Raciborzan nadal UBYWA

Z końcem lat 80. Racibórz dobijał do 70 tys. mieszkańców. Władze miejskie snuły śmiałe wizje 100-tysięcznej aglomeracji na pograniczu polsko-czeskim. Optymistyczne prognozy demograficzne wytyczały kierunki działań planistycznych. Zaplanowano szpital o wielkości lecznicy wojewódzkiej. Zaczęto budować oczyszczalnię, dziś o wiele za dużą, do której trzeba podłączać okoliczne gminy, by obniżyć koszty oczyszczania ścieków. Na Ostrogu zbudowano nową szkołę. Mało kto wie, że miała funkcjonować razem ze starą SP 1.

Z upadkiem PRL-u, miasta takie jak Racibórz raptowanie straciły impet. Uczniów starej "Jedynki" przeniesiono do nowego budynku, bo stało się jasne, że dwie szkoły na Ostrogu to przesada. Młodzi mieszkańcy zaczęli emigrować do dużych ośrodków, stwarzających im większe szanse na rozwój. W Raciborzu i okolicach nie wyhamowały migracje na Zachód. Kapitalizm wyeliminował z rynku sporo zakładów pracy. Wystarczy wspomnieć Domgos, Prodryn, Ślązak. Nowych miejsc pracy nie było. Bezrobocie w swoich apogeum sprzed kilku lat sięgało 5 tys. osób w całym powiecie (dziś nieznacznie przekracza 2200 osób).

Wszystkie te czynniki złożyły się na demograficzną lawinę, która do dziś sukcesywnie "odchudza" Racibórz. Skala zjawiska jest jednak większa niż w wielu podobnych ośrodkach miejskich. W 1996 r. Racibórz (dane statystyczne UMiasta) miał 64.115 osób, u progu trzeciego tysiąclecia 61.593, zaś na koniec 2008 r. już tylko 55.626 osób. Liczba ludności nadal spada. Na koniec września, według danych magistratu, wyniosła 55.280. Daje to blisko 400 osób na trzy ostatnie kwartały. Z początkiem przyszłego roku możemy się więc spodziewać przekroczenia w dół progu 55 tys. mieszkańców.

Warto zauważyć, że w perspektywie dekady (1998-2008) spadek wyniósł ponad 7,5 osób. To grubo ponad 10 proc. od stanu na koniec 1998 r. (63.143).

Bez wątpienia przyczyna tak drastycznych spadków nie leży tylko w stworzeniu lepszych perspektyw na Zachodzie czy w dużych miastach (Warszawa, Kraków, Wrocław), ale przede wszystkim braku pomysłu wśród lokalnych włodarzy na jakiekolwiek perspektywy w Raciborzu. Rybnik, którego władze w połowie lat 90. postawiły mocno na rozwijanie handlu, jeszcze w 1998 r. cieszył się z przyrostu ludności. Na szczycie wyniosła ona 144.582. Po dekadzie, w 2008 r., rybnicka populacja została oszacowana na 141.177 osób. Spadek sięgnął więc tylko 3400 osób, podczas gdy w Raciborzu 7500! Rybnik jest dziś rzeczywistym handlowo-usługowym centrum regionu, hojnie czerpiącym z tego korzyści. To tu właśnie spora grupa raciborzan robi zakupy.

Proces kurczenia się Raciborza będzie, niestety, trwał. Nie pomoże mizerny wzrost urodzeń. Pokazały to lata 2005-2008. Roczna liczba rejestrowanych w Raciborzu urodzeń wzrosła z 871 (2005) do 1057 (2008), a mimo to stolicy powiatu ubyło w tym czasie blisko 2500 mieszkańców.

Od początku lat 90. żadna rządząca miastem ekipa, a także opozycja, nie przedstawiła spójnej, długofalowej wizji działań, które mogłyby zahamować ten proces.

Jak głęboki może być spadek? Obraz tego, co nas czeka, dają opracowania Głównego Urzędu Statystycznego. Na koniec 2010 r. będzie nas 54.481, a w kolejnych latach: 2015 - 51.214, 2020 - 47.921, 2021 - 47.269, 2025 - 44.559, 2030 - 41.115.

Grzegorz Wawoczny