazylika Narodzenia, tak licznie odwiedzana przez Chrześcijan wszystkich wyznań i obrządków oraz Muzułmanów. Tak, tak. Niewielu z nas zdaje sobie sprawę z tego, że przybywając do Ziemi Świętej nawiedzają oni nie tylko meczety, ale i miejsce narodzin Jezusa, który jest dla nich drugim najważniejszym prorokiem (po Mahomecie). Spotkamy ich także w jerozolimskiej Bazylice Grobu Pańskiego oraz miejscach związanych z Maryją, która pozostaje dla nich najczystszą postacią ludzką i najważniejszą kobietą w historii. Pielgrzymowanie do Ziemi Świętej pozwala spojrzeć na świat z nowej, szerokiej perspektywy... 

Około 10.00 życiem zatętni miejscowy suk (targ) na którym pojawią się świeże owoce: kaki, banany, mandarynki, mango, suszone daktyle i figi. Palestyńska przyprawa Zatar będzie układana w piękne stożki. Na hakach pozbawionych klimatyzacji stoisk z mięsem zawisną całe (oskórowane) kozy, barany, indyki i kurczaki... 

Od rana do wczesnego popołudnia do Bazyliki Narodzenia, kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Groty Mlecznej będą udawali się pielgrzymi. Będą robili zbiorowe zdjęcia przed choinką ustawioną na Placu Żłóbka, będą się dziwić dlaczego prawosławni i katolicy nie mogą się dogadać i muszą mieć dwa osobne, sąsiadujące ze sobą kościoły. Będą się zastanawiać dlaczego Jezus narodził się w prowincjonalnym i niewiele znaczącym miasteczku, choć 7 kilometrów dalej znajdowała się piękna Jerozolima. Będą się dowiadywać, że o to właśnie chodziło. Zobaczą groty na Polach Pasterzy, w których aniołowie oznajmili dobrą nowinę najprostszym wieśniakom pasącym kozy i owce. Specjalnie właśnie im! W bazylice i kościele będą się modlić m.in. o pokój w Ziemi Świętej, a w Grocie Mlecznej o dar potomstwa dla tych, którzy marzą o cudzie życia i oczekują na wieść o poczęciu własnego dziecka... 

Do godziny 15.00 władze miasta zdążą już pewnie przeczytać życzenia, które nadejdą z wszystkich 50 miast partnerskich z całego świata (w tym z polskiej Częstochowy). 

Do godziny 17.00 zdążą się już raczej zainstalować wszystkie ekipy techniczne większości liczących się stacji telewizyjnych z całego świata. Któż jednak wie, czy przybyłe do Betlejem media bardziej zajmą uroczyste obchody wigilii Narodzenia Pańskiego czy zamieszki będące skutkiem poczynań prezydenta Trumpa. Prezydent Bethlehem, Vera Baboun już w styczniu obawiała się, że „jeśli miałby on zrealizować swój plan przeniesienia ambasady USA z Tel Awiwu do Jerozolimy, będzie to oznaczało koniec procesu pokojowego". Realizacja tego planu została zapowiedziana kilka dni temu. Skutek był łatwy do przewidzenia: protesty, zamieszki, napięcie, strach o swoje domy i rodziny... 

Ale mimo wszystko Betlejem będzie trwać. Czegóż ono nie pamięta... Pamięta narodziny Króla Dawida i czasy Pierwszej Świątyni (1006-568 p.n.e.). Pamięta narodziny Jezusa, panowanie Heroda i rzeź wszystkich chłopców poniżej 2 roku życia. Pamięta moment, w którym Grota Narodzenia została obudowana rzymską świątynią Adonisa oraz budowę Bazyliki Narodzenia Pańskiego, której dokonał Konstantyn Wielki z fundacji św. Heleny (326 r). Pamięta jej zniszczenie przez Samarytan i przebudowę dokonaną przez Justyniana Wielkiego. Pamięta wejście Persów i kalifa Omara, który wybudował tutaj pierwszy meczet. Pamięta krzyżowców, którzy rozbudowali bazylikę i usunęli greckich duchownych oraz kolejne rządy muzułmanów w latach 1187–1229. Pamięta to jak Grota Narodzenia przechodziła pod wspólną kontrolę prawosławnych, katolików i Ormian, by dzisiaj znaleźć się pod kontrolą prawosławnej cerkwi greckiej i katolików. Pamięta rok 1948, kiedy zostało włączone do Jordanii, zajęcie przez wojska Izraelskie w 1967, ostrzały pielgrzymów i akty terroru dokonywane przez palestyńskich terrorystów w 1989 i 1990. Pamięta przekazanie władzy Palestyńczykom w 1995 i 5-tygodniową okupację bazyliki w roku 2002, kiedy to grupa 40 bojowników palestyńskich schroniła się w środku w czasie akcji policyjnej wojsk izraelskich. Dzisiejsze Betlejem przetrwa wiele... 

W końcu nastąpi późny wieczór. Targ umilknie o zmroku, sklepiki około 21.00. Około 10% mieszkańców Betlejem będących chrześcijanami (czyli mniej więcej 3000 osób) nie zdominuje krajobrazu i klimatu miasta. Znaczna część z nich będzie tego dnia pracowała przy obsłudze turystów i pielgrzymów. Kilkanaście hoteli będzie pięknie wystrojonych. Będą choinki, kolędy z płyty CD, czerwone stroje mikołajów i piękne szopki... 

Ale wieczorem, nawet tutaj – w biednym, borykającym się 30% bezrobociem, brudnym, arabskim miasteczku wydarzy się CUD. Nie będzie miało znaczenia to, czy msza zostanie odprawiona w prawosławnej bazylice czy katolickim kościele, przy żłóbku czy w grocie św. Hieronima. Czy 500 metrów dalej trwać będzie wiec polityczny czy pokaz fajerwerków. Na drugi plan zejdą fakty historyczne i ustalenia archeologów. To, czy w stajence był wół i osioł czy tylko baranki. Czy pastuszkowie z dzisiejszych Pól Pasterzy przybyli przed czy po Trzech Mędrcach. Czy 2017 lat temu na dworze było 10 czy 25 stopni. Będzie liczyć się tylko to, ile z tego z czym przyszedł do nas Jezus potrafimy zatrzymać w swoich rodzinach, w swoich domach, w swoich miastach i w swoich sercach. I to, czy wykorzystamy daną nam kolejną szansę...

Dawid Wacławczyk