Kapitan Winiarski na wzburzonych falach

O tym, że powiatową oświatę trzeba szybko reformować, wiedziano od początku minionej kadencji, ale sprawę odkładano na półkę, bo jakoś to będzie. Rzeczywiście, do zeszłego roku jakoś to było, do czasu, kiedy resort finansów - z powodu spadku liczby uczniów - poinformował o drastycznym obniżeniu subwencji. Reformy znów jednak odłożono, bo nadchodziły wybory. Nikt nie chciał społecznych niepokojów, które mogły odesłać do historii Razem dla Ziemi Raciborskiej i PO. Jakoś udało się przeżyć protest pielęgniarek, ale nie da się ukryć, że Razem i PO liczyły na lepszy wynik. 14 mandatów to mniej niż w latach 2010-2014, no i opozycja PiS-NaM stała się bardziej wyrazista, zwiastująca szereg pytań o kondycję powiatowych finansów.

Dziś mogliśmy się przekonać, że jest o co pytać. I są to pytania natury merytorycznej i politycznej. Słychać, że poprzedni kapitan Adam Hajduk zszedł z powiatowego pokładu nie za namową żony, jak sam twierdził, ale z własnego przekonania, widząc, że prościej będzie kierować biurem budowy zbiornika, niż dyskutować z pielęgniarkami czy nauczycielami. Hajduk znów wykazał się głubczyckim sprytem, tyle, że marna to pociecha dla jego następcy, Ryszarda Winiarskiego. Popularny Rysiu bardzo chciał być starostą, świetnie sprawdzał się jako strażnik politycznego zaplecza Razem i PO, ale teraz wyszedł na pierwszą linię frontu, gdzie liczą się całkiem inne umiejętności. Czym innym było dbanie o dyscyplinę klubową, a czym innym o dyscyplinę finansów publicznych.

Tym bardziej, że Winiarski przez tydzień starostowania dostrzegł, że przygotowany przez Adama Hajduka budżet powiatu na 2015 r. był co prawda pięknie opakowany, ale w środku nie było prezentu, lecz koniki trojańskie i co najwyżej statuetki Mieszka I Laskonogiego, ulubieńca byłego starosty. Nowy szef zarządu powiatu musi sobie poradzić nie tylko z roszczeniami płacowymi pielęgniarek, podwyżkami dla powiatowych urzędników (nie było ich od kilku lat), fatalnym społecznym odbiorem nagrody dla dyrektora szpitala (przy której razem ze swoim poprzednikiem maczał palce) i niedostatkiem środków na remonty dróg powiatowych, ale przede wszystkim powiatową oświatą, która będzie połykała coraz więcej pieniędzy, bo z powodu spadku liczby uczniów dalej spada subwencja z budżetu państwa. 

Warszawa daje starostwu coraz mniej na szkoły, ale to nie znaczy, że można też mniej wydać. Filozofia ministerstwa jest prosta - możecie sobie trzymać, ile szkół chcecie, ale sami sobie do tego dokładajcie z należnych wam podatków. Sporo samorządów, jak np. Racibórz, rzeczywiście sporo dokłada, ale istnieje pewna granica i na tej granicy jest właśnie powiat raciborski. Wniosek? Z reformami nie można już dłużej zwlekać. Dziś na posiedzeniu połączonych komisji Rady Powiatu zapowiedziano, że założenia zmian poznamy w styczniu. Nad materiałem wyjściowym do dyskusji pracuje wicestarosta Marek Kurpis, były szef miejskiej oświaty. Kurpis wziął na swoje barki spore wyzwanie, ale uważany jest za fachowca. Jeśli tzw. Wileńska zapali zielone światło dla zmian i nie będzie cichego podjudzania nauczycielskich środowisk, to reforma może się udać. Właściwie innego wyjścia nie ma.

Na tym jednak kłopoty się nie skończą, bo powiat musi oglądać każdą złotówkę. Podwyżek chcą nie tylko pielęgniarki, ale i urzędnicy. Gdzie szukać środków? Starosta Winiarski dał do zrozumienia, że nie jest takim entuzjastą historii jak Adam Hajduk. Słychać o wstrzymaniu prac przy remoncie kaplicy zamkowej. Powiat chce ratować zabytek z unijnych dotacji, a nie środków własnych. Problem jednak w tym, że prace - po przetargu - już trwają. Można jednak wstrzymać adaptację budynku przy Opolskiej na powiatowe archiwum. Inwestycja ma kosztować ponad 500 tys. zł. - Priorytetem będzie dla mnie oświata - przekonywał starosta. Obiecał, że w tej kadencji II LO będzie miało nową salę gimnastyczną.

Obiecywać, jak mawiał Edward Gierek, nie grzech i przyjdzie czas, kiedy obecny zarząd powiatu będzie musiał podliczyć wartość swoich deklaracji. 500 tys. zł zaoszczędzone na archiwum to kropla w morzu potrzeb. Gminy chcą realizacji programu 50/50, czyli wspólnego remontowania dróg. W życie wejdzie nowa unijna perspektywa. Zadłużony mocno powiat będzie potrzebował środków na tzw. udział własny. Na razie udaje się utrzymać stabilność finansów szpitala, ale kosztem umorzonych pożyczek z kasy powiatu. Kolejny rok prawdopodobnie znów przyniesie warte ponad 3 mln zł nadwykonania i pytania, skąd wziąć pieniądze nie tylko na zachowanie płynności finansowej lecznicy, ale i na zakupy sprzętu medycznego. Trzeba też zachować trwałość projektu związanego z odbudową zamku. Sztandarowe dzieło Adama Hajduka cieszy oko, ale rocznie trzeba na nie wydać ponad 800 tys. zł. Lista problemów jest znacznie dłuższa.

Jak więc widać, kapitan Winiarski musi nawigować po wzburzonym morzu i żeby wyprowadzić powiatowy okręt na spokojne wody, nie wystarczy być zdolnym politykiem z tylnego siedzenia, ale przede wszystkim skutecznym menedżerem. Na starcie życzliwie życzymy powodzenia.

Grzegorz Wawoczny